Bogusław Śliwierski, Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2012, ss. 384

W obliczu zbliżających się wielkimi krokami sesji egzaminacyjnych, egzaminów licencjackich, magisterskich – dyplomowych w ogóle, niesłychanie aktualny jest podręcznik autorstwa Bogusława Śliwierskiego, pod tytułem „Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości”. Nie dość, że jest dziełem zasłużenie cenionego naukowca oraz przedstawia znaczącą wartość merytoryczną, to jego czytanie i z niego nauka są prawdziwą przyjemnością. A to właśnie poniekąd także chodzi w edukacji. Dzięki tej książce żaden już egzamin z zakresu pedagogiki ogólnej nie zaskoczy studenta i żaden wykładowca – nawet ten najbardziej wymagający – nie będzie mu straszny.

            Ujęcie zaprezentowane przez autora pozwala na spojrzenie na pedagogikę jako interdyscyplinarną naukę. Jednocześnie umożliwia pojęcie jej tożsamości, to znaczy zrozumienie dlaczego stanowi naukę, a przy tym praktykę społeczną. Rzuca światło na różne podejścia do wychowania. Ich krytyczne omówienie to ogromny walor podręcznika. A warto zauważyć, że niezmiernie rzadko to się zdarza we współczesnych publikacjach. Zwykle wszak mamy do czynienia z przepisywaniem, kopiowaniem, powtarzaniem, przywoływaniem cudzych refleksji, co niczego nowego do nauki nie wnosi. Przede wszystkim jednak – i to jest najbardziej fascynujące w przedstawionej perspektywie Bogusława Śliwierskiego – autor dowodzi, że pedagogika spełnia rolę istotnej determinanty podmiotowości we współczesnej rzeczywistości społecznej. Weryfikuje tym samym dotychczasowe głosy na ten temat. Nawet najbardziej wymagającego czytelnika zachwyci także świeżość oraz oryginalność tych rozważań.

            Dla studentów funkcjonalne okażą się z pewnością syntetyczne ujęcia. Podział treści książki na osobne bloki i rozdziały, czyni ją wygodną w użyciu. Wyróżnienie najważniejszych rzeczy w ramki i na kolorowo – zapobiegają przeoczeniu ważnych kwestii. Załączenie podsumowań w formie tabel z najważniejszymi pojęciami oraz ich objaśnieniami – ułatwia powtórzenia. Wszystkie istotne zagadnienia zostały także zilustrowane – umieszczone w wykresach, tabelach, na rysunkach. Dzięki temu łatwiej pojąć opisywane prawidłowości wychowania. Wykładowcom z kolei mogą się przydać propozycje ćwiczeń. Każdy rozdział został przez autora opracowany przejrzyście, czytelnie, estetycznie oraz merytorycznie.

            Nie jest to jednak tylko i wyłącznie podręcznik dla studentów. Każdy wszak kto interesuje się pedagogiką ogólną znajdzie na jej kartach rozliczne inspiracje. Autor bardzo wyraźnie zaznaczył obszary refleksji, które nie doczekały się w polskiej, a czasem i nawet światowej literaturze przedmiotu opracowania. Wskazał również zakresy, w jakich znajdują się warte uzupełnienia luki badawcze. Uwagi te są z pewnością inspirujące dla odbiorców pragnących poszerzyć swą wiedzę na ten temat, a przy tym przyczynić się do rozwoju nauki. Godne odnotowania, że Bogusław Śliwierski zwraca także uwagę – przy okazji kolejnych rozdziałów – na błędy i słabości dostępnych na rynku wydawniczym ujęć. Obnaża bezmyślność, głupotę, brak logiki obecne w wielu opracowaniach.

            Trzeba także przyznać, że reprezentanci innych dyscyplin naukowych też odnajdą na kartach książki interesujące dla siebie wątki. Socjologów może zainteresować na przykład analiza prawidłowości pedagogiki, politologów – metaperspektywa analizy istoty wychowania i tak dalej. Informacje, wyniki badań – mogą być z powodzeniem wykorzystane przez odbiorców nie tylko w teorii, ale i praktyce. Bogusław Śliwierski nie unika zderzania teorii z praktyką, formułując przy tym cenne i warte zastanowienia się nad nimi uwagi.

            Podręcznik autorstwa Bogusława Śliwierskiego, pod tytułem „Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości” jest godny uwagi teoretyków oraz praktyków – wszystkich zainteresowanych pedagogiką ogólną. Posiada znaczącą wartość merytoryczną i dostarcza wielu inspiracji. Warto mieć nadzieję, że wszystkie podręczniki kiedyś osiągną ten wysoki poziom, co książka zaprezentowana czytelnikowi.

Krzysztof Wróblewski

Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej „Impuls”: http://impulsoficyna.com.pl/wyszukaj/pedagogika-ogolna,1401.html

a.me.