G. K. Chesterton, „Obrona świata. Wybór publicystyki (1901-1908)”

G. K. Chesterton, Obrona świata. Wybór publicystyki (1901-1908), przeł. Jaga Rydzewska, Wydawnictwo Fronda PL, Warszawa, ss. 423. 

            Niewątpliwie warto jest poznawać literaturę, które niesie ze sobą więcej aniżeli rozrywkę, to znaczy dostarcza nam cennej wiedzy, rozwija intelektualnie i moralnie. Daje wzorce postępowania w trudnym i pełnym wyzwań czasie. W tym właśnie kontekście godną uwagi propozycją bibliograficzną jest seria wydawnicza przygotowana dla polskich czytelników, zawierająca uporządkowane chronologicznie teksty G. K. Chestertona. Każdy z tomów zawiera prezentację innego oblicza obrony, stąd wspólny tytuł „Obrona…”. Pierwsza książka ze wspomnianego czterotomowego cyklu to „Obrona świata. Wybór publicystyki (1901-1908)”.

            Okres 1901-1908 uwzględniony w prezentowanym czytelnikowi tomie był dla G. K. Chestertona czasem niesłychanie pracowitym. Opublikował wszakże wówczas swoje doskonałe, uważane już za klasyczne, prace takie jak między innymi „Heretycy” czy „Ortodoksja”. Niesłusznie nie docenia się dzisiaj jednak pracy publicystycznej z tych lat. Tysiące esejów opublikowanych na łamach prasy po dzień dzisiejszy zachwyca lotnością ponadczasowej myśli, celnością puenty, bystrością spostrzeżeń. Z tych też powodów, warto po nie sięgnąć.

            Narracja dostarczy uważnemu odbiorcy informacji o ewolucji autora. Widoczne wskazówki są w zawarte w interpretacjach wydarzeń historycznych, refleksjach o dziełach kulturowych, zwłaszcza publikacjach, czy artystycznym odwzorowaniu stosunku do Boga. Pierwsze prace stanowią dowód afirmacji życia, fascynacji światem. Epatują udzielającym się szczęściem, dobrocią, a także dają pewną bezcenną optykę – spojrzenia na świat nie przez pryzmat zasobów materialnych, a dóbr dostępnych także tym, którym wydaje się, że nie posiadają niczego. Następnie pojawiają się teksty przywodzące na myśl prozę poetycką. Urzekają i oczarowują wspaniale skomponowanymi środkami artystycznymi, które wyrażają równie wiele i równie mocno ważne treści w najpiękniejszej formie.

            Tutaj warto zauważyć, że niezwykle ważnym wątkiem w dziełach G. K. Chestertona jest chrześcijaństwo. Autor nie kryje szacunku i oczarowania jego istotą. Bacznie przygląda się świętym, na przykład Świętemu Franciszkowi, a przez to odkrywa ich dla nas – ludzi XXI wieku – zupełnie na nowo. To, co na pewno zachwyci czytelnika to przebijająca się z wyboru tekstów ewolucja pojmowania Boga. To negocjowanie jego wizji przy jednoczesnym ujawnieniu bezgranicznego uwielbienia – i dystansu do samego siebie – uzewnętrznia się tu w rozlicznych – zachwycających także forma przekazu – argumentacjach.

            G. K. Chesterton zjedna sobie odbiorcę również spokojem, z jaki mówi o sprawach uważanych współcześnie za trudne. Mianowicie, nie spycha ich na margines dyskusji, lecz czyni centrum uwagi. Przykładowo wykorzystuje swoje wyśmienite poczucie humoru, po mistrzowsku włada ironią, tryska soczystym sarkazmem, aby nie krytykować przeciwników religii, ale uświadamiać małość podnoszonych przez nich argumentów. Znamienna też jest niebagatelna zdolność do uzmysławiania kontekstów myślenia o świecie, z których człowiek wcześniej nie zdawał sobie sprawy. Dlatego książka ta jest wręcz magnesem dla wszystkich tych, którzy pragną odkrywać świat wciąż na nowo, poznawać jego części z nieznanych stron i nie boją się myśleć o złożoności codzienności.

            W Polsce wciąż jeszcze niestety praca dziennikarska G. K. Chestertona jest bardzo słabo rozpoznana.  Należy mieć nadzieję, że niniejsza publikacja to zmieni, albowiem doskonale przybliża ona dorobek publicystyczny swojego wybitnego autora. „Obrona świata. Wybór publicystyki (1901-1908)” jest to wszak tom ponadczasowy, głęboki intelektualnie i ponad wszelką wątpliwość godny poznania oraz podjęcia nad nim refleksji. Poszerza bowiem horyzonty myślowe oraz pokazuje tak nowe oblicza, jak i meandry myślenia o rzeczywistości społecznej, jej właściwościach, które wynikają z natury ludzkiej.

Krzysztof Wróblewski

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *