Janina Kostkiewicz, Kazimierz Misiaszek SDB (red. naukowa), Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, t. 2, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, ss. 458

            Gorąco polecany zbiór tekstów naukowych pod tytułem „Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, t. 2” wyróżnia się wysokim poziomem zamieszczonych na jego kartach ujęć analitycznych, a także staranną redakcją naukową. Dzięki wysiłkowi autorów tekstów oraz redaktorów – Janiny Kostkiewicz oraz Kazimierza Misiaszka – czytelnik otrzymał przekrojowe spojrzenie na teorie i rozwiązania praktyczne właściwe pedagogii wypracowanej w zakonach i zgromadzeniach zakonnych.  

            Niezwykle wartościowym walorem książki jest precyzyjne przedstawienie wkładu zgromadzeń zakonnych w rozwój pedagogiki jako dyscypliny naukowej. Stąd znajdziemy w niej szczegółowo opracowane aspekty historyczne. Autorzy bazując na obszernych i bogatych materiałach źródłowych zaprezentowali osoby założycieli, podstawowe założenia wychowawcze i rozwój działalności wychowawczej mniej lub bardziej znanych szkół metodycznych. Jako istotne trzeba jednak uznać i to, że skłonili się także ku współczesności poprzez analizy najważniejszych inicjatyw wychowawczych i edukacyjnych. Prześledzili inspiracje fundujące kolejne kroki w rozwoju kultury oraz życia społecznego. Warto, aby czytelnik docenił ekspozycję newralgicznych zwrotów, które przeszły niemal niezauważone, a jakie – właściwie zinterpretowane, jak na kartach niniejszej książki – pozwalają zrozumieć szanse i zagrożenia dla dzisiejszego dzieła wychowania.

            Historia dyscypliny nigdy nie stanowi ani pasma skończonych sukcesów, ani dzieła wyłącznie fatalnych błędów. Występują one w równej mierze i kluczowe jest, by nauczyć się je analizować w taki sposób, aby ich zrozumienie było korzystne dla kolejnych pokoleń. Autorzy kolejnych analiz uczą tego czytelników, zachęcają do refleksji między innymi o działalności misyjnych zgromadzeń czy identyfikowania znaczenia pracy zakonnej dla otoczenia. Zwłaszcza interesujące jest bogate studium poświęcone pedagogii salwatoriańskiej. Odsłania wiele dotychczas nieeksplorowanych w światowej literaturze zagadnień. Czyni je to nowatorskimi oraz wzbogacającymi naszą wiedzę na temat różnorodności i zróżnicowania pedagogii, które mogą służyć dzisiaj za nieocenioną inspirację.

            Warte bardzo wyraźnego podkreślenia jest to, że prezentowane dzieło może posłużyć także jako zbiór wskazówek źródłowych czy bibliograficznych dla wszystkich osób zainteresowanych identyfikowaniem roli zakonów w społeczeństwie i aktywności o charakterze pedagogicznym. To również pasjonujący przewodnik po rozmaitości form działalności wpisujących się w pedagogię chrześcijańską. Stanowi więc niezbędnik dla tych, którzy znajdują się na etapie poszukiwania wzorów: działania dydaktycznego, formacyjnego, opiekuńczego, socjalizacyjnego, resocjalizacyjnego. To książka dla wszystkich tych, których zajmuje człowiek.

            Monografia pod naukową redakcją Janiny Kostkiewicz i Kazimierza Misiaszka  zatytułowana „Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność” pokazuje jak inspirujące oraz wartościowe może być – oraz w istocie jest – badanie chrześcijańskiej pedagogiki zgromadzeń zakonnych. Uświadamia potrzebę, a także zasadność sięgania po zapomniane formy i metody, które można wykorzystywać dzisiaj do poprawienia jakości społecznego bytu. Wiele z nich – jak dowodzą autorzy – mogłoby być dzisiaj wykorzystanych między innymi w pracy z dziećmi, młodzieżą, ludźmi wykluczonymi społecznie, ale i w szeroko rozumianej arteterapii. Jedyną przeszkodą jest ściana zapomnienia, którą z powodzeniem burzy ta książka. Warto mieć nadzieję, że pobudzi ona do myślenia praktyków, którzy bez wątpienia wiele z niej skorzystają w zakresie podnoszenia jakości świadczonych usług. Będzie również nieocenionym źródłem wyzwań dla teoretyków, przed którymi globalizacja rysuje nieustannie nowe trudności, których nie można zlekceważyć.

Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej Impuls: http://impulsoficyna.pl/wyszukaj/pedagogie-katolickich-zgromadzen-zakonnych-tom-2,1502.html

Krzysztof Wróblewski

/ame/