Jerzy Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, ss. 436
Współcześnie zarówno samo rozumienie słowa „patriotyzm”, jak i to, co ze sobą niesie (także ładunek emocjonalny), wzbudza rozliczne kontrowersje. Jego obecność w dyskursie medialnym dodatkowo zaognia konflikty z tym związane, zamiast je łagodzić. Niezwykle aktualna oraz potrzebna jest więc dzisiaj książka pod naukową redakcją Jerzego Nikitorowicza, zatytułowana „Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?” z wartościowej serii wydawniczej „Palące Problemy Edukacji i Pedagogiki”. Jest to wszakże w istocie gruntownie przemyślany i świetnie skomponowany zbiór artykułów poświęconych zwłaszcza na rozwiązanie problemu poszukiwania konsensusu w sferze odczytywania patriotyzmu. Efekty są naprawdę zdumiewające.
Warto zauważyć, że autorzy (wybitni naukowcy w swoich dyscyplinach) dołożyli wszelkich starań, aby pokazać, iż patriotyzm nie posiada jednego oblicza, lecz wręcz przeciwnie – jest niezwykle złożonym oraz multidyscyplinarnym pojęciem. W tym celu spojrzeli na niego z różnych, najlepiej przez siebie rozpoznanych perspektyw. Zwłaszcza ciekawe, ponieważ jak dotąd rzadko i słabo unaoczniane (zwłaszcza na skutek niebezpiecznych manipulacji medialnych) są te pokazujące patriotyzm przez pryzmat społeczności lokalnych czy też grup społecznie wykluczonych. Różnorodność obliczy patriotyzmu sytuuje go natomiast na różnych poziomach postrzegania siebie i przypisywanej sobie kultury: lokalnym, parafialnym, regionalnym, narodowym, państwowym, obywatelskim, cywilizacyjnym. Ale nie tylko – równie fascynujące pod względem intelektualnym są próby stopniowania jego natężenia. Uświadamia to wagę i siłę słowa, które musi być używane umiejętnie, aby niosło pożądany przekaz oraz było faktycznym wyrazem własnej orientacji ideowej.
Zamieszczone w książce teksty faktycznie skłaniają do potrzebnej dzisiaj refleksji na temat patriotyzmu, nacjonalizmu. Doświadczeni naukowcy pokazują wszakże dylematy wpisane w ich realizację w dobie globalizacji przynoszącej współczesnym społeczeństwom nieuchronnie negatywne skutki i szereg zagrożeń. Zastanawiają się między innymi nad myśleniem o relacjach pomiędzy tym, co własne a tym, co obce, pojmowaniem oraz realizowaniem zobowiązań, jakie spoczywają na człowieku, który czuje się obywatelem danej Ojczyzny, właśnie wobec niej. Próbują – udolnie i celnie zresztą – typizować sposoby reagowania na bodźce wymierzone przeciwko kulturowemu dobru. Dzięki temu czytelnik zyskuje dość szerokie spojrzenie na pole walki, którego nieuchronnie jest bądź staje się coraz bardziej częścią czy wręcz komponentem.
Na kartach monografii znajdują się również interesujące, autorskie, dotąd nigdzie niepublikowane konstrukcje tożsamości kulturowej dzisiejszego człowieka, będącej jednocześnie strukturą wyobrażeniową mającą za przedmiot osobę i kulturę. Niecodziennym rozwiązaniem w obliczu świetnych omówień o charakterze teoretycznym są teksty zorientowane praktycznie, a ściślej rzecz biorąc – prakseologicznie. Ich twórcy skoncentrowali się na uświadomieniu możliwości konfrontacji z postawami nacjonalistycznymi i patriotycznymi w sferze publicznej. Autorzy nie opowiadają się za walką, nawet tą prowadzoną słowami, lecz przede wszystkim za wzajemnym zrozumieniem. Klucze – wytrychy do ludzkiej świadomości, które znajdziemy w tej książce mogą być bezcenną pomocą w zakresie pokojowej koegzystencji różnie ustosunkowanych kulturowo ludzi w ramach jednego społeczeństwa lub ich tygla.
Wszystkim czytelnikom, którzy nie godzą się na poddanie medialnej manipulacji dotyczącej patriotyzmu i nacjonalizmu, gorąco poleca się nowość na rynku wydawniczym, mianowicie niewątpliwie wartościową książkę pod naukową redakcją Jerzego Nikitorowicza, zatytułowaną „Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?”. Przynosi ona bowiem inspiracje to rozważenia dylematów, w obliczu którym coraz częściej przychodzi stawać człowiekowi w dobie globalizacji. Dostarcza argumentacji wiodącej do lepszego zrozumienia i porozumienia się reprezentantów różnych społeczności i społeczeństw. Warto więc po nią sięgnąć, by wiedzieć, a nie trwać w nieświadomości własnego „Ja w świecie”.
Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej Impuls: http://impulsoficyna.pl/wyszukaj/patriotyzm-i-nacjonalizm,1476.html
a.me.
