Joseph Cummins, Najdłuższe konflikty zbrojne. Krwawe bitwy, spory i kłótnie, które trzymają uczestników w żelaznym uścisku, tłum. Jolanta Sawicka, Wydawnictwo MUZA SA, Warszawa 2012, ss. 288

Nareszcie jest także w Polsce! Warto było jednak czekać, aby móc trzymać w swych rękach piękny, solidnie wydany i bajecznie ilustrowany egzemplarz tak rewelacyjnego dzieła. Mowa o książce autorstwa Josepha Cummins’a zatytułowanej „Najdłuższe konflikty zbrojne. Krwawe bitwy, spory i kłótnie, które trzymają uczestników w żelaznym uścisku”. Pod tytułem tym skrywa się całe mnóstwa fascynujących, dotąd wcześniej niewypowiedzianych ciekawostek i informacji na temat czternastu najdłuższych wojen w dziejach świata. Zostały one opowiedziane od nowa, z niesamowitym rozmachem i dbałością o oddanie z jak największą precyzją, obiektywizmem, rzetelnością prawdy historycznej. Efekt jest naprawdę imponujący!

            Czytelnik zyska dzięki wciągającej, frapującej, intrygującej narracji wgląd nie tylko w przebieg niezwykle ważnych w kontekście dziejów świata wydarzeń, ale pozna ich konsekwencje, których prawdopodobnie nawet nie przypuszczał ani tym bardziej się nie spodziewał. Pojawia się na stronicach dzieła nawet wspaniale opisany wątek polski! Każda kolejna karta książki przynosi z sobą nowe zaskoczenie. I to właśnie odróżnia ją od monotonnych opisów konfliktów, bitew, wojen, jakie znamy z podręczników i różnorodnych kompendiów, jakimi współczesny rynek wydawniczy jest przepełniony. Jeśli odbiorca chce się dowiedzieć więcej niż wie o historii przeciętny człowiek, a przy tym nie zanudzić się – publikacja ta jest mu bez wątpienia polecana ze względu na trudną do skrytykowania treść oraz formę.

            Po stoczonych bitwach, przegranych lub wygranych wojnach następują ważne okresy. To momenty delimitacji terytoriów, determinanty światopoglądów czy kultur nie tylko ówczesnych społeczności, ale i nieraz całych kolejnych pokoleń, narodów. Autor usiłuje – i zbiera dojrzałe owoce tego – umiejscowić antagonizmy w łonie historii. Wykazuje czynniki duże i niewielkie, które odegrały znaczące role w przeszłości i wciąż odbijają się na teraźniejszości. To wbrew pozorom łatwe zadanie przysporzyć mogłoby niewprawnemu historykowi nie lada problemów. Ale nie tym razem. Joseph Cummins nie daje się jednak zwieść historii, a właściwie historykom i skrupulatnie odrzuca mity dając czytelnikowi tylko fakty. I za to docenić trzeba jego wielki wysiłek włożony w zobrazowanie tego, co stare, acz aktualne.

            Widocznym jest, iż autor wykonuje celne próby uświadomienia odbiorcy dlaczego nie może spodziewać się – przynajmniej przez kilka najbliższych stuleci – tego, że wojny wygasną. Bardzo dobrze obrazuje swoje argumenty i przekonująco wyjaśnia tezy, które – co warto nadmienić, bo w dzisiejszych czasach nie jest to oczywistością – są niezwykle logiczne, uporządkowane i przystępne – nawet dla tych, którzy z historią jeszcze nie są za pan brat, a dążą do tego, aby być. Dla nich również książka ta stanowić będzie przydatną – i niezapomnianą – lekturę.

            Dzieło to ma przemyślaną strukturę. Wojny opisane na jej stronicach uporządkowane zostały w rozdziały: wojny imperialne, wojny religijne, wojny partyzanckie, wojny narodowe oraz wojenny chaos. Dotyczą wydarzeń z czasów zamierzchłych i tych całkiem nowych – słabo jeszcze opisanych w literaturze światowej. Warto także rozważyć problematykę współczesnej wojny określonej mianem „wojny najdłuższej”, której jedną ze stron są Stany Zjednoczone. Kto i dlaczego jest drugą? Warto, aby czytelnik sam się tego dowiedział – z pewnością się nie zawiedzie, nawet jeżeli jest bardzo wymagający.

            Josepha Cumminsa dzieło pod tytułem „Najdłuższe konflikty zbrojne. Krwawe bitwy, spory i kłótnie, które trzymają uczestników w żelaznym uścisku” dotyka w dużej mierze niezbyt dokładnie zbadanego zjawiska powtarzalności pewnych motywów istniejących w obrębie różnych antagonizmów. Analiza wojen okazała się dla autora świetnym pretekstem dla opisania ich właściwości. Wyjaśnienia autora i źródła, do których dotarł są ważne dla współczesnego dorobku historyków i cenne dla czytelników interesujących się historią stosunków międzynarodowych, polityką oraz socjologią. Z pewnością będą oni zachwyceni – im właśnie się ją poleca.

Piotr Tomaszewski   

Książka jest dostępna na stronie Wydawnictwa MUZA SA: http://www.muzaklub.com/p218,najdluzsze-konflikty-zbrojne-joseph-cummins.html

a.me.