Justyna Dobrołowicz, Obraz edukacji w polskim dyskursie prasowym, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, ss. 290

            W związku z przemożną siła mediów w obszarze ukierunkowywania naszego postrzegania rzeczywistości oraz postępującej mediatyzacji naszego życia, bardzo ważne jest prowadzenie rzetelnych badań dotyczących kierunków i sfer ich oddziaływania. Wyzwanie to z powodzeniem podjęła Justyna Dobrołowicz, a rezultaty swych analiz zaprezentowała w gorąco polecanej monografii naukowej pod tytułem „Obraz edukacji w polskim dyskursie prasowym”. Skupiła się w niej badaczka na niesłychanie ważnym zagadnieniu, mianowicie na obrazie edukacji tworzonym przez środki masowego przekazu, a ściślej w dyskursie prasowym. Zdołała dzięki temu sformułować wiele ciekawych wniosków na temat szans i zagrożeń dla edukacji w Polsce. Warto im się przyjrzeć, albowiem – wbrew pozorom – dotykają one istotnie każdego z nas.

            Autorka bardzo dobrze nakreśliła społeczne i kulturowe determinanty prasowego dyskursu na temat edukacji, co pozwala na trafniejsze odczytanie obecnych w nim fenomenów, a także przejawów oraz kulisów kryzysu polskiej edukacji. Zwłaszcza cenne są wskazania odnośnie do statystyk, którym dajemy się zwodzić. Utwierdzają one nas w przekonaniu, że jest dobrze, a nasz kraj rozwija się, a w rzeczywistości jest całkiem inaczej. Nie wiemy wszakże do jakich danych sięgać ani w jaki sposób je odczytywać. Dlatego też bezrefleksyjnie wierzymy w słowa dziennikarzy, co znieczula nas na prawdziwe problemy i zagrożenia. W związku z powyższym warto poświęcić czas na to, aby nauczyć się tych w istocie wcale nie tak trudnych – zwłaszcza jeśli ma się tak dobrego nauczyciela jak Justyna Dobrołowicz – czynności.

            Poza tym należy zwrócić uwagę na niezwykle ciekawe, a jednocześnie autorskie rekonstrukcje sposobów prezentowania kwestii związanych z edukacją na łamach opiniotwórczych tygodników, o jakie pokusiła się badaczka. Unaoczniają one najważniejsze koncepcje i idee, a także wypływające z nich konsekwencje o charakterze społecznym i kulturowym, a długookresowo – ekonomicznym. Uzmysławiają jakie zmiany gospodarcze i kulturowe niszczą to, co powinno być drogowskazem dla kolejnych pokoleń. To sprawy ważne zarówno dla nas samych, jak i naszych dzieci. Pozwalają wszakże zrozumieć jakość czynności wpisanych w procesy socjalizacji pierwotnej i wtórnej, które – jak się okazuje – wcale nie są tak silnie uzależnione od nas samych – jak nam się dotychczas wydawało – lecz ich źródła leżą w gestii innych ośrodków decyzyjnych.

            Nie sposób nie docenić przygotowania teoretycznego i metodologicznego autorki. Posłużyła się ona wszakże najważniejsza literaturą polską i światową, aby uzasadnić brzmienie i tok swego postępowania badawczego, a w szczególności koncentracji na dyskursie. To wartościowe zwłaszcza dzisiaj, kiedy pojęcie dyskursu i badania nad dyskursem ulegają dewaluacji. Justyna Dobrołowicz doskonale potrafi analizować dyskurs, co jest wartościowe dla teoretyków i wzorcowe dla środowiska akademickiego oraz ma świadomość w jaki sposób odczytywać uzyskane dane, tak, aby uczynić je cennymi dla praktyków. Innymi słowy – jej badania naświetlają obszary niesłusznie zbagatelizowane przez pedagogów, przeoczone przez dydaktyków oraz – nie wiedzieć dlaczego zapomniane przez elity polityczne. Uświadamiają nam również w jakich względach dajemy sobą manipulować mediom i na czym polegają błędy popełniane przez bezmyślnych i jak zdawać by się mogło niedouczonych dziennikarzy.

            Monografia Justyny Dobrołowicz, pod tytułem „Obraz edukacji w polskim dyskursie prasowym” to praca typowo badawcza. Właśnie taka, jakich ostatnimi czasy odczuwamy bolesny i martwiący brak wśród publikacji naukowych. Docenić trzeba to, że dotyka spraw ważnych i niezwykle aktualnych, a przy tym jest skierowana zarówno do teoretyków, jak i praktyków. Bez wątpienia warto po nią sięgnąć, aby dowiedzieć się jak nie dać sobą manipulować i jak móc mądrze wpływać na proces edukacji swój i swoich bliskich. Książkę tę gorąco poleca się też wszystkim pragnącym zająć się badaniem dyskursu oraz istniejących w jego łonie problematyk. To zdecydowanie wartościowa pozycja wydawnicza na naszym rynku!

Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej Impuls: http://impulsoficyna.pl/wyszukaj/obraz-edukacji-w-polskim-dyskursie-prasowym,1442.html

Krzysztof Wróblewski

a.me.