Jak podaje agencja Reutera, dnia 22 sierpnia 2014 r., 27 górników zostało przysypanych w kopalni złota w Ndassima, około 60 kilometrów na północ od miasta Bambari, które uznaje się za siedzibę wojskową muzułmańskiej organizacji Seleka. Wydobyto 25 ciał.

            Sama kopalnia znajduje się na zalesionym wzgórzu i oficjalnie jest własnością kanadyjskiej firmy Axmin. Pod koniec 2012 r. Axmin zawiesiła działalność kopalni w związku z politycznym i religijnym konfliktem w Republice Środkowoafrykańskiej. W tej sytuacji sama kopalnia została przejęta przez członków organizacji Seleka i uznaje się, że stanowi nieformalne i nielegalne źródło finansowania działań muzułmańskiej formacji. O samej katastrofie górniczej poinformował Ahmat Negat, rzecznik Seleka. Według ministerstwa górnictwa (Ministry of Mines), w kopalni nie przestrzegano przepisów a górnicy pracowali w bardzo złych warunkach. Uznaje się, że z kopalni w Ndassima można było wyprodukować 15 kilogramów złota miesięcznie o lokalnej wartości 350 000 dolarów amerykańskich – dwa razy tyle na rynku międzynarodowym (agencja Reutera).

            Owa tragedia wydarzyła się krótko po podpisaniu zawieszenia broni przez muzułmańską organizację Seleka oraz chrześcijańską milicję o nazwie anti-Balaka, z dnia 23 lipca 2014 r. Ponad roczne walki w Republice Środkowoafrykańskiej spowodowały, że blisko ¼ obywateli musiała opuścić swe domy a około 2 tysiące zginęło. Zadanie ustabilizowanie sytuacji w kraju, który posiada dość duże złoża różnych surowców przypadło urzędującej od stycznia na stanowisku prezydenta, Catherine Samba-Panza. W tym celu, 10 sierpnia 2014 r. nowym premierem z nominacji Samba-Panzy został Mahamat Kamoun, który uznawany jest za niezależnego – tak jak Samba-Panza – choć jest muzułmaninem. Natomiast w jego gabinecie znalazło się 5 byłych członków organizacji Seleka. Sama Seleka odrzuciła nominację Kamouna, gdyż nie miano się z nią wcześniej konsultować. Ostatecznie Samba-Panza dopięła swego i powstał rząd Kamouna – jego gabinet składa się z 30 ministrów. Sam skład jest zaskoczeniem dla analityków choć cieszą się oni, że w rządzie nie znalazły się osoby oskarżane o łamanie praw człowieka. Władza centralna jest wspierania przez 2 000 żołnierzy francuskich i 6 000 wysłanych przez Unię Afrykańską. Podkreśla się, że we wrześniu Organizacja Narodów Zjednoczonych ma wdrożyć nowy program misji pokojowej liczącej 12 000 członków.

            Jak podkreśla Al Jazeera, Mahamat Kamoun to pierwszy muzułmański premier Republiki Środkowoafrykańskiej – ma 53 lata. Głównym zadaniem Kamouna było utworzenie rządu konsensusu, który doprowadziłby kraj do czasu wyborów powszechnych zaplanowanych w 2015 r. Podobnie tymczasowy charakter ma prezydentura Samba-Panzy. Kamoun z wykształcenia jest ekonomistą a w czasach rządów byłego prezydenta Michela Djotodia był szefem jego gabinetu. Nigdy nie przystąpił do organizacji Seleka. W odpowiedzi na jego nominację, 18 sierpnia 2014 r. Seleka miała zdaniem on islam.net ogłosić niepodległość muzułmańskiej północy Republiki Środkowoafrykańskiej – poglądy wewnątrz organizacji na fakt nominacji nowego premiera nie są jednolite i pojawiają się sugestie, że Seleka może się rozpaść.

            O niestabilnej sytuacji w Republice Środkowoafrykańskiej niech świadczy fakt, iż w kilku atakach rebeliantów muzułmańskich na różne wioski w okolicach Mbres od 10 do 15 sierpnia 2014 r. miały zginąć 34 osoby. Ofiary miały zostać zastrzelone, miano im poderżnąć gardła lub powiesić. Jak możemy zauważyć akty przemocy miały miejsce już po podpisaniu porozumienia o zawieszeniu broni.

Sytuacja w Republice Środkowoafrykańskiej uległa zdecydowanemu zaostrzeniu pod koniec 2012 r. Dotychczas skłócone muzułmańskie środowiska polityczne, luźno zrzeszyły się w koalicji o nazwie „Seleka” a na jej czele stanął Michel Djotodia – podstawą tej koalicji były organizacje: Convention des Patriotes pour la Justice et la Paix (CPJP), l’Union des Forces Démocratiques pour le Rassemblement (UFDR), le Front Démocratique du Peuple Centrafricain (FDPC), la Convention Ppatriotique du Salut du Kodro CPSK. Należy zauważyć, że w analizowanym państwie większość to chrześcijanie (około 50%) a muzułmanie to tylko 15% – natomiast 35% obywateli kultywuje tradycyjne wierzenia. Rebelianci z organizacji Seleka zdobyli stolicę a Djotodia ogłosił się prezydent. Zrezygnował ze stanowiska w styczniu 2014 r. na skutek międzynarodowych presji. Dotychczasowy prezydent François Bozizé, który przejął władzę poprzez wojskowy zamach stanu w 2003 r., został zmuszony do ucieczki, do Demokratycznej Republiki Kongo. Według danych za lipiec 2014 r. liczbę ludności szacuje się na 5 227 959 – CIA World Factbook. Należy zauważyć, że Seleka nie propaguje religijnego fundamentalizmu mimo, że reprezentuje interesy muzułman.

            Informacje na temat chrześcijańskiej milicji są niezwykle skromne, dlatego oprę się na analizie portalu Terrorism Research & Analysis Consortium TRAC. Formacja anti-Balaka to ogólny termin na różne grupy straży obywatelskiej, które powstały z związku ze wzrostem pozycji organizacji Seleka – mają je popierać zarówno chrześcijanie jak i wyznawcy tradycyjnych wierzeń. Przyjmuje się, że anti-Balaka powstała w sierpniu 2013 r. a głównymi członkami są młodzi obywatele najczęściej bez wykształcenia oraz byli żołnierze służący w czasach prezydentury Bozizé. Obok lokalnie tworzonych formacji samoobrony w skład anti-Balaka ma wchodzić głównie Association of Central African Farmers ACP, który uznaje się za ruch ludowy skierowany przeciwko Seleka oraz Front for the Return to the Constitutional Order in Central Africa FROCCA, formacja milicyjna skupiająca byłych żołnierzy. Siła obliczana jest na 72 000 członków. Balaka w języku sango znaczy „maczeta”. Wg TRAC anti-Balaka ma znaczyć „niezwyciężony”, choć można spotkać się z tłumaczeniem „anty-maczeta” w odniesieniu do rebeliantów z Seleka, którzy często uzbrojeni są właśnie w maczety.

Źródło: C. Dembassa-Kette, Rebel-held mine collapses in Central African Republic, killing 25, 22 sierpień 2014, http://www.reuters.com/article/2014/08/22/us-centralafrica-mine-idUSKBN0GM0Q420140822, [dostęp dn. 24.08.2014]; Central African Republic CIA Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ct.html, [dostęp dn. 24.07.2014]; Central African Republic factions announce ceasefire, 24 lipiec 2014, http://www.bbc.com/news/world-africa-28457599, [dostęp dn. 24.07.2014]; CAR president appoints first Muslim PM, 11 sierpień 2014, http://www.aljazeera.com/news/africa/2014/08/car-president-appoints-first-muslim-pm-201481119339126423.html, [dostęp dn. 24.08.2014]; Seleka Declares Northern CAR Independence, 18 sierpień 2014, http://onislam.net/english/news/africa/476337-seleka-declares-northern-car-independence.html, [dostęp dn. 24.08.2014]; C. Dembassa-Kette, Rebel gunmen kill 34 in Central African Republic: officials, 17 sierpień 2014, http://af.reuters.com/article/topNews/idAFKBN0GH08120140817, [dostęp dn. 24.08.2014]; Anti-Balaka, http://www.trackingterrorism.org/group/anti-balaka, [dostęp dn. 24.08.2014].

dr Krystian Chołaszczyński