Mariola Pryzwan, Cybulski o sobie

Mariola Pryzwan, Cybulski o sobie, Wydawnictwo MG, Łódź 2012, ss. 271

            Mariola Pryzwan – polonistka, bibliotekarka, biografistka – kobieta pełna energii i pasji w swej książce zawierającej odbicie jej cech, zatytułowanej „Cybulski o sobie” pochyliła się nad człowiekiem – legendą. Stworzyła wspaniałą książkę o Zbyszku Cybulskim, a właściwie to udzieliła mu głosu, aby mógł przemówić. To znaczy opowiedzieć o sobie to, co chciał, aby zostało powiedziane, a czego niegdyś nie zdążył lub co może nam swojego czasu umknęło, bo nie zostało spopularyzowane. Biografia ta składa się wszak z samych wypowiedzi utalentowanego polskiego aktora teatralnego i filmowego. Dzięki temu jest bezcennym źródłem wiedzy o nim, które z pewnością zachwyci wielbicieli sztuki z okresu powojennej Polski.

            Po Zbigniewie Cybulskim zostało wiele zapisków, notatek, wypowiedzi, korespondencji, wywiadów, rozmów, nagrań. Wszystko to leżało rozrzucone, nieuporządkowane w różnych miejscach, jakby czekające na dobrego ducha, który podjąłby się tego. I doczekało się – Mariola Pryzwan włożyła wiele pracy i serca w to dzieło, które imponuje rozmachem, nienatarczywością oraz delikatnością autorki. Zostały one bardzo porządnie i w sposób przemyślany poukładane. W związku z tym czyta się ją jak najbardziej wciągającą powieść.

            Z książki tej czytelnik dowie się wszystkiego, co powinien wiedzieć o Zbigniewie Cybulskim. To znaczy pozna treść jego celów – krótko- oraz długoterminowych, sposoby na realizacje marzeń oraz snów, dowie się jaki miał stosunek do sztuki i nauki, zwłaszcza do różnorodnych szkół aktorskich oraz dążenia do samospełnienia. Zaznajomi się również z wieloma ciekawostkami, o które do tej pory wcale nie było łatwo, a co się zmieniło za sprawą recenzowanej publikacji. Innymi słowy odbiorca zyska możliwość wglądu w jego pobyt na Wybrzeżu, życie studenckie i zaangażowanie między innymi w teatrzyk studencki i poważniejsze inicjatywy – choć wydaje się, że w jego życiu powaga przeplatała się z niepowagą – co autorka cudownie uchwyciła, eksponując jego rady skierowane do wielbicieli czy fanów.

            Zbigniew Cybulski wprost mówi na kartach książki o wartościach, o tym czemu trzeba być wiernym, czemu nie wolno się sprzeniewierzyć, co warto, a co ma destruktywny wpływ na tożsamość człowieka. Ujawnia jak zostać sławnym, jak żyć ze sławą oraz w jaki sposób dążyć do stania się aktorem z krwi i kości. A wszystko to z ogromną subtelnością, lekkością i wdziękiem. Czasem z pewną dozą ironii, ale zawsze szczerze i bardzo analitycznie. Tu właśnie pojawia się cecha wspólna między Mariolą Pryzwan i Zbigniewem Cybulskim. Tworzą oni zgrany duet narratorski.

            Czytelnicy będący miłośnikami kina zachwycą się relacją z kulisów kręcenia filmów, tym w jaki sposób opisuje swój stosunek do popularności. Warto porównać zachowania i zwierzenia celebrytów – bo wydaje się, że w pewnej mierze można tak Zbigniewa Cybulskiego nazwać – sprzed lat z tymi, z którymi mamy do czynienia dziś. To interesujące zagadnienie do przyjrzenia się i z pewnością niebagatelne wyzwanie dla współczesnych badaczy kultury.

            Aktorstwo to jednak nie samo gwiazdorzenie, ale i odpowiedzialność, co świetnie opisuje ceniony artysta. Na przykład na podstawie listów czytelnik zyska znaczące spojrzenie na jego osobowość – upodobania, niechęci, pozna motywy działań, na przykład zaangażowania w najróżniejsze kółka amatorskie. Dla wszystkiego miał Zbigniew Cybulski wszak pełne wytłumaczenie, wszystko definiował, typologizował, poddawał refleksji – czy jak sam wskazywał – wręcz „roztrząsał”. To świetna możliwość poznania postaci, którą znamy z filmów, plakatów, zdjęć.

            Zdumiewające są aktora rozważania nad losami postaci, które zna, jakie są piękne lub brzydkie, mądre lub głupie. Wynika to z ich działania, posiadania kręgosłupa moralnego lub jego złamania. Czasem Zbigniew Cybulski stawia siebie w roli eksperta w tym zakresie, wydaje sądy, opinie, formułuje poglądy – jest realistą mocno stąpającym po ziemi. Wszystko potrafi ująć trzeźwym okiem. Jego trafne i celne uwagi porządkują czytelnikowi obraz filmu oraz teatru w okresie międzywojennym, ale nie tylko. Niezwykle często są uniwersalne, bo dojrzałe, przemyślane, ogólne. Warto poznać jego uwagi o ówczesnym świecie. Gwarantuje to nowe spojrzenie na przeszłość.

            Książka Marioli Pryzwan pod tytułem „Cybulski o sobie”, poza tym, że jest przepięknie wydana – zilustrowana znaczną ilością wysokiej jakości fotografii i innych bonusów, mająca twardą okładkę, zachwyca, jeśli chodzi o treść. Każda kolejna jej karta skrywa nowe ciekawostki, zaskakuje. Zachwyci z pewnością wszystkich, którzy pragną wiedzieć więcej o: Zbigniewie Cybulskim, kinie, teatrze, sztuce, Polsce w okresie międzywojennym, poznać ówczesny kontekst społeczno-polityczno-ekonomiczno-kulturowy. Ale nie tylko – nie zawiedzie i tych, co cenią dobre biografie o prawdziwym życiu – ona właśnie zalicza się do tej grupy. Do dzieło warte uważnej lektury.

Krzysztof Wróblewski

Książka jest dostępna na stronie Wydawnictwa MG http://www.wydawnictwomg.pl/

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *