„Media wolne czy bezwolne”

Piotr Kowalski, Stanisław Zagórski (red.), Media wolne czy bezwolne, Oficyna Wydawnicza „Stopka”, Łomża 2011, ss. 334

            Środki masowego przekazu zostały już w literaturze przedmiotu świetnie omówione. Jednak nie we wszystkich aspektach, czego doskonale dowodzi książka pod redakcją naukową Piotra Kowalskiego oraz Stanisława Zagórskiego zatytułowana „Media wolne czy bezwolne”. Obecne w niej ujęcia – notabene uznanych i cenionych specjalistów – znamionuje dążenie do odpowiedzenia na trudne pytanie co i dlaczego zdeterminowało przekaz, który dociera do odbiorców oraz jakim celom jest on podporządkowany i komu przynosi wymierne korzyści. Nie do przecenienia jest bezkompromisowość autorów w docieraniu do prawdy w tej sferze.

            Redaktorzy pozbawiają czytelników złudzeń na temat zmediatyzowanego świata, w którym wszyscy żyjemy poprzez unaocznienie jego nieraz zdumiewających aspektów. Zwracają uwagę na filtry, na przykład: językowe, kulturowe i inne, których zwykli odbiorcy medialnego przekazu nie dostrzegają, a jakie badacze mediów niesłusznie pomijają. Dzięki tak rzeczowemu spojrzeniu, książka ta jest wolna od błędów, od których roi się w wielu medioznawczych analizach.

            Publikacja ta została podzielona na cztery części tematyczne: „Naukowo i systemowo”, „Politycznie i etycznie”, „Kulturowo”, „Kilka szczególnych przypadków”. O ile trzy pierwsze dotyczą zagadnień należących do poszczególnych pól badawczych, to ostatni pełen jest studiów przypadków bardzo dobrze obrazujących zjawiska opisane wcześniej. Pierwsza dotyczy rynków medialnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej w kontekście globalizacji. Warto rozważyć treść zaproponowanych przez autorkę katalogów problemów oraz dylematów towarzyszących współczesnym mediom. Natomiast źródłem ciekawych argumentów do dyskusji o kondycji mediów, działaniach edukacyjno-obywatelskich i kompleksach dziennikarzy jest rozdział autorstwa Józefa Borzyszkowskiego pod tytułem „Czwarta władza – wolna czy bezwolna? (Media – władza – wolność – odpowiedzialność)”. Dopełnienie dla tych refleksji stanowią uwagi na temat kreatywnej i destrukcyjnej roli mediów w Polsce, w sferze publicznej.

            Szczególnie ważne współcześnie – zarówno dla praktyków, jak i teoretyków – są uwagi na temat współczesnej cenzury, tego jak pisać o Kościele i być dziennikarzem – również tym odpowiedzialnym, kondycji mediów w ogóle, a także rozważania dotykające współodpowiedzialności mediów za formowanie kultury politycznej. Autorzy bardzo dobrze wydobyli znaczenie kontekstu kulturowego, którego nie sposób pominąć wówczas, gdy pisze się o kulturze newsów, polskich serialach dzisiaj i wczoraj czy samym widzu.  Dzięki temu zaprezentowane analizy ważnych obecnie zjawisk medialnych, na przykład autorstwa Mariana Golki pod tytułem „Perfidia medialnych manipulacji” lub Wojciecha Giełżyńskiego – „Przypuszczam Rze…” znamionuje kompleksowość, trafność i rzetelność.

            Bez wątpienia dużym atutem książki „Media wolne czy bezwolne” jest solidny zbiór bardzo dobrze opisanych studiów przypadków. Dotyczą one między innymi: fonosfery na przykładzie twórczości Kazimierza Kowalskiego, „medialnego terroru subtelnych zwrotów” w odniesieniu do „Nasion zła” Larsa von Triera, „Roku 1984” pojętego jako plagiat, George’a Orwella jako literackiego złodzieja, strategii prasowej Ryszarda Kapuścińskiego na podstawie „Chrystusa z karabinem na ramieniu”, toponimów i ich publicystycznych emanacji, znaczenia legend miejskich w prasie i Internecie. Odsłaniają przed czytelnikiem różne aspekty komunikacji zapośredniczonej, ale będącej nośnikiem znaczącego społecznie przekazu, który wywiera konkretny wpływ na odbiorców. Ich wartością dodaną jest fakt, że z powodzeniem mogą posłużyć jako inspiracje do napisania własnych case studies.

            Bardzo starannie wydana publikacja pod tytułem „Media wolne czy bezwolne” pod naukową redakcją Piotra Kowalskiego oraz Stanisława Zagórskiego to doskonały powód do zastanowienia się nad rolą jaką pełni się w zmediatyzowanym świecie. Ukazuje wszak złożoność zarówno rzeczywistości zapośredniczonej, jak i zaślepionych jej urokiem odbiorców. To pouczająca, dająca do myślenia i wartościowa książka – polecam!

Krzysztof Wróblewski

Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej „Stopka”: http://www.stopkapress.com.pl/opis,54,174.html

a.me.

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *