Od 25 marca 2014 r. nowym nuncjuszem apostolskim w Zimbabwe został polski ksiądz Marek Zalewski. Urodził się 2 lutego 1963 r. w Augustowie a święcenia kapłańskie otrzymał 27 maja 1989 r. z rąk ówczesnego biskupa Juliusza Paetza. Jest doktorem z prawa kanonicznego a od 1995 r. watykańskim dyplomatą. Pracował w Republice Środkowoafrykańskiej, Czadzie, w Stałej Misji przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku, w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Tajlandii, Singapurze i Malezji. Mówi biegle po włosku, angielsku, francusku i hiszpańsku. Również 25 marca 2014 został mianowany arcybiskupem tytularnym Afryki, jednakże sakrę biskupią otrzymał dopiero 31 maja 2014 r. w katedrze łomżyńskiej z rąk kardynała Pietro Parolina, sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej. Wspólkonsekratorami byli biskup Janusz Bogusław Stepnowski (biskup diecezjalny łomżyński) oraz biskup Romuald Kamiński (biskup pomocniczy ełcki).

            Nuncjatura w Zimbabwe mieści się w stolicy tego państwa w Harare przy ulicy 5 St. Kilda Road, P.O. Box MP 191. Pierwszym nuncjuszem był zmarły w 2003 r. kardynał Francesco Colasuonno, który pełnił funkcję od 7 marca 1981 r. do 8 stycznia 1985 r. Następnymi, którzy sprawowali ten urząd, byli: arcybiskup Patrick Coveney, arcybiskup Giacinto Berloco, nieżyjący już arcybiskup Peter Paul Prabhu, arcybiskup Edward Joseph Adams oraz arcybiskup George Kocherry.

            Według niepewnych danych za 2005 r. liczbę katolików w Zimbabwe oblicza się na 1 145 000, czyli 9% osób zamieszkujących kraj. Zdecydowana większość obywateli Zimbabwe to chrześcijanie, lecz dominują protestanci. Państwo podzielone jest na dwie archidiecezje w Harare i Bulawayo oraz sześć diecezji (pierwsze trzy podlegają pod Harare a kolejne pod Bulawayo): Gwero, Hwange, Masvingo, Chinhoyi, Gokwe, Mutare.

            Niewątpliwym problemem, przed którym stanie nowy arcybiskup będzie relacja z władzami państwowymi. Rządzący nieprzerwanie od 1980 (1980 – 1987 premier; 1987 – obecnie, prezydent) Robert Gabriel Mugabe, który również jest katolikiem, w ostatnich latach dość krytycznie odnosił się do katolickich hierarchów, zwłaszcza po sprawie słynnego arcybiskupa Bulawayo Piusa Ncube. Zasłynął swoimi antyrządowymi wypowiedziami po wyborach z 2005 r. . Opozycyjny Ruch na Rzecz Demokratycznej Zmiany (Movement for Democratic Change MDC), a także popularny katolicki arcybiskup Pius Ncube z Bulawayo, wzywali naród do nieuznawania wyników i pokojowej rewolucji. Działalność arcybiskupa Ncube z lat 2005 – 2007 spotkała się z ostrą reakcją władz Zimbabwe.

Dnia 23 marca 2007 r., arcybiskup Kościoła Katolickiego w Bulawayo, Pius Ncube zaapelował do obywateli by protestowali, by w ten sposób wymusić ustąpienie prezydenta Roberta Mugabe. Z tego też powodu, w następnych miesiącach to Pius Ncube stał się głównym wrogiem ekipy rządzącej. W lipcu 2007 roku, najpierw w prasie a potem w mediach, ukazały się zdjęcia oraz film przedstawiające arcybiskupa rzekomo uprawiającego seks z kobietą (Rosemary Sibanda zmarła 2 maja 2008 roku na zapalenie płuc). Oficjalnie film został nagrany przez detektywa, wynajętego przez zazdrosnego męża. W tej oto sytuacji, Ncube we wrześniu 2007 roku, ustąpił ze stanowiska, gdyż – jak podawał – nie chciał narażać reputacji kościoła. Papież przyjął dymisję.

W 2008 r. Robert Mugabe głośno podnosił kwestię „afrykanizacji” kościołów, by w ten sposób uniezależniły się od wpływów zarówno Watykanu jaki i Londynu – kościół anglikański. Jednocześnie katoliccy hierarchowie ograniczyli się do nawoływania o pokojowe rozwiązanie politycznego sporu w Zimbabwe, bez jasnego deklarowania sympatii politycznych. Należy jednak pamiętać, że prezydent Mugabe pojawił się na mszy inauguracyjnej Papieża Franciszka w Watykanie, gdzie został dobrze przyjęty. Mianowanie nowego nuncjusza niewątpliwie będzie miało na celu co najmniej utrzymanie dobrych relacji nadszarpniętych w poprzednich latach, jeśli nie ich polepszenie. Prawdopodobnie takie tez zadanie otrzymał nowy nuncjusz apostolski z Polski.

Źródło: Rinunce E Nomine, http://press.vatican.va/content/salastampa/it/bollettino/pubblico/2014/03/25/0208/00457.html#NOMINA%20DEL%20NUNZIO%20APOSTOLICO%20IN%20ZIMBABWE, [dostep d. 03.06.2014]; Abp Marek Zalewski – nowy nuncjusz apostolski w Zimbabwe (biogram), http://ekai.pl/diecezje/lomzynska/x79124/abp-marek-zalewski-nowy-nuncjusz-apostolski-w-zimbabwe-biogram/, [dostęp dn. 03.06.2014]; Święcenia biskupie ks. Marka Zalewskiego, nowego nuncjusza w Zimbabwe, http://episkopat.pl/aktualnosci/5931.1,Swiecenia_biskupie_ks_Marka_Zalewskiego_nowego_nuncjusza_w_Zimbabwe.html, [dostęp dn. 03.06.2014]; Jutro święcenia abp. Marka Zalewskiego, nowego nuncjusza w Zimbabwe, http://www.niedziela.pl/artykul/9717/Jutro-swiecenia-ks-Marka-Zalewskiego, [dostęp dn. 03.06.2014]; Structured View of Dioceses in Africa, http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/qview5.html#zw, [dostęp dn. 03.06.2014]; Global Catholic Statistics: 1905 and Today, http://www.earthhealing.info/catholicstats.pdf, [dostęp dn. 03.06.2014]; Roman Catholic Church in Zimbabwe, http://relzim.org/major-religions-zimbabwe/catholics/, [dostęp dn. 03.06.2014]; Zimbabwe cleric urges 'uprising’, 27 marzec 2005, http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/4386343.stm, [dostęp dn. 03.06.2014]; Archbishop calls on Zimbabweans to protest Zimbabwe govt., 23 marzec 2007, http://www.catholicnewsagency.com/news/archbishop_calls_on_zimbabweans_to_protest_mugabe_govt./, [dostęp dn. 03.06.2014]; C. Makunike, Pius Ncube owns up to adultery, 23 marzec 2008, http://zimreview.wordpress.com/2008/03/23/pius-ncube-owns-up-to-adultery/, [dostęp dn. 03.06.2014]; Rosemary Sibanda Dies, 7 maj 2008, http://www.thezimbabwean.co.uk/news/12564/rosemary-sibanda-dies.html, [dostęp dn. 03.06.2014]; C. Mcgreal, Catholic bishop Pius Ncube acused of adultery, 21 lipiec 2007, http://zimbabwe-image.blogspot.com/2007/07/catholic-bishop-pius-ncube-acused-of.html, [dostęp dn. 03.06.2014]; I. Guvamombe, Zimbabwean Archbishop Pius Ncube Forced to Resign, 11 wrzesień 2007, http://raceandhistory.com/selfnews/viewnews.cgi?newsid1189565815,36383,.shtml, [dostęp dn. 03.06.2014]; W. Jagielski, Dorwać biskupa, http://wyborcza.pl/dziennikarze/1,84009,4510088.html, [dostęp dn. 03.06.2014]; Mugabe calls for ‘Africanisation’ of churches in Zimbabwe, 27 marzec 2008, https://geoconger.wordpress.com/2008/03/27/mugabe-calls-for-africanisation-of-churches-in-zimbabwe-cen-32708/, [dostęp dn. 03.06.2014]; J. Reilly, S. Malm, H. Roberts, The moment the Pope bowed down to Robert Mugabe: Vatican defies EU travel ban on President of Zimbabwe and allows him to attend Francis’ inaugural Mass and sit in VIP section, 19 marzec 2013, http://www.dailymail.co.uk/news/article-2295626/Pope-Francis-I-Inauguration-Mass-New-Pope-meet-Robert-Mugabe-President-Zimbabwe-inaugural-mass-Vaticans-St-Peters-Square.html, [dostęp dn. 03.06.2014]; P. Kenny, Mugabe still rules, but Zimbabwe 'more polarized’ say bishops, 27 grudzień 2013, http://www.ecumenicalnews.com/article/mugabe-still-rules-but-zimbabwe-more-polarized-says-bishops-22646, [dostęp dn. 03.06.2014]; Archbishop Marek Zalewski Apostolic Nuncio to Zimbabwe Titular Archbishop of Africa, http://www.catholic-hierarchy.org/bishop/bzalew.html, [dostęp dn. 03.06.2014]; Nunciature to Zimbabwe, http://www.catholic-hierarchy.org/diocese/dxxzw.html, [dostęp dn. 03.06.2014].

dr Krystian Chołaszczyński

/ame/