Wspólne oświadczenie przywódców Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego – Najwyższego Patriarchę Katolikosa Wszystkich Ormian, Karekina II i Katolikosa Wielkiego Domu Cylicji Arama I wydane zostało w związku z Dniem Pamięci o Ludobójstwie Ormian, ale także w związku ze zbliżającymi się obchodami stulecia tej zbrodni w 2015 r. „ W 1915 r. ponad 1,5 mln Ormian padło ofiarą ludobójstwa. Wygnańcy znaleźli schronienie we wschodniej Armenii (dzisiejszej Republice Armenii), Syrii, Libanie i innych krajach arabskich, a także w wielu innych miejscach na świecie. Ofiary ludobójstwa i wysiedleń żyjący pod jurysdykcją Imperium Osmańskiego w zachodniej Armenii, Cylicji i innych regionach wraz ze swymi majątkami osobistymi utracili również świątynie i dobra należące do Kościoła, w tym sanktuaria i klasztory, ośrodki religijne, edukacyjne i charytatywne, skarby kultury i wiary, chaczkary, rękopisy, ikony i inne przedmioty wartościowe, a także całe gospodarstwa uznane przez państwo tureckie za „,mienie porzucone”. Dziś, 98 lat po ludobójstwie naród i władze tureckie, jako następcy Imperium Osmańskiego, nie tylko zaprzeczają że doszło do ludobójstwa, ale także kontynuują politykę anty-armeńską, zatrzymując skonfiskowane majątki kościelne, w tym religijne i kulturowe skarby narodu ormiańskiego. Dlatego wzywamy Republikę Turcji do uznania ludobójstwa dokonanego na Ormianach; pełnego zrekompensowania Ormianom poniesionych strat i naruszenia ich praw ludzkich i narodowych, a także natychmiastowego zwrotu ormiańskich kościołów, klasztorów, majątków kościelnych oraz duchowych i kulturowych skarbów narodu ormiańskiego, ich prawowitego właściciela” – napisali katolikosi.
Przywódcy religijni Ormian zapewnili też o wdzięczności wobec wszystkich państw i nacji, które uznały historyczną prawdę o Medz Jeghern. Dotychczas uczyniły to Argentyna, Austria, Australia, Belgia, Chile, Cypr, Francja, Grecja, Holandia, Kanada, Liban, Litwa, Niemcy, Polska, Rosja, Słowacja, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Szwecja, Urugwaj, Walia, Watykan, Wenezuela i Włochy. Odrębną kwestią pozostaje ocena działalności eksterminacyjnej Turków wobec Greków (zwłaszcza pontyjskich) – uznanej za ludobójstwo przez Armenię, Grecję, Cypr i Szwecję i wymordowanie chrześcijańskich społeczności Asyryjskich, uznawane za ludobójstwo przez Szwecję, Nową Południową Walię i Australię Południową.
Z kolei w dorocznym orędzi w związku Dniem Pamięci Ludobójstwa Ormian, prezydent Serż Sarkisjan podkreślił, że „jest naszym obowiązkiem dawanie świadectwa i wskazywanie społeczności międzynarodowej faktu, że negowanie ludobójstwa jest bezpośrednią kontynuacją tamtej zbrodni, która w ten sposób nadal trwa we współczesnej Turcji”. Ormiański prezydent zaznaczył, że przypominanie o tamtej tragedii nie jest „rozdrapywaniem historycznych ran”, ale wyzwaniem jak najbardziej współczesnym – czego dowodzą losy uznających ludobójczy charakter mordów tureckiego noblisty Orhana Pamuka i Hranta Dinka, założyciela i redaktora naczelnego dwujęzycznego, turecko-ormiańskiego stambulskiego tygodnika „Agos”, zastrzelonego przed swą redakcją w 2007 r.
Konrad Rękas
Zapraszam też na Geopolityka.org
