Na swoją trzecią kadencję wybrany został Faure Gnassingbe, który pełni urząd od 2005 r. Obecny prezydent Togo to syn generała Étienne Eyadéma/Gnassingbé Eyadéma, który rządził tym afrykańskim państwem od 1967 r., aż do swej śmierci 5 lutego 2005 r.

Zgodnie z decyzją Sądu Konstytucyjnego Togo z 3 maja 2015 r. o uznaniu ważności wyborów prezydenckich, na urzędującą głowę państwa zagłosowało 1 221 282 osoby, czyli 58,77% wszystkich ważnie oddanych głosów. Na 3 509 258 uprawnionych do głosowania, do urn poszło 2 077 897 obywateli. Główny kandydat opozycji Jean-Pierre Fabre z Narodowego Sojuszu na rzecz Zmian (National Alliance for Change/Alliance Nationale pour le Changement ANC) uzyskał wynik 731 230, czyli 35,19% poparcia. Rezultaty pozostałych kandydatów wyglądały następująco: Tchaboure Gogue – 83 768 (4,03%); Komandega Tamaa – 21 569 (1,03%); Mouhamed Tchassona Traoré – 20 048 (0,9%). Urzędujący prezydent posiadał poparcie własnej formacji politycznej o nazwie Unia dla Republiki (Union for the Republic/Union pour la République UNIR). ANC wchodzi w skład szerokiej opozycyjnej koalicji o nazwie Combat pour l’Alternance Politique CAP 2015.

Już cztery dni po wyborach, lider głównej koalicji opozycyjnej Jean-Pierre Fabre odrzucił podane wyniki i uznał się za nowego prezydenta. Należy ten akt traktować jako formę protestu, aniżeli dowód na wyborcze fałszerstwo. Zarówno sąsiedzi Togo jak i społeczność międzynarodowa uznały wybory za wolne i uczciwe. Kandydat Fabre powiedział, że ogłoszenie wyników wyborów to „zbrodnia przeciwko suwerenności narodu”, a obywatele państwa w takiej sytuacji powinni „wziąć swój los we własne ręce”. Pomimo wzrostu PKB o 100% i wzrostu gospodarczego średnio 5,6% rocznie, przeciętnemu obywatelowi nie żyje się lepiej. Zyskuje tylko bogata mniejszość. W 2014 r. opozycja przeprowadzała serię protestów domagając się zmian w ustawie zasadniczej i ograniczenia długości urzędowania prezydenta do dwóch kadencji – bezskutecznie. Natomiast wybory z 2005 r. odbyły się w cieniu zarzutów o oszustwo i gwałtownych protestów, które kosztowały życie co najmniej 400 Togijczyków.

W połowie maja 2015 r. przez kraj przetoczyła się fala protestów w Lomé przeciwko kolejnej kadencji dla prezydenta Eyadéma. Zarówno on, jak i jego ojciec – wspólnie rządzą Togo od pięciu dekad – swoje wpływy zawdzięczają poparciu ze strony wojska. Dnia 5 czerwca 2015 r. głowa państwa Togo nominowała Seloma Komi Klassou z UNIR na stanowisko premiera kraju, na miejsce Seleagodji Ahoomey-Zunu – Klassou. Do tej pory był ministrem sportu i edukacji początkowej.

Od pewnego czasu, tak zwane państwa Zachodu naciskają na afrykańskie kraje, by te wprowadziły w swoich rozwiązaniach ustrojowych zasadę maksymalnie dwóch kadencji dla jednej osoby na najwyższym urzędzie. Jednakże w Afryce te propozycje są regularnie odrzucane. W ten sposób utrwalają się afrykańskie autorytaryzmy oparte na silnej i charyzmatycznej jednostce, która niepodzielnie włada przez wiele lat, a w przypadku Togo możemy już mówić o prezydenckiej dynastii. Jak możemy w różnych analizach przeczytać, wybory bez demokracji mogą mieć miejsce, ale demokracja bez wyborów już nie. W Afryce wydaje się, że o demokratycznym systemie politycznym możemy mówić już wtedy, gdy cyklicznie organizowane są wybory – pozostałe czynniki mają minimalne znaczenie chyba, że dochodzi do przemocy. Jak napisał Wojciech Jagielski: to „polityczne wyznanie wiary o wyższości dyscypliny nad demokratycznymi swobodami”. To co w Afryce już jest demokracją, w Europie nadal jest traktowane jak autorytaryzm. Powszechna wydaje się teza, że wraz z kryzysem europejskim (gospodarczym i nie tylko) afrykańskie państwa odchodzą od systemowych wzorów ze Starego Kontynentu i przejmują azjatyckie – od dłuższego czasu w Afryce rośnie rola m.in. Chińskiej Republiki Ludowej.

Republika Togijska to państwo w Afryce o powierzchni 56 785 kilometrów kwadratowych położone pomiędzy Beninem i Ghaną a od północy graniczące z Burkina Faso. Stolicą jest Lomé. Liczbę ludności szacuje się na 7 351 374 mieszkańców, z czego 40% nie ukończyło 14 roku życia – czerwiec 2014. Głównym językiem urzędowym jest francuski, lecz lokalne etniczne języki mają również istotne znaczenie. Na terenie Togo żyje 37 ludów, ale do najliczniejszych zalicza się Ewe, Mina i Kabre. Około 29% obywateli to chrześcijanie a 20% to muzułmanie. Ponad połowa mieszkańców kultywuje wierzenia tradycyjne/etniczne.

Krystian Chołaszczyński

Źródło: Affaire : Proclamation des résultats définitifs de l’élection présidentielle du 25 avril 2015 DECISION N°EP-008/15 DU 03 MAI 2015, [dostęp dn. 19.06.2015]; Togo’s defeated opposition leader rejects Gnassingbe victory, 29 kwiecień 2015, http://www.bbc.com/news/world-africa-32518335, [dostęp dn. 19.06.2015]; Togo opposition rejects presidential election results, 29 kwiecień 2015, http://www.businessinsider.com/r-togo-opposition-rejects-presidential-election-results-2015-4, [dostęp dn. 19.06.2015]; Thousands protest presidential election results in Togo, 17 maj 2015, http://dunyanews.tv/index.php/en/World/279619-Thousands-protest-presidential-election-results-in, [dostęp dn. 19.06.2015]; Togo gets new Prime Minister, 6 czerwiec 2015, http://english.eastday.com/auto/eastday/world/u1ai8490327.html, [dostęp dn. 19.06.2015]; Togo CIA Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/to.html, [dostęp dn. 19.06.2015]; Perpetual incumbency anachronistic, 12 czerwiec 2015, http://www.theindependent.co.zw/2015/06/12/perpetual-incumbency-anachronistic/, [dostęp dn. 20.06.2015]; W. Jagielski, Afrykańscy prezydenci chcą rządzić dłużej, 24 maj 2015, http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/afrykanscy-prezydenci-chca-rzadzic-dluzej,77,0,1809229.html, [dostęp dn. 20.06.2015].