Jak podaje BBC, biuro prezydenta Republiki Zambii pierwszy raz oficjalnie potwierdziło, że 19 października 2014 r. Michael Chilufya Sata opuścił kraj i udał się na leczenie. Od pewnego czasu pojawiały się sugestie, że zambijski przywódca, który ma 77 lat, jest poważnie chory. Po raz pierwszy jednak, władze oficjalnie potwierdziły, iż prezydent musiał udać się na leczenie ze względu na stan zdrowia, jednakże nie podano informacji, dokąd się udał.
W ostatnim czasie bardzo rzadko prezydent Sata występował publicznie. W zeszłym miesiącu wystąpił tylko raz przed parlamentem, gdzie w związku ze spekulacjami o jego stanie zdrowia oficjalnie poinformował, iż nie jest martwy (I am not dead). Również we wrześniu miał wystąpić przed Zgromadzeniem Ogólnym Organizacji Narodów Zjednoczonych, lecz w ostatniej chwili jego przemówienie odwołano. Pojawiły się doniesienia, że prawdziwym celem przylotu prezydenta Zambii do Nowego Jorku nie było ONZ, lecz jedna z przodujących amerykańskich klinik specjalizujących się w leczeniu raka. Jednakże wszelkie sugestie o złym stanie zdrowia zambijskiego przywódcy, który rozpoczął urzędowanie w 2011 r., były zdecydowanie dementowane. O opuszczeniu Zambii w celach medycznych poinformował doradca prezydenta ds. kontaktów z mediami George Chellah. Pojawiają się też sugestie, że w związku ze złym stanem zdrowia prezydenta, trwają zakulisowe spory o ewentualną schedę po prezydencie. Jednakże nic nie jest czyniono na forum publicznym a przez to zostaje nam tylko dywagowanie.
W związku z wylotem prezydenta Sata poza granice kraju, obecnie obowiązki głowy państwa pełni minister obrony Edgar Lungu – wiceprezydent Guy Scott, który z pochodzenia jest Brytyjczykiem, zgodnie z konstytucją nie może pełnić prezydenckich obowiązków. Nie jest wiadomym, czy zambijski przywódca powróci do Zambii do 24 października 2014 r. kiedy to planowane jest rozpoczęcie uroczystości związanych z 50. rocznicą uzyskania niepodległości spod kolonialnej władzy. Zambia to dawna kolonia brytyjska, która nosiła wtedy nazwę Rodezja Północna. Stolica to Lusaka.
Prezydent Sata znany jest bardzo ze swego ostrego języka. Języka, który ma być niemalże jadowity, co przyniosło nadanie mu pseudonimu King Cobra. Michael Chilufya Sata wygrał wybory prezydenckie we wrześniu 2011 r. z ramienia partii Front Patriotyczny (Patriotic Front). Same wybory odbyły się w cieniu wzrostu politycznej przemocy w wyniku której dwie osoby zmarły. Sata został zaprzysiężony w zaledwie kilka godzin od ogłoszenia wyników wyborczych a była to jego czwarta próba objęcia najwyższego urzędu państwowego (2001, 2006, 2008, 2011). Jego głównym hasłem wyborczym była zmiana losu Zambii, którego największym naturalnym surowcem jest miedź. Na stanowisku prezydenckim Sata zastąpił Rupiaha Bandę, który pełnił obowiązki od 2008 r. Jednocześnie nastąpiła zmiana partii rządzącej: Front Patriotyczny zastąpił Ruch na rzecz Demokracji Wielopartyjnej (Movement for Multi-party Democracy), który rządził od 1991 r. Według analityków Sata umiał do siebie przekonać wykluczonych, czyli młodych oraz biednych mieszkańców miast – to oni mieli najmniej skorzystać ze wzrostu gospodarczego, który miał miejsce. Wzrost ceny głównego towaru eksportowego Zambii jakim jest miedź w czasie prezydentury Sata z 3 000 do 10 000 dolarów amerykańskich za tonę w pewnym momencie oraz przyjazny system podatkowy zachęcił do przybycia zagranicznych inwestorów, zwłaszcza Chin. Początkowo istniały obawy, że Sata, który nie krył swego podziwu dla prezydenta Zimbabwe Roberta Gabriela Mugabe, będzie chciał wprowadzić w Zambii podobny co u sąsiada system jednopartyjny, lecz w ostatnim czasie prezydent Sata miał złagodzić swoje polityczne projekty. Jednakże opozycji nadal utrudnia się przeprowadzanie manifestacji a przeciwko członkom innych formacji wytaczane są procesy o korupcję (za: BBC). Ciekawostką jest, że do końca nie wiadomo ile Sata ma dzieci. Według jednego ze źródeł prezydent Sata miał w sierpniu 2014 r. w obecności rodziny podpisać swój testament, w którym mowa jest o ponad 20 potomkach. Wg innych źródeł ma być ich tylko 10.
Źródło: Zambian President Micahel Sata goes for medical check-up, 20 październik 2014, http://www.bbc.com/news/world-africa-29692576, [dostęp dn. 21.10.2014]; Publicity shy Zambian president flown abroad for medical check, 20 październik 2014, http://www.timeslive.co.za/africa/2014/10/20/publicity-shy-zambian-president-flown-abroad-for-medical-check, [dostęp dn. 21.10.2014]; Zambian President Micahel Sata goes for medical check-up, 20 październik 2014, http://www.ngrguardiannews.com/news/africa-news/183706-zambian-president-micahel-sata-goes-for-medical-check-up, [dostęp dn. 21.10.2014]; Zambia president flown abroad for medical 'check’, 20 październik 2014, http://www.nation.co.ke/news/africa/Zambia-president-flown-abroad-for-medical-check/-/1066/2493318/-/141gdep/-/index.html, [dostęp dn. 21.10.2014].
dr Krystian Chołaszczyński
