Republika Seszeli – profil

            Seszele, czyli Republika Seszeli (Republic of Seychelles/République des Seychelles/Repiblik Sesel) to najmniejsze państwo na kontynencie afrykańskim. Ma ono charakter wyspiarski i jest często odwiedzane przez turystów.

            Według Krajowego Urzędu Statystycznego (National Bureau of Statistics) w 2012 r. Seszele zamieszkiwało 88 303 obywateli. Przyjmuje się, że zdecydowana większość mieszkańców tychże wysp pochodzi z wielu zakątków świata i nie ma dominującego ludu. Jak można przeczytać na oficjalnej stronie internetowej The Seychelles Tourism Board, która odpowiada za wdrażanie polityki turystycznej, w skład Republiki wchodzi 115 wysp granitowych i koralowych położonych od 480 do 1 600 km od wschodniego wybrzeża kontynentu afrykańskiego na Oceanie Indyjskim. Obszar lądowy zajmuje 455 km kw. ale wyłączna strefa ekonomiczna to już 1,4 miliona km kw. W skład Seszeli wchodzi 41 granitowych Wysp Wewnętrznych oraz 74 koralowych Wysp Zewnętrznych, które zostały podzielone na 5 grup. Na liście Światowej Dziedzictwa UNESCO znajdują się dwa obiekty położone na obszarze analizowanej Republiki: rezerwat przyrody Vallée de Mai na wyspie Praslin z wyjątkowymi palmami seszelskimi oraz jeden z największych na świecie atoli Aldabra. Istnieją trzy główne języki: angielski, francuski oraz seszelski kreolski oparty na francuskim. Prawie 90% obywateli to Chrześcijanie (CIA World Factbook). Najwyższym szczytem Seszeli jest Morne Seychellois, który liczy 905 m i znajduje się na wyspie Mahé, na obszarze Morne Seychellois National Park (Peakbagger.com).

            Na Seszelach klimat jest równikowy, ciepły i zazwyczaj nie osiąga żadnych maksymalnych temperatur, która oscyluje między 24 a 32 stopnie Celsjusza. Zdarzają się pory monsunowe i z rzadka okresy cyklonów. Pora monsunu południowowschodniego, która trwa od maja do października i pora monsunu północnozachodniego, która trwa od grudnia do marca, są rozdzielone krótkimi okresami między monsunowymi (Seychelles National Meteorological Services).

            Jak możemy przeczytać na oficjalnej stronie internetowej Seszeli, pierwsi te bezludne wyspy mieli odkryć arabscy żeglarze około 851 r. Przyjmuje się, że pierwszym Europejczykiem, który odkrył te wyspy był Vasco da Gama w 1502 r. i miały to być okolice archipelagu Amiranty na obszarze Wysp Zewnętrznych. Natomiast Tony Mathiot podkreśla, że już w 1501 r. Joao de Nova dotarł do archipelagu Faquhar (Wyspy Zewnętrzne). Jednakże, aż do XVII w. Seszele były niezamieszkane i czasami służyły piratom oraz arabskim handlarzom niewolników. Dopiero w 1609 r. Brytyjczycy jako pierwsi zbadali główną wyspę. Wylądowali oni na wyspie Mahé, która jest największa, na jej obszarze znajduje się Victoria, czyli obecna stolica Seszeli i gdzie mieszka zdecydowana większość obywateli kraju. W roku 1742 miała miejsce francuska ekspedycja i dokonała rozeznania na wyspie Mahé, którą nazwano na cześć Gubernatora Mauritiusa, Bertranda Francois Mahé de La Bourdonnais (1699-1753). Oficjalne przejęcie Seszeli przez Francję nastąpiło w 1756 r. a sama nazwa miała związek z ówczesnym ministrem finansów, Jean Moreau des Séchelles (1690-1760) – królem Francji był wtedy Ludwik XV. Pierwsza francuska osada powstała w 1770 r. na wyspie Sainte Anne (Wyspy Wewnętrzne). W 1814 r. Seszele i Mauritius przeszły pod kontrolę Wielkiej Brytanii a w 1903 r. Seszele uzyskały status brytyjskiej kolonii. Pierwszym gubernatorem został Ernest Bickham Sweet Escott (1857-1941).

            W swoim opracowaniu Tony Mathiot zauważa, że pierwsza partia polityczna na Seszelach powstała w 1939 r. i nosiła nazwę: Seychelles Tax Payers and Land Owners Association. W 1963 r. powstała Seychelles Island United Party a rok później ruch Seychelles Archipelago Group. Dnia 2 czerwca 1964 r. powstała jedna z najważniejszych formacji politycznych założona przez France-Albert René, Seychelles Peoples United Party SPUP. Miała ona zapatrywania socjalistyczne i domagała się niepodległości Seszeli. W tym samym czasie powstała Seychelles Democratic Party SDP na czele z Jamesem Mancham’em reprezentująca interesy zamożnych ziemian i kupców oraz popierająca ściślejsze związki z metropolią. Przy SPUP powstał pierwszy związek zawodowy Transport and General Workers Union. Oficjalnie niepodległość została przyznana 29 czerwca 1976 r. przy zgodzie obu głównych formacji politycznych, która nie trwała długo (Mancham był prezydentem a René premierem). Dnia 5 czerwca 1977 r. miał miejsce zamach stanu zorganizowany przez SPUP w wyniku którego René został prezydentem a system został przekształcony w jednopartyjny o podstawach socjalistycznych. W 1978 r. SPUP zmieniła nazwę na Seychelles People’s Progressive Front (Ludowy Front Postępowy Seszeli). Dnia 25 listopada 1981 r. grupa 45 najemników z Republiki Południowej Afryki wylądowała na lotnisku w Mahé z zamiarem obalenia władz, lecz po wymianie ognia z siłami zbrojnymi Seszeli odlecieli. Natomiast 17 i 18 sierpnia 1982 r. miał miejsce nieudany bunt w siłach zbrojnych. W związku ze mianami na świecie, 3 grudnia 1991 r. SPPF zgodziła się na demokratyzację życia politycznego. Przyjęto nową ustawę zasadniczą a pierwszym prezydentem został lubiany France-Albert René, który następnie wygrał prezydenckie wybory w 1998 r. i 2001 r. Dnia 14 kwietnia 2004 r. René zrezygnował z urzędu na rzecz swego przyjaciela Jamesa Alixa Michela, który wygrał wybory prezydenckie w 2006 r. i 2011 r. Dnia 2 czerwca 2009 r. SPPF zmieniła nazwę na People’s Party/Parti Lepep a jej pozycja na scenie politycznej jest niezagrożona. Za główną opozycję uważa się Seychelles National Party (partia o charakterze liberalnym) na czele z Wavel Ramkalawan.

            Według informacji podanych na stronie internetowej Seychelles Investment Board SIB, która została założona w 2004 r. i odpowiada za koordynację wszelkich inwestycji na obszarze analizowanego państwa, gospodarka opiera się na czterech fundamentach: rolnictwie, rybołówstwie, dobrze rozbudowanym sektorze finansowym oraz turystyce. Rolnictwo opiera się na produkcji tropikalnych owoców i warzyw cenionych na świecie i mających status luksusowych, np.: kopra z orzechów palmy kokosowej, cynamon oraz zielone liście herbaty a także wanilia, mango, ananasy, etc. Ponieważ Seszele leżą na szlaku migracyjnym tuńczyka, przez to analizowane państwo jest ważnym centrum wyłowu tejże ryby. Kiedy w 1994 r. Seszele uchwaliły dokument International Business Companies Act to stały się znanym na świecie świadczeniodawcą usług finansowych dla prywatnych firm a sektor usług finansowych bardzo szybko się rozwija. Od czasu otwarcia międzynarodowego lotniska w 1971 r. znacząco rozwinął się sektor turystyczny. O ile w 1975 r. Seszele odwiedziło tylko 37 tysięcy turystów to w 2011 r. było ich już ponad 200 tysięcy i średnio pozostawali na 10 nocy.

            Konstytucja Republiki Seszeli została uchwalona 21 czerwca 1993 r. i była kilkukrotnie nowelizowana. W dodatku nr 1 wyszczególniono wszystkie wyspy i wysepki należące do państwa. Zgodnie z artykułem 50 prezydent Seszeli jest głową państwa, rządu oraz głównodowodzącym armii. Prezydentem może zostać tylko obywatel Seszeli na okres pięcioletniej kadencji z możliwością dwóch reelekcji (art. 51 i 52 ustawy zasadniczej). Władza wykonawcza w pełni przynależy głowie państwa, który wykonuje ją przy wsparciu wiceprezydenta oraz członków gabinetu. Wiceprezydent wybierany jest podczas wyborów prezydenckich razem z prezydentem, który go desygnował – kandydat na prezydenta przedstawia kandydata na wiceprezydenta w trakcie kampanii a głosowanie odbywa się niejako nad oboma, pomimo faktu, że na karcie do głosowania jest tylko nazwisko kandydata na prezydenta (art. 66 ustawy zasadniczej). Gabinet składa się z wiceprezydenta i ministrów w liczbie od 7 do 14. Ministrowie są nominowani przez prezydenta za zgodą większości parlamentu (art. 67 i 69 ustawy zasadniczej). Władza ustawodawcza przynależy jednoizbowemu Zgromadzeniu Narodowemu (National Assembly), który ma składać się z wybranych bezpośrednio deputowanych w okręgach wyborczych (okręgów ma być minimum 19 – art. 112) oraz nie więcej niż 10 członków metodą proporcjonalną z list partyjnych. Obecnie w skład Zgromadzenia wchodzą 32 osoby: 25 z okręgów i 7 z list partyjnych. Kadencja trwa 5 lat (art. 77 i 78 ustawy zasadniczej i dane ze strony internetowej Zgromadzenia). Władza sądownicza przynależy Sądowi Apelacyjnemu Seszeli, Sądowi Najwyższemu Seszeli oraz innym podległym sądom (art. 119 i 137 ustawy zasadniczej). Seszele podzielone zostały na 25 dystryktów i jest to jedyny poziom władzy lokalnej. Reasumując system polityczny analizowanego państwa możemy określić jako: republika unitarna z silną władzą prezydencką (system prezydencki).

            Jak możemy przeczytać na profilu Seszeli, na stronie internetowej BBC, analizowane państwo jest obecnie przykładem stabilności i dobrobytu. Mieszkańcy mają cieszyć się wysokim dochodem kraju na mieszkańca, dobrą opieką zdrowotną oraz edukacją stojącą na bardzo dobrym poziomie. Wszystko to pomimo politycznych problemów po uzyskaniu niepodległości, co na kontynencie afrykańskim jest niejako tradycją. Oprócz doskonałych plaż i pięknych widoków, Seszele słyną z wyjątkowych żółwi olbrzymich oraz morskich żółwi, których można spotkać. Dochód narodowy per capita według Banku Światowego miał wynieść 11 270 dolarów amerykańskich w 2011 r. Walutą na Seszelach jest Rupia Seszelska – 1 rupia to 100 centów. Na dzień 1 sierpnia 2014 r.: 1 euro = 16,55 rupii.

Źródło: Demography, http://www.nsb.gov.sc/statistics/demography, [dostęp dn. 02.08.2014]; The Seychelles Tourism Board, http://www.seychelles.travel/en/home/index.php, [dostęp dn. 02.08.2014]; Vallée de Mai Nature Reserve, http://whc.unesco.org/en/list/261, [dostęp dn. 02.08.2014]; Aldabra Atoll, http://whc.unesco.org/en/list/185, [dostęp dn. 02.08.2014]; oficjalna strona Seychelles National Party, http://www.snpseychelles.sc/, [dostęp dn. 02.08.2014]; oficjalna strona Parti Lepep, http://www.partilepep.com/, [dostęp dn. 02.08.2014]; T. Mathiot, The 50th Anniversary of SPUP/SPPF/Parti Lepep A chronological account in words and images, http://www.virtualseychelles.sc/images/PDF/TONNY%20DOCUMENT.pdf, [dostęp dn. 02.08.2014]; oficjalna strona Seychelles Investment Board, http://sib.gov.sc/,[dostęp dn. 03.08.2014]; oficjalna strona National Assembly, http://www.nationalassembly.sc/index.php?option=com_content&view=section&id=14&Itemid=27, [dostęp dn. 03.08.2014]; Constitution of the Republic of Seychelles, http://www.ilo.org/dyn/travail/docs/2159/constitution%20version%202011.pdf, [dostęp dn. 03.08.2014]; CoinMill.com – Kalkulator walutowy, http://pl.coinmill.com/EUR_SCR.html, [dostęp dn. 03.08.2014]; Seychelles profile, http://www.bbc.com/news/world-africa-14093816, [dostęp dn. 03.08.2014]; Districts of Seychelles, http://www.statoids.com/usc.html, [dostęp dn. 03.08.2014]; District Administrations, http://www.localgovernment.gov.sc/district_administrations.htm, [dostęp dn. 03.08.2014]; The local government system in Seychelles, http://www.clgf.org.uk/userfiles/1/file/Seychelles_Local_Government_Profile_2013_CLGF.pdf, [dostęp dn. 03.08.2014]; Z. Dworak (red.), Popularny Atlas Świata, Warszawa 1995; CIA World Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/se.html, [dostęp dn. 03.08.2014]; Morne Seychellois, Seychelles, http://www.peakbagger.com/peak.aspx?pid=11319, [dostęp dn. 03.08.2014].

dr Krystian Chołaszczyński

/ame/

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *