Shelley Emling, Maria Skłodowska-Curie i jej córki. Opowieść o najsłynniejszej w dziejach rodzinie naukowców, przeł. Wojciech Górnaś, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 2013, ss. 310

Książka autorstwa Shelley Emling, pod tytułem „Maria Skłodowska-Curie i jej córki. Opowieść o najsłynniejszej w dziejach rodzinie naukowców” to dzieło potrzebne dzisiaj, w XXI wieku, to znaczy w dobie pogoni za pieniądzem, wartościami materialnymi, sukcesem, splendorem. W czasie, kiedy zapomina się o tradycyjnych instytucjach stanowiących prawdziwą wartość. Uzmysławia ona wszakże niemożliwą do przecenienia wartość tradycji i rodziny, a ściślej tego, czego niezastąpiony nośnik stanowią. Ukazuje na znanym, ale w istocie słabo rozpoznanym przez nas przykładzie, dlaczego są one tak ważne i nie mają sobie równych odpowiedników w sferze materialnej. Jednocześnie odsłania nieznane dotąd fakty z życia dwukrotnej noblistki. To konwencja niesłychanie oryginalna, a to, co autorka uchwyciła w jej treści jest naprawdę wartościowe i zwraca naszą rozproszoną uwagę ku temu, o czym niesłusznie zapominamy.

            Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na to, że książka ta łamie stereotypy, które narosły nie tylko wokół postaci Marii Skłodowskiej-Curie, ale i – choć w mniejszym stopniu – jej rodziny. Przedstawia ją jako kobietę, która przede wszystkim potrafiła być oddaną mężowi, poświęcić się swoim dzieciom, w sposób właściwy, zgodny z tradycją je wychować, a dopiero po tym wszystkim – wedle hierarchii – skupić się na pracy naukowej w laboratorium. Charakterystyki relacji na linii matka – córki są fascynujące. Stanowią wszak bez mała swoisty poradnik – jak stworzyć niepowtarzalną i trwałą więź rodzinną, nie zatracić się w poszukiwaniu celu lub sensu poza ramami rodziny. Dla czytelnika zagubionego, tego, który utracił lub traci kontakt ze swoimi najbliższymi, uwagi dotyczące sytuacji noblistki mogą okazać się zbawiennie inspirujące. Nie dość mianowicie, że pozwalają pojąć znaczenie drobnych gestów, słów czy wielkich wyrzeczeń to uświadamiają zapotrzebowanie na nie wpisane w istnienie każdego z nas. To piękne i budujące studium, z którym z pewnością warto się zapoznać i z którego warto czerpać wzorce.

            Uważny odbiorca zwróci uwagę na ważny, powracający w biografii motyw wsparcia, jakie niesie ze sobą rodzina. W tym przypadku niezwykła, a przy tym jak każda – pełna różnych osobowości. Przykład zaprezentowany przez Shelley Emling jest niesłychanie krzepiący, podnoszący na duchu, w szczególności tych, którzy już zwątpili, że mogą przezwyciężyć trudności pojawiające się w jego rodzinie czy nieustanne różnice zdań będące zarzewiem brzemiennych w skutkach konfliktów. Otóż autorka wykazuje, że pomimo istniejących przeszkód – zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które są nieuniknione – można stworzyć kochającą się rodzinę, która doda sił do bycia w społeczeństwie i pokonywania – wspólnie – przeciwieństw losu. W ramach rodziny wszakże nigdy nie jest się samemu. Cóż zrobiłaby sama Maria ze swoimi lękami, gdyby nie dwie wspaniałe kobiety, które zawsze – pomimo wszystko – miała u swojego boku? Czy pamiętalibyśmy dzisiaj jej nazwisko? Czy cokolwiek by w życiu osiągnęła? Warto przemyśleć wątki pojawiające się w tej zaskakującej biografii, albowiem w wielu przypadkach są uniwersalne – niezależne od kontekstu czy kwestii indywidualnych, a w związku z czym umożliwiają pojęcie pewnych prawideł rządzących światem od zarania dziejów.

            Nie oznacza to jednak, że praca i dokonania tej wybitnej kobiety zostały w książce zepchnięte na margines. Nic bardziej mylnego. Mianowicie stanowią one jakby okoliczności snutej opowieści. Pozwalają dostrzec zależności, inspiracje, wpływy, które uwarunkowały życiorys Marii Curie-Skłodowskiej. Przybliżają sprzeczności, jakich pełne było jej życie oraz cechy charakteru, które Shelley Emling doskonale wymieniła, opisała. Zwróciła uwagę na ich pojawianie się niejako w odpowiedzi na konkretne wydarzenia, a także ukazała ich ewolucję – również niepozostającą bez przyczyn. Wszystko to czyni tę pracę najciekawszą i najbardziej obfitą w szczegóły i fakty spośród biografii tej wybitnej postaci dostępnych na rynku wydawniczym. Dodatkowym walorem jest, że czytelnik dowiaduje się z niej równie wiele o pozostałych członkach rodziny, co z kolei umożliwia jeszcze lepsze zrozumienie samej tytułowej bohaterki.

            Wszystkim zainteresowanym biografią znanej noblistki oraz poznaniem mechanizmów umiejętnego balansowania pomiędzy karierą a rodziną, bez wahania poleca się książkę autorstwa Shelley Emling, pod tytułem „Maria Skłodowska-Curie i jej córki. Opowieść o najsłynniejszej w dziejach rodzinie naukowców”. Zadowoli ona nawet najwybredniejszego czytelnika. Zdecydowanie warto po nią sięgnąć.

Krzysztof Wróblewski

Książka jest dostępna na stronie Wydawnictwa MUZA SA: http://muza.com.pl/product.php?id_product=1397

a.me.