Jeden z członków władz Stowarzyszenia „Civitas Christiana” (wywodzące się z PAX-u) oświadczył publicznie, że „W samym założeniu organizacja [Stowarzyszenie PAX] miała charakter agenturalny”. W związku z tym autorzy Listu Otwartego do Przewodniczącego „Civitas Christiana” pytają: „Czy wypowiedź Romualda Gumienniaka, Sekretarza Rady Głównej Stowarzyszenia „Civitas Christiana” dla TVP Białystok, jest stanowiskiem oficjalnym Stowarzyszenia czy tylko jego prywatną opinią. Bylibyśmy wdzięczni za publiczne ustosunkowanie się do tej sprawy”. Poniżej treść Listu:

TOMASZ NAKIELSKI
Przewodniczący Stowarzyszenia
Civitas Christiana
00-743 Warszawa, ul. Nabielaka 16

Szanowny Panie Przewodniczący,

Zwracamy się do Pana zbulwersowani publiczną wypowiedzią pana Romualda Gumienniaka, Sekretarza Rady Głównej Stowarzyszenia „Civitas Christiana. W dniu 3 marca br. komentując otwarcie w Bibliotece Uniwersyteckiej im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku wystawy IPN „Stowarzyszenie PAX, czyli Bolesława Piaseckiego państwo w państwie”, w wypowiedzi dla TVP Białystok użył następującego stwierdzenia: „W samym założeniu organizacja [Stowarzyszenie PAX] miała charakter agenturalny”.

Ponieważ wypowiedź ta miała charakter publiczny a wypowiadający jest członkiem najwyższych władz Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, organizacji będącej de facto następcą Stowarzyszenia PAX i działającej dzięki majątkowi wypracowanemu przez PAX – zmuszeni jesteśmy do zabrania głosu w formie Listu Otwartego.

Panie Przewodniczący, uważamy, że wygłaszanie takich opinii, nie popartych żadnymi argumentami i stojącymi w sprzeczności z ustaleniami historyków w latach ostatnich – jest nie tylko bulwersujące, ale w najwyższym stopniu sprzeczne z podstawowymi normami etycznymi. Gdyby opinie pana Gumienniaka brać poważnie, to cień tej „agenturalnej” organizacji, jaką rzekomo był PAX, pada także na samą „Civitas Christiana”, która co prawda odcięła się od wszystkiego co łączyło ją ze swoim poprzednikiem, ale żyje z majątku, jaki ta „agentura” wypracowała. 

Gdyby Stowarzyszenie „Civitas Christiana” było konsekwentne w swoim „odcinaniu się” od przeszłości, to odcięłoby się także od tego majątku. Tego jednak nie zrobiono, dlatego wygłaszanie takich opinii, jak powyższa, przez członków władz „Civitas Christiana”, jest przejawem wyjątkowego cynizmu i zakłamania.

W szeregach Stowarzyszenia „Civitas Christiana” działa jeszcze wielu działaczy dawnego PAX-u. W jakiej sytuacji stawia się ich takimi wypowiedziami? Mają mieć ciągłe poczucie winy za to, że byli członkami „agentury”. Wiemy, że w okresie rządów Pana poprzednika, Ziemowita Gawskiego, tak właśnie postępowano – fałszowano historię, naginano ją do bieżącej strategii politycznej, organizowano wykłady pseudohistoryków, którzy mieli za zadanie zohydzić PAX w oczach jego byłych członków. Zamiast dokonać uczciwego bilansu zasług i błędów – skoncentrowano się na opluwaniu własnej historii, którą w dużej mierze założyciele „Civitas Christiana” tworzyli. Nie miało to nic wspólnego nie tylko z elementarnym obiektywizmem i uczciwością, ale i z chrześcijańską etyką, na którą tak często władze „Civitas Christiana” się powołują. Pod pręgierzem postawiono tysiące działaczy PAX-u, którzy przez 45 lat w tej organizacji pracowali. Coraz częściej praca ta jest doceniania nawet przez najbardziej radykalnych krytyków.

Publiczna wypowiedź pana Gumienniaka zmusza nas do zadania Panu Przewodniczącemu kilku pytań:
1. Czy wypowiedź Romualda Gumienniaka, Sekretarza Rady Głównej Stowarzyszenia „Civitas Christiana” dla TVP Białystok, jest stanowiskiem oficjalnym Stowarzyszenia czy tylko jego prywatną opinią. Bylibyśmy wdzięczni za publiczne ustosunkowanie się do tej sprawy.
2. Czy władze w Stowarzyszenia „Civitas Christiana” informują swoich nowych członków o genezie swojej organizacji. Stykamy się bowiem często z przypadkami, że młodzi działacze „Civitas Christiana” nie mają o tym żadnej wiedzy i dziwią się, że są członkami organizacji będącej faktycznym następcą PAX-u. Uważamy takie zatajanie przeszłości za nieetyczne.
3. Czy w związku ze zbliżającą się 70. rocznicą ukazania się pierwszego numeru tygodnika „Dziś i Jutro”, co zapoczątkowało powstanie PAX-u, władze „Civitas Christiana” zamierzają uwzględnić tę rocznicę w swojej działalności merytorycznej?

Członków komitetu organizacyjnego obchodów 100-lecia urodzin Bolesława Piaseckiego i 70-lecia powstanie tygodnika „Dziś i Jutro” –
Jan Engelgard
Zbigniew Lipiński
Ryszard Rowiński
Wojciecha Janicki
Jerzego Dziuban

Ponadto:
Jarosław Piasecki
Andrzej Hagmajer
Andrzej Wernic

Warszawa, 13 marca 2015 roku