Wiktor Żłobicki (red.), „Współczesna przestrzeń edukacyjna. Geneza, przemiany, nowe znaczenia”

Wiktor Żłobicki (red.), Współczesna przestrzeń edukacyjna. Geneza, przemiany, nowe znaczenia, t. I, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, ss. 476

            Obszerna monografia naukowa pod tytułem „Współczesne przestrzeń edukacyjna. Geneza, przemiany, nowe znaczenia” zredagowana przez Wiktora Żłobickiego oferuje czytelnikowi wielowymiarowe spojrzenie na dzisiejszą – właściwą dobie globalizacji – przestrzeń edukacyjną. Autorzy dowiedli na jej łamach tego, że wraz ze zmianą realiów społecznych, kulturowych, ekonomicznych potrzeba wciąż nowych badań na temat edukacji. Wyszli oni naprzeciw potrzebom zarówno teoretyków, jak i praktyków, pokazując różne strategie definiowania, operacjonalizowania przestrzeni, w której partycypują jednostki którym przypisać można określony poziom podmiotowości. Jednocześnie uzmysłowili kwestię rzadko uświadamianą sobie przez obywateli globalnej wioski, mianowicie to, że ich podmiotowość jest stopniowalna i może być negocjowana, to znaczy ulegać zmianom. Przy tym żadna modyfikacja w tym obszarze nie pozostaje bez znaczenia dla człowieka, w którego udziale ona pozostaje. Jest to więc niewątpliwie nowatorskie dzieło zwracające uwagę czytelnika na zagadnienia, jakie nie powinny nikomu umknąć.

            Książka składa się z czterech części. Zostały one poświęcone kolejno: odczytywaniu przestrzeni edukacyjnej, podmiotowości w przestrzeni edukacyjnej, ciekawym instytucjonalnym wymiarom przestrzeni edukacyjnej oraz autorskim propozycjom eksploracji przestrzeni edukacyjnej. Taki układ umożliwia pozyskanie uporządkowanych oraz systematycznych odpowiedzi na pytania nasuwające się w wyniku bezpośrednich lub pośrednich kontaktów z przestrzenią edukacyjną, dezinformacji powstającej na skutek bezmyślnych działań dziennikarzy mediów mainstreamowych czy refleksji o przyszłości w dobie kryzysu moralnego.

            Artykułom zamieszczonym w ramach tych rozdziałów trudno cokolwiek zarzucić. Odznaczają się wszak wysoką wartością merytoryczną i umożliwiają poznanie różnych aspektów refleksji pedagogicznej. Warto przy tym wspomnieć, iż niejednokrotnie pokazują ich niespodziewane oraz dotychczas nigdzie wcześniej nieopisane oblicza. Niemniej jednak kilka tekstów – z uwagi na niebanalność konkluzji, światowy naukowy poziom i przystępną formę przekazu – zasługuje na szczególne wyróżnienie i podkreślenie.

            Jednym z takich godnych wyróżnienia artykułów jest opracowanie profesora Bogusława Śliwerskiego pod tytułem „Transformacja pedagogiki transformacją przestrzeni jej tożsamości i wolności”. Znajdują się w nim cenne i pobudzające twórczo do kolejnych badań wnioski na temat transformacji pedagogiki przełomu XX i XXI wieku jako swoistego momentu przejścia, to znaczy etapu niezbędnego do tego, aby odejść od dominującego paradygmatu i sposobu uprawiania tej dyscypliny naukowej, a przy tym zerwać z właściwymi czasom PRL-u cechami jej „odfilozoficznienia i rzeczywistej ateoretyczności”. Naukowiec z ogromnym znawstwem przedmiotu swych rozważań i z pełnią zrozumienia dla toku rozwoju polskiej pedagogiki ukazał właściwości, istotę, cele oraz konsekwencje dokonujących się na przestrzeni lat zmian. Niezwykle pouczające są wnioski stanowiące owoc zaprezentowanych rozważań oraz wskazówki dla kolejnych badaczy zamieszczone na końcu artykułu. Mianowicie: „Należy dociekać istoty, roli i dopuszczalności kontestacji w pedagogice, a zarazem rozpoznawać »bezsilność« pedagogów wobec wypaczeń, patologii, dewiacji w sferze makro-, mezo- i mikroinstytucjonalnej systemu oświaty oraz szkolnictwa wyższego”. Są one ważne w kontekście tworzenia się nowej samoświadomości polskich pedagogów funkcjonujących w zupełnie nowej rzeczywistości społecznej.

            Niemniej interesujące i wartościowe są teksty zwracające uwagę na wyzwania leżące w gestii pedagogiki. Autorzy zwrócili wszakże uwagę na wieloznaczność pojęć i terminów kluczowych do badań nad przestrzenią edukacyjną. Warto w tym kontekście uważnie prześledzić tekst Joanny Konieczki dotyczący pojmowania ponowoczesności, postmodernizmu, konsumpcji. Stanowi on bowiem cenny wkład w rozwój naukowej refleksji na temat optyk z jakich warto i należy badać kryzysy edukacji – nie tylko w Polsce. Nie jest to jednak jedyne opracowanie dotyczące wartości edukacji. Wszystkie poświęcone etyce, wartościom, antywartościom, moralności, polityce edukacji odznaczają się wysokim poziomem merytorycznym i mogą być z powodzeniem inspiracją dla praktyków.

            Książka pod redakcją naukową Wiktora Żłobickiego zatytułowana „Współczesne przestrzeń edukacyjna. Geneza, przemiany, nowe znaczenia” odznacza się kompleksowością w sferze ujmowania wyzwań stojących przed dzisiejszą edukacją. Autorzy dołożyli wszelkich starań, aby powstało dzieło aktualne i otwarte na dyskusję w obliczu nieustannie zachodzących zmian w przestrzeni publicznej. Uświadomili tym samym potrzebę poszerzania dyskursu naukowego o nowe zagadnienia, które dotychczas zdawały się pozostawać poza obszarem zainteresowania pedagogiki. Jest to więc dzieło nowatorskie, inspirujące oraz wartościowe dla czytelników celujących w prowadzeniu badań na temat przestrzeni edukacyjnej bądź praktyków chcących odpowiedzialnie podążać z biegiem czasu.

Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej Impuls: http://impulsoficyna.pl/wyszukaj/wspolczesna-przestrzen-edukacyjna-tom-1,1533.html

Krzysztof Wróblewski

 

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *