„Wolność spod znaku undergroundu. Duchowość(po)nowoczesna w perspektywie hermeneutyki kultury i socjologii religii”

Andrzej Kasperek, Wolność spod znaku undergroundu. Duchowość(po)nowoczesna w perspektywie hermeneutyki kultury i socjologii religii, Wydawnictwo NOMOS, Kraków 2012, ss. 214

            Andrzej Kasperek – specjalista w zakresie socjologii religii, socjologii wiedzy i kultury współczesnej, w swej najnowszej książce pod tytułem „Wolność spod znaku undergroundu. Duchowość(po)nowoczesna w perspektywie hermeneutyki kultury i socjologii religii” ukazuje kwestie towarzyszące dewiacyjnym systemom wierzeń i praktyk, takich jak na przykład heterodoksalne nurty religijne, duchowe i magiczne, które określa zbiorczym mianem „podziemnych”, inaczej, bardziej trafnie zwanych – co doskonale autor uzasadnia we wprowadzeniu – undergroundowych.

            Autor w publikacji dotyka znaczącego problemu, to znaczy przenikania podziemnych nieortodoksyjnych nurtów kultury do mainstreamu. Zarysowuje słabo dotąd rozpoznany w literaturze rodzimej, nawet światowej proces i zaskakujące konsekwencje ich lokowania w nurcie wiodącym. Wnioski, do których dochodzi są pionierskie, lecz wciąż rodzą kolejne pytania, co czyni książkę jeszcze bardziej interesującą.

            Ważną kategorią przebijającą się w rozważaniach – wręcz będącą ich spoiwem czy motywem przewodnim – Andrzeja Kasperka jest wolność. Pojawia się ona między innymi w literackich interpretacjach arcydzieł literatury światowej, na przykład autorstwa Michaiła Bułhakowa czy Fiodora Dostojewskiego. Wszak, jak wskazuje: „Być może nikomu później, w sposób bardziej sugestywny i przenikliwy, nie udało się opisać rozterek współczesnego człowieka niż Fiodorowi Dostojewskiemu”.

            Świetnie obrazuje to część pierwsza zaliczająca się do hermeneutyki kultury współczesnej, a pełna błyskotliwych i przemyślanych tekstów, które mogą zainspirować odbiorcę do podjęcia własnych prób ich reinterpretacji. Czytelnik dostrzeże w niej wydobyte przez autora oraz bardzo dobrze objaśnione znaczenia i symbole, które zestawione z kategorią wolności, prowadzą do ciekawych konstatacji na temat współczesności. Zyska ogląd różnych sposobów myślenia w tej sferze, na przykład: „Iwan Karamazow wpisuje się w ten nurt myślenia, w którym wszelka idea transcendentnej podbudowy świata stanowi ex definitione ograniczenie ludzkiej wolności. Mało tego, dochodzi tutaj do utożsamienia wolności z ideą Boga. Tylko Bóg, tylko istota posiadająca boskie atrybuty może być wolna bezgranicznie”. Trzeba przy tym mieć na uwadze, że dla Andrzeja Kasperka ważnym kryterium doboru opisywanych dzieł jest zamieszczony w ich ramach opis „podziemnych” treści kulturowych, co stanowi dobrze przemyślane ujęcie tematyki o charakterze problemowym.

            Dla miłośników twórczości między innymi: Johanna Wolfganga von Goethego, Thomasa Manna, Fiodora Dostojewskiego, Michaiła Bułhakowa, Fryderyka Nietzschego książka ta stanowi bezcenną kopalnię inspiracji umożliwiających poznanie ich na nowo, z niezwykle fascynującej perspektywy.

            Czytelnika zainteresowanego współczesną socjologią religii na pewno zachwycą autora analizy dotyczące wolności i jej powiązań z zachodnia kontrkulturą, na przykład gnozą, wpływem ideologii romantycznej na współczesną duchowość i New Age. Pozwalają one spojrzeć okiem wybitnego specjalisty na nowe – dotąd niezdefiniowane – sposoby uprawiania socjologii religii we współczesności. Równie interesująca jest refleksja o autentyczności i autoekspresji.  

            Andrzeja Kaspereka książka pod tytułem „Wolność spod znaku undergroundu. Duchowość(po)nowoczesna w perspektywie hermeneutyki kultury i socjologii religii” to dzieło godne bacznej uwagi czytelnika zainteresowanego zmianami dokonującymi się w łonie współczesnej kultury i swoistym ich preludium. Zawiera ona przy tym ciekawe, bardzo dobrze dobrane przykłady uzmysławiające znamiona wolności i odwiecznych problemów towarzyszących jej pojęciu. To warta polecenia, pasjonująca lektura.

Krzysztof Wróblewski

Książka jest dostępna na stronie Wydawnictwa NOMOS: http://www.nomos.pl/products/153/p/527

a.me.

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *