Jesteśmy świadkami kryzysu idei demokratycznej. W kołach inteligencji szerzy się rozczarowanie do „rządów ludowych”, a ten nastrój oddziaływuje na stosunek do samej idei. Wytyka się niezdolność przedstawicieli ludu do rozwiązywania zagadnień politycznych i społecznych i do kierownictwa życiem państwowym. Wykazuje się egoistyczne, klasowe stanowisko w sprawach doniosłości ogólno-narodowej. Nie chodzi tutaj o analizę słuszności tych twierdzeń. Powyższe wszakże nastroje doprowadzą zapewne do rewizji poglądów na problemat demokracji w Polsce. Warto się przeto nim nieco zająć. Przez kilkadziesiąt lat toczyła się na ziemiach polskich uporczywa walka […]
Tag: Bohdan Wasiutyński
[Archiwum polskiej prawicy] Wasiutyński: Centralizm a samorząd (1921)
W jednym z pierwszych artykułów uchwalonej Konstytucji czytamy: „Rzeczpospolita Polska, opierając swój ustrój na zasadzie szerokiego samorządu terytorialnego, przekaże przedstawicielstwom tego samorządu właściwy zakres ustawodawstwa, zwłaszcza z dziedziny administracji, kultury i gospodarstwa, który zostanie bliżej określony ustawami państwowymi”. Urzeczywistnienie tej zasady wprowadziłoby gruntowną zmianę do przemożnych tendencji czynników kierowniczych w państwie polskiemu. Zacytowany bowiem ustąp konstytucji zapowiada nie tylko szeroki samorząd w zakresie administracji, lecz również przekazanie organizacjom samorządu terytorialnego części władzy ustawodawczej, czyli obdarzenie ich autonomią. Jest to pośrednie potępienie dotychczasowych dążeń […]
[Archiwum polskiej prawicy] Bohdan Wasiutyński: Jak to będzie w wolnej Polsce (Warszawa 1918)
Opłakane skutki podziałów. Żywe ciało Polski pokrajali trzej zaborcy i przeprowadzili przez to ciało rowy graniczne według swojej chciwości. Chcieli zagarnięte części tak ściśle połączyć ze swymi państwami, aby, jak mówili, zapomniano samego imienia Polaków. Nie dbano wcale o interesy ludności polskiej, poświęcano je dla interesów Niemców, Rosjan czy Austriaków. Z przyłączonych ziem starano się wyciągnąć dla siebie jak najwięcej korzyści. Była to lada jaka gospodarka na cudzym, ze szkodą prawowitego właściciela ziemi — Narodu Polskiego, Największą część Polski zabrali Moskale. Dostali Królestwo Polskie, […]
