Agnieszka Zakrzewicz, Watykański labirynt. Zamach na Jana Pawła II, zabójstwo Roberta Calviego, zaginięcie Emanueli Orlandi, Warszawa 2013, ss. 326

            Wszyscy czytelnicy zainteresowani ścieraniem się ze sobą wielkiej polityki, pieniędzy i religii z pewnością docenią wysiłek Agnieszki Zakrzewicz w odkrywaniu obszarów, w których znalazło ono swoje ujście. Autorka w swej książce pod tytułem „Watykański labirynt. Zamach na Jana Pawła II, zabójstwo Roberta Calviego, zaginięcie Emanueli Orlandi” przygląda się ważnym i wciąż ukrytym pod zasłoną milczenia tajemnicom wielkich tego świata. Rysuje skomplikowane schematy zależności, dostrzega prawidłowości, obnaża kłamstwa, wykazując tym samym jak prosta gra zależności oraz interesów ma miejsce na scenie światowej polityki. Odsłania przed nami nierozwiązane zagadki współczesnej historii, uświadamiając, że stanowią one labirynt, w którym łatwo zabłądzić, ale raz do niego wszedłszy, nie sposób wyjść.

            Agnieszka Zakrzewicz koncentruje się w polecanej publikacji na trzech sprawach: zamachu na Jana Pawła II, zabójstwie Roberta Calviego oraz zaginięciu Emanueli Orlandi. Przeprowadza wywiady z ludźmi, których sprawy te bezpośrednio dotknęły, którzy mają pewną wiedzę na ich temat. Nikt bowiem nie ma pewności co do rozwiązania tych trzech wielkich zagadek współczesności. I tak oto wskazówek w labiryncie udzielają autorce między innymi: Sandro Provisionato, Ilario Martella, Arturo Mari, Christio Petrov, Maurizio Turco, Carlo Calvi, Pietro Orlandi, Piotr Litka. Przy tym wychodzi na jaw wiele dotąd nieuświadamianych sobie przez opinię publiczną, druzgocących i zdumiewających sekretów towarzyszących tym sprawom, które również wymagają rozwiązania. Rodzą się rozliczne pytania, takie jak choćby to dlaczego władze bułgarskie kłamały co do pobytu Ömera Mersana w Sofii, a Ali Ağca mówił prawdę. W rozlicznych przypadkach czytelnik odniesie wrażenie, że jego – jakby się zdawać mogło – ułożona wizja powstała w wyniku ukierunkowanych na jeden określony cel działań środków masowego przekazu. Dostrzeże na tym obrazie wiele niepokojących rys. Niemniej wielkim walorem książki jest to, że autorka pomoże je odbiorcy odczytać, zinterpretować, pojąć. Nie dostarczy jednak gotowych rozwiązań – to należy poddać osobiście pod własną rozwagę.

            Trzy dramatyczne w swym wymiarze, treści oraz konsekwencjach wydarzenia, stanowiące swoiste centra i punkty odniesienia dla refleksji zamieszczonych w dziele, miały miejsce w pierwszych latach pontyfikatu Karola Wojtyły. Łączyło je jednak znacznie więcej, aniżeli może się z pozoru wydawać. Któż z nas na przykład wiedział, że w każdym wystąpił symptomatyczny wątek polski?

            W zaprezentowanych próbach rozwiązania zagadek poruszono wiele ważnych kwestii dotyczących nie tylko tym trzem wydarzeniom. Autorka postawiła sobie wszakże cel dodatkowy stanowiący niemożliwą do przecenienia wartość dodaną. Mianowicie wraz ze swoimi rozmówcami wykazała przyczyny powstawania błędów poznawczych i zakłamania przekazu medialnego w odniesieniu do sytuacji związanych z funkcjonowaniem Kościoła. Udowodniła między innymi szkodliwy wpływ nieuzasadnionej nagonki na Watykan, nieumiejętności odczytywania sygnałów politycznych w kontekście na przykład reform banku watykańskiego IOR przez niedouczonych dziennikarzy, braku kompetencji w zakresie odczytywania gestów politycznych wielkich graczy polityki międzynarodowej czy niedocenianie przez śledczych inteligencji i sprytu Ali Ağcy.   

            Agnieszka Zakrzewicz i jej rozmówcy w książce pod tytułem „Watykański labirynt. Zamach na Jana Pawła II, zabójstwo Roberta Calviego, zaginięcie Emanueli Orlandi” rzucili światło na tajemnice współczesnej historii. Dali jednak czytelnikowi wiele do myślenia nad innymi związanymi z nimi niejasnościami, zagadkami. Pokazali, że nie wszystko w polityce jest tym, na co wygląda. Odkryli nowe poszlaki, zweryfikowali treść dotychczas wiodących uzasadnień czy interpretacji poszczególnych zdarzeń. Najbardziej fascynujące jest jednak to, że uzmysłowili nam jak skomplikowane zależności są wpisane w każdą z nich. Potrzeba zatem krytycznego nad nimi namysłu i do tego nas zachęcają, tego nas uczą. Warto sięgnąć po tę książkę, by dowiedzieć się niemal z pierwszej ręki o wątkach z tych spraw, które dotąd nie były upublicznianie ani szeroko komentowane.

Książka jest dostępna na stronie wydawnictwa: http://www.czarnaowca.pl/literatura_faktu/watykanski_labirynt,p795165669

Krzysztof Wróblewski

a.me.