Beata Hoffmann, Perfumy. Uwarunkowania kulturowo-społeczne, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, ss. 300

            Autorzy książek poświęconych zachowaniom niewerbalnym, różnym aspektom komunikacji niewerbalnej oraz relacjom między nimi niestety często zapominają o niesłychanie ważnym aspekcie, jakim są zachowania węchowe. Ich marginalizację trudno uzasadnić, zwłaszcza w obliczu przekonujących wyników klasycznych już badań Edwarda Halla. Wyłom ten – dostrzegalny zarówno w polskiej, jak i światowej literaturze – doskonale uzupełnia nowa monografia naukowa autorstwa Beaty Hoffmann, pod tytułem „Perfumy. Uwarunkowania kulturowo-społeczne”, która ukazała się nakładem Oficyny Wydawniczej „Impuls”.

            Książka ta składa się z dwóch części i podział ten jest uzasadniony. Pierwsza dotyczy zapachu jako takiego. Autorka podjęła się wyzwania jego zdefiniowania oraz uzasadnienia wagi wyróżnienia w obszarze komunikacji społecznej. Przekonuje tych, których sam mistrz Edward Hall przekonać nie zdołał. Ukazuje również zależności pomiędzy zmysłem węchu a percepcją wrażeń węchowych. Objaśnia te mechanizmy, których świadomi jesteśmy, a których dotąd do końca nie pojmowaliśmy. Szczególnie ciekawa jest prezentacja badań na temat wpływu zapachu na fizjologiczne oraz psychologiczne aspekty funkcjonowania człowieka. Beata Hoffmann wykazała się wszak szeroką znajomością bazy źródłowej, dzięki czemu czytelnik ma możliwość zaznajomienia się w wynikami najnowszych, najważniejszych światowych osiągnięć w tej dziedzinie. Obszerne komentarze specjalistki natomiast pozwalają na wystrzyżenie się błędów interpretacyjnych oraz zrozumienie ludzkich zachowań – swoich i obserwowanych w otoczeniu.

            Oznacza to, że monografia ta posiada niebagatelne znaczenie nie tylko dla teoretyków, ale i praktyków. Praktycy z powodzeniem wykorzystają umieszczone na jej kartach wskazania do zwiększenia poziomu swoich kompetencji komunikacyjnych. Dowiedzą się w jaki sposób można dopomóc sobie umiejętnie sterując zapachem. Czytelnicy poznają także sposoby manipulacji przy użyciu silnego środka, jakim jest zapach. Co ciekawe, może okazać się, że takim zabiegom manipulacyjnym jesteśmy poddawani znacznie częściej, aniżeli mogłoby nam się wydawać. Warto poznać typy sytuacji i możliwości wykorzystywania zapachu, aby móc skutecznie bronić się przed tym słabo jeszcze rozpoznanym przez nas źródłem zysków firm komercyjnych – ale nie tylko.

            Autorka z ogromnym znawstwem przybliża odbiorcy informacje na temat zapachu jako źródła i nośnika informacji społecznych. Pokazuje jak wiele różnorakich komunikatów można przy jego pomocy nadać oraz odczytać. To fascynujące w tej mierze, w jakiej Beata Hoffmann ukazuje nam jak wiele bodźców odbieramy nieświadomie, by następnie świadomie na nie reagować, komunikować się w konsekwencji ich pojęcia.

            Druga część książki dotyczy pachnideł. Czytelnik dowie się z niego nieco o istocie i jakości perfum, wód zapachowych, składzie pachnideł, pozyskiwaniu wonnych składników, perfumeryjnych flakonach, kompozycjach. Zyska możliwość wgłębienia się w podstawowe rodziny zapachowe, a także poznania upodobań człowieka Zachodu, czyli zrozumienia kulturowych determinant naszych wyborów. To wszystko sprawia, że zaczyna się odczuwać intensywniej, rozumieć pewne zapachowe fuzje i odczuwać chęć poznania tego, o czym się czyta. Dokonywane przez nas wybory zapachów, treść zachwytów i niechęci, zaczynają się dla nas stawać jasne.

            Wartościowe są także odniesienia do pachnideł w świecie nas otaczającym. Badaczka przygląda się społeczno-kulturowej historii pachnideł, zabierając czytelnika w podróż po wszystkich zakamarkach ziemi, w każdym z okresów dziejowych. To niezwykła, warta przebycia z autorką droga. Beata Hoffmann poszukuje też zapachów między innymi w muzyce, mitologii, polityce, religii. Któż na przykład wie kogo w obszarze zapachu i do czego zainspirował Quentin Tarantino swoim kultowym filmem „Pulp Fiction”? Na to i wiele innych pytań, odpowiedzi znajdują się w gorąco polecanej czytelnikowi książce.

            Książkę autorstwa Beaty Hoffmann, pod tytułem „Perfumy. Uwarunkowania kulturowo-społeczne” poleca się tym czytelnikom, którzy odczuwają niedosyt wynikający z jakości publikacji poświęconych komunikacji społecznej czy komunikacji niewerbalnej. Dostarcza wszak wielu wartościowych informacji i prezentacji wyników badań dotyczących ważnego jej aspektu, to znaczy zachowań węchowych. Monografia ta zachwyci z pewnością nie tylko teoretyków, ale i również wszystkich tych, których świat zapachów fascynuje i pragną go zgłębić.

Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej „Impuls”: http://impulsoficyna.com.pl/wyszukaj/perfumy,1462.html

Krzysztof Wróblewski

a.me.