Wojna secesyjna, zwana też wojną domową lub wojną Północ-Południe, trwała w latach 1861-1865 i stanowi jeden z najtrudniejszych i najtragiczniejszych momentów w historii Stanów Zjednoczonych. Skutki wojny, zarówno polityczne, ekonomiczne, jak i społeczne, odczuwalne są do dziś. Charakter wojny, w szczególności jej brutalność cechująca obie strony konfliktu, odcisnęła pokoleniowe piętno na świadomości społecznej Amerykanów i utrwaliła podziały, które mimo usilnych prób pojednawczych, nadal są zauważalne. Wobec przyjęcia oficjalnej narracji historycznej, przychylającej się do strony Unii (Północy) w tym konflikcie, nie brakuje wśród badaczy głosów poddających krytyce stronę wygraną. Badacze ci, uchodzą za rewizjonistów amerykańskiej historii i tak też będą w niniejszym artykule określani. Należy zaznaczyć na wstępie, że neo-konfederacki rewizjonizm, bo tak należy go właściwie precyzować, nie wypracował jednolitego stanowiska w tej sprawie. Jest on po prostu zbiorem poglądów i badań przedstawicieli różnych nurtów. Występuje w środowisku tym istotna rozbieżność światopoglądowa w optyce na poszczególne problemy. Można natomiast wskazać, że zauważalna i wiodąca reprezentacja rewizjonistów wywodzi się z co najmniej dwu opcji politycznych:

1. libertariańskiej, zwracającej uwagę głównie na aspekty gospodarcze i wolnościowe przyczyn procesu secesji[1].
2. konserwatywnej, skupiającej się na właściwym rozumieniu prawa, istoty secesji, jej legalizmu w świetle obowiązujących dokumentów i podkreślającej odrębności kulturowe Południa względem reszty stanów[2].

Spory z historią, zaczynają się już od sceptycyzmu wobec samego nazewnictwa rzeczonego konfliktu. Rewizjoniści zgodnie odrzucają określenia „wojna secesyjna” czy „wojna domowa”[3]. Wolą oni używać sformułowania „wojna między stanami” albo też „wojna
o niepodległość Południa”[4]. Rewizja zaczyna się zatem od ponownego zdefiniowania pojęć, czym ów konflikt w istocie był. Aby należycie na to pytanie odpowiedzieć, należy zacząć od rozważań, dlaczego do secesji w ogóle doszło, z jakiego powodu oraz, czy secesja w świetle obowiązujących ówcześnie dokumentów była legalna.

Dalsza część tekstu Karola Mazura do pobrania TUTAJ

[1] W niejednolitym pod względem ideowym środowisku libertariańskim zauważalny jest spór dotyczący oceny wojny secesyjnej, zob. P. Magness, What Should Libertarians Think About Civil War? URL- https://fee.org/articles/what-should-libertarians-think-about-the-civil-war/ (dostęp 01.08.2020). Oraz interesujące spojrzenie na ocenę moralną wojny, zob. D.W. Livingston, A Moral Accounting of the Union and Confederacy, Ludwig von Mises Institute, “Journal of Libertarian Studies”, Vol. 16, No. 2 (2002), s. 57─101.

[2] Zob. S.W. Mitcham, It Wasn’t About Slavery. Exposing the Great Lie of the Civil War, Regnery History, New Jersey 2020.

[3] Termin „wojna domowa” nie wydaje się być tutaj słuszny. W konflikcie tym nie mamy do czynienia z walką o przejęcie władzy, a z odłączeniem się jednej ze stron od struktur państwowych.

[4] Zob. Ch. Calton, Was the American Civil War a “Civil War”? URL= https://mises.org/wire/was-american-civil-war-civil-war (dostęp 01.08.2020).