Tadeusz Zubiński, Generał Franco i jego Hiszpania (1892-1975). Biografia niepoprawna politycznie, Wydawnictwo FRONDA PL, Warszawa 2014, ss. 432

Zasłużone wyrazy uznania należą się niewątpliwie uznanemu pisarzowi, tłumaczowi, eseiście Tadeuszowi Zubińskiemu za stworzenie pierwszej polskojęzycznej, wyczerpującej i naprawdę przystępnej biografii Franco. „Generał Franco i jego Hiszpania (1892-1975). Biografia niepoprawna politycznie” – bo o tej książce mowa – to odważna próba ustosunkowania się zarówno do wydarzeń z życia tej ważnej w dziejach świata postaci, jak i rozprawienia się ze stereotypami oraz mitami, które wokół niej się utworzyły lub wręcz nawet na niej nawarstwiły. Przebija się z owej monografii wola odkłamania samej osoby oraz odczarowania wizerunku, autowizerunku. Próbę tę należy uznać za zdecydowanie udaną i zadowalającą nawet najbardziej wymagających odbiorców – czytelnik otrzymał wszak dzieło przejawiające znaczną wartość naukową, także poznawczą w doskonałej pod względem jakościowym formie, co sprawia, że każde zdanie, każda kolejna strona stanowią wartą podjęcia przygodę intelektualną.

            Z opowieści wyłania się człowiek z krwi i kości. Co prawda stosunkowo słabo opisany w dotychczasowej literaturze, ale dzięki dogłębności opisu wydający się naprawdę bliski. Poznajemy wszakże jego cechy psychofizyczne, upodobania, słabości oraz treści ocen, jakie były mu zewsząd wystawiane. Autor nie szczędzi szczegółów, wykazuje się znaczącą dociekliwością w dążeniu do wypełnienia białych plam w życiorysie. Od pierwszych słów książki każdy czytelnik doceni również z pewnością niebagatelną zdolność autora do uchwytywania esencji wydarzeń w ich szerokim kontekście. Od początku swojego wykładu, jaki znajdziemy w dziele starannie kreśli kontekst życia oraz wydarzeń z obszaru historii przedwojennej i powojennej Hiszpanii. Poznamy przykładowo nawet pieśni, jakie śpiewano w kolejnych etapach dziejów tego kraju i poznamy ich sens, interpretacje itd.

            Jednocześnie, docenić wypada, iż autor często odnosi się do wielopłaszczyznowego procesu socjalizacji, który w dużej mierze uwarunkował sposoby postrzegania rzeczywistości społeczno-politycznej przez generała Franco. Szczegółowa relacja, nieraz „dzień po dniu” pozwala na uchwycenie momentów zwrotnych, które przy pobieżnym zapoznawaniu się z biografią mogą nieraz niepostrzeżenie i niestety umknąć. Tadeusz Zubiński wychodzi na przeciw i zapobiega temu – umiejętnie podkreśla ich wagę, intepretuje znaczenia. Między innymi przekonująco dowodzi inspiracji rodziny generała (opisuje sylwetki postaci znaczących), życia zawodowego wojskowego (kreśli relacje z ludźmi, z którymi współpracował), dowódcy zwycięskiej rebelii przeciwko republikanom, późniejszego dyktatora (posługuje się cytatami, świetnie oddającymi tak styl wypowiedzi, jak i stan świadomości), w zakresie podejmowania decyzji.

            Bardzo ciekawe są wnikliwie analizy dyskursów, których podmiotem był generał Franco na różnych etapach swojego życia. Dzięki przytoczeniom fragmentów wywiadów lub wygłoszeń polityka zyskujemy sposobność wczytania się w słowa świadczące o jego postawach wobec obiektów, z którymi musiał kooperować, walczyć lub wchodzić w relacje innego typu. Ciekawe jest to, że Tadeusz Zubiński zestawia je ze stanowiskami pochodzącymi z różnych okresów, pokazując tym samym proces kształtowania się jego orientacji ideowej. W rezultacie widoczne jest, że bohater książki nie był uczestnikiem jednego spójnego dyskursu, lecz sam tworzył i – chcąc nie chcąc – był przedmiotem także wielu innych.

            Obszerna książka autorstwa Tadeusza Zubińskiego pod tytułem „Generał Franco i jego Hiszpania (1892-1975). Biografia niepoprawna politycznie” zapewnia długie godziny wartościowej rozrywki, a także umożliwia poszerzenie wiedzy na temat historii Hiszpanii oraz postaci zarówno generała Franco, jak i osób z jego najbliższego otoczenia. Umożliwia zrewidowanie własnych poglądów dotyczących życia i decyzji tegoż polityka. Przede wszystkim jednak pokazuje specyfikę życia pełnego trudnych wyborów, rozerwania pomiędzy różnymi wartościami, balansowania słowem w obliczu pojawiających się wątpliwości. Będzie to więc też książka fascynująca nie tylko dla historyków, politologów, socjologów, ale i dla czytelnika interesującego się meandrami procesów decyzyjnych. Gorąco poleca się ją zatem wszystkim, którzy pragną poznać sylwetkę generała Franco z możliwie najlepszego źródła!

Krzysztof Wróblewski

Książka jest do nabycia m.in. tu: http://www.xlm.pl/general-franco-biografia-niepoprawna-politycznie/

a.me.