Bogucki: Scheda po Stańczyku

Historia Polski pamięta takie wybitne postacie jak Mieszko I, Władysław Jagiełło, Jan III Sobieski, Zygmunt I i… Stańczyka czyli błazna, który uchodzi w Polskiej historiografii niemalże za Polski odpowiednik kard. Richelieu. Królewskiego błazna znam chyba przede wszystkim z obrazu wielkiego malarza Jana Matejki, gdzie Stańczyk siedzi zamyślony na krześle podczas gdy za jego plecami odbywa się huczna zabawa. Drugi plan Ileż to razy, gdy dogłębnie badamy jakieś zagadnienie, czy też konkretną sprawę i przyglądamy się jej z bliska, naszym oczom ukazują się pewne fakty, które […]

Matusiewicz: Z historii polskiej myśli konserwatywnej: Stańczycy

Polskiej XIX-wiecznej myśli konserwatywnej przypisuje się często rozmaite mankamenty, choćby w rodzaju rzekomo zbyt ścisłego związku z interesami odchodzącej w przeszłość warstwy społecznej, czy wręcz zdrady narodowych interesów. Najlepszą weryfikacją tych zarzutów jest lektura publikacji ówczesnych konserwatystów, bądź przynajmniej szeroko dostępnych omówień ich twórczości. Najbardziej znanym środowiskiem konserwatywnym XIX stulecia pozostają krakowscy „stańczycy”, których poglądy najlepiej oddają publikacje na łamach krakowskiego „Czasu” tudzież „Przeglądu Polskiego” będących przez długie lata trybunami galicyjskich konserwatystów. Ich „popowstańcza” generacja, której wybitnymi przedstawicielami byli m.in. Stanisław hr. Tarnowski, Stanisław Koźmian […]