O budowie federacji regionów wspominali już klasycy anarchizmu tacy, jak Pierre-Joseph Proudhon, czy Michaił Bakunin. Jednak faktyczny powrót do idei regionalizmu nastąpił w XX wieku. W tym okresie powstało wiele teorii dotyczących powrotu do Europy etnosów, regionów, plemion (Friedrich Hielscher), czy „Europy stu flag”.

Ojcem idei „ Europy stu flag” jest Yann Fouéré, bretoński działacz narodowy, publicysta, autor wielu książek poświęconych Bretanii i Europie. Urodził się w 1910 roku w Aignan. Po ukończeniu liceum w 1927 roku zainteresował się historią oraz tożsamością Bretanii. W czasie studiów (prawo oraz nauki polityczne) związał się z bretońskimi organizacjami narodowymi. Przewodniczył Stowarzyszeniu Studentów Bretońskich. Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę we francuskim ministerstwie spraw wewnętrznych. W tym czasie podjął się utworzenia organizacji, której celem miało być przywrócenie nauki języka bretońskiego w szkołach w Bretanii. Objął funkcję wiceprezesa w Unii Regionalistów Bretońskich. Podczas wojny domowej w Hiszpanii opowiadał się za udzieleniem pomocy Baskom. Po zajęciu Francji przez Niemcy w 1940 roku Fouéré zaangażował się w działalność w bretońskim ruchu nacjonalistycznym. Założył pismo La Bretagne ipróbował stworzyć ruch czerpiący z tradycji bretońskiej. Opracował nawet statut autonomicznej Bretanii.

W sierpniu 1944 roku został aresztowany za działalność wymierzoną w integralność państwa francuskiego. 28 III 1946 roku wyrokiem sądu dożywotnio pozbawiono Fouéré praw publicznych. Postanowił wyemigrować do Walii. Nawiązał kontakt z walijską partią narodową Plaid Cymru. Dzięki wsparciu Walijczyków utworzył Walijski Komitet Bretoński. Jego zadaniem było wsparcie uchodźców Bretońskich. W 1948 roku Fouéré zostaje wydalony z terytorium Wlk. Brytanii, przenosi się do Dublina. W 1955 roku w Paryżu doszło do kolejnego procesu, w którym Fouéré został uniewinniony. Udał się do Bretanii, w 1956 roku opublikował petycję do rządu francuskiego d’Organisation de la Bretagne. Nawiązywała do projektu samorządnej Bretanii z okresu II wojny światowej. 10 listopada 1957 roku podjął się utworzenia Mouvement pour l’Organisation de la Bretagne, od stycznia następnego roku wydawał pismo organizacji l’Avenir de la Bretagne„. W 1968 roku Fouéré wydał książkę pt. L’Europe aux cent drapeaux, w której wyłożył ideę samorządnej Bretanii w federacji europejskich regionów. Wraz z rozwojem swojej doktryny nawiązał kontakty z organizacjami i partiami mniejszości narodowych z innych krajów Europy Zachodniej. Wstąpił do L’Union Fédéraliste des Communautés Ethniques.

Pod koniec lat 60. zaangażował się w działalność bretońskiej partii Strollad Ar Vro. Po kilku zamachach bombowych w Bretanii przeprowadzonych przez nielegalny Front Wyzwolenia Bretanii[1], został aresztowany w październiku 1975 roku. Po amnestii generalnej na początku lat 80. powrócił do działalności politycznej. Utworzył Parti pour l’Organisation d’une Bretagne Libre, wznowił wydawanie pisma l’Avenir de la Bretagne. W 1999 roku utworzył Instytut Dokumentacji Bretońskiej i Europejskiej, prowadzący prace nad historią Bretanii. Zmarł w 2011 roku w Saint-Brieuc.

Yann Fouéré opisał swoją wizję stosunków europejskich w wydanej w 1968 roku książce pt. „Europa stu flag” (L’Europe aux Cent Drapeaux). Wizję Europy opartej o małe, wolne, regionalne społeczności zjednoczone federacją na poziomie kontynentalnym. Fouéré wierzył, że taki organizm powinien zastąpić państwa narodowe. Według niego XIX i XX wiek to czas, w którym nasz kontynent chylił się ku upadkowi. Cechowało go powstanie nowoczesnego społeczeństwa, upadek autorytetów, triumf materii nad duchem, imperializm i szowinizm. Prowadziło to do stopniowego wymierania tradycji i kultury małych, europejskich społeczności. Europa Szkotów, Bawarów, Walijczyków, Saksończyków, Flamandów i wielu innych ludów, to wizja Fouéré’a. Kontynent regionów zjednoczonych federacją reprezentującą ich interesy na poziomie globalnym, strzegącą ich tożsamości, praw oraz wolności na poziomie kontynentalnym. Według Fouéré’a taki system zapewni stabilność kontynentu, pozwoli na sprawiedliwą, dobrowolną wymianę towarów i innych dóbr na zasadzie partnerstwa. Stworzy organiczny twór, który z jednej strony zapewni równowagę w świecie[2], pokój w Europie, z drugiej ochroni nawet najmniejsze, europejskie grupy etniczne z ich wartościową kulturą.

Federacja miała składać się z lokalnych parlamentów, mających decydujący wpływ na politykę regionów. Ogólnoeuropejski parlament, w którym zasiadaliby przedstawiciele regionów miał reprezentować interesy kontynentu, dbać o jego politykę zagraniczną, siły obrony, kontrolować gospodarkę oraz czuwać nad gwarancją ochrony praw regionów. Aby doszło do powstania federacji europejskiej powinny zostać spełnione następujące warunki: dezalienacja – nadanie autonomii terytorialnej wszystkim regionalnym wspólnotom; uwolnienie ekonomiczne , sprawiedliwy podział inwestycji między regionami, równowaga ekonomiczna ma być gwarantem stabilności; decentralizacja oraz subsydiarność , superpaństwo federalne jako sposób budowy wolnych, regionalnych społeczeństw, nie jako cel sam w sobie.

Warto zwrócić uwagę, że Fouéré nie dopuszczał wizji utworzenia europejskiego superpaństwa, w którym decydujący głos miałoby jedno, lub dwa państwa. Był przeciwnikiem unifikacji i budowy państwa na zasadzie jednolitości . Uważał, iż nie można dążyć do likwidacji wszelkich odrębności, nie można stworzyć jednolitego, wybieranego w powszechnych wyborach superparlamentu europejskiego, który mianuje rząd. To byłby przejaw „współczesnego jakobinizmu”, który Fouéré negował za jego liberalizm indywidualistyczny, rewolucyjny marksizm oraz nacjonalizm unifikacyjno-unitarny. Według autora idei „Europy stu flag” należy szanować to, że Europejczycy żyją według swoich norm. Uważał, iż doprowadzenie do powstania superpaństwa europejskiego opartego o standardy ówczesnych państw narodowych doprowadzi do upadku wielowiekowych kultur. Wprowadzenie norm zwyczajowych oraz wspólnego języka dla wszystkich (!) obywateli nowej organizacji doprowadziłoby zagłady Europy.

Yann Fouéré poświęcił całe swoje życie walce o prawa mniejszości etnicznych Europy. Wspierał wszystkie ruchy dążące do ochrony swojej tożsamości i kultury. Jego koncepcja „Europy stu flag” to warta przemyślenia wskazówka, która w dobie kryzysu Unii Europejskiej pokazuje alternatywny kierunek rozwoju naszego kontynentu. Niezależnej Europy, zbudowanej na swojej wielowiekowej tradycji, opartej o solidaryzm i współpracę autonomicznych regionów.

Europa nie może być przekształcona w czysto materialistyczne społeczeństwo, gdzie poziom produkcji byłby jedynym miernikiem postępu. Za zimnem cyfr i światem ekonomistów stoją ludzie i obywatele, wywodzący się z naturalnych wspólnot, do których należą . Istnieje nieskończone bogactwo kulturowe Europy, które wypływa z jej różnorodności. Y. Fouéré

Tomasz Kosiński

[1] Więcej nt. walki Frontu Wyzwolenia Bretanii http://www.prawica.net/1039

[2] Książka została napisana w okresie tzw. „Zimnej wojny”.