Najbliższe wybory prezydenckie zostały zaplanowane na 10 kwietnia 2016 r. Wszystko wskazuje na to, że zwycięży je ponownie Idriss Déby.
Dnia 31 marca 1996 r. miało miejsce ogólnokrajowe referendum nad nowym projektem konstytucji. Ponad 63% głosujących opowiedziało się za nową ustawą zasadniczą. Przewidziano w niej, że jedna osoba będzie mogła być głową państwa przez dwie pięcioletnie kadencje. Na podstawie nowej konstytucji, 2 czerwca i 3 lipca odbyły się pierwsze wybory prezydenckie w Czadzie. W pierwszej turze najlepsze wyniki uzyskali Idriss Déby z Patriotycznego Ruchu Ocalenia (Mouvement Patriotique du Salut MPS) oraz Wadal Abdelkader Kamougué z Unii na rzecz Odnowy i Demokracji (Union pour le Rénouveau et la démocratie URD). W drugiej turze zwyciężył lider MPD. Po zwycięskich wyborach prezydenckich w 2001 r. przez lidera MPD, pojawiła się kwestia ewentualnego następcy – była to już druga kadencja Déby’ego. W tym też momencie pojawił się pomysł uchwalenia poprawki do ustawy zasadniczej znoszącej maksymalny okres zasiadania na najważniejszym stanowisku w państwie przez jedną osobę. Dnia 6 czerwca odbyło się ogólnokrajowe referendum, w którym ponad 65% obywateli, którzy poszli do urn, opowiedziało się za zmianami w konstytucji. Zarówno wybory prezydenckie w 2006 r., jak i w 2011 r., Déby zwyciężył wyraźnie już w pierwszej turze (uzyskał odpowiednio 64,67% i 83,59% ważnie oddanych głosów).
W późniejszym okresie również inne państwa afrykańskie podejmowały decyzje o zniesieniu konstytucyjnych ograniczeń dotyczących maksymalnej liczby kadencji prezydenta. Powodowało to niejednokrotnie społeczne protesty. Jako przykład można podać Burundi, Rwandę czy Republikę Kongo. W ostatnim czasie, prezydent Déby coraz wyraźniej podkreśla chęć zmian w ustawie zasadniczej i przywrócenie limitu liczby kadencji. Podkreśla w swoich przemówieniach, że w ten sposób uchroni to kraj przed ewentualnym wybuchem społecznego niezadowolenia. Jednocześnie podkreśla, że zmiany z 2005 r. były konieczne w związku z licznymi zagrożeniami, przed którymi miał stać Czad – zwłaszcza wzrost wpływów radykalnych organizacji islamistycznych. Wtedy też analizowany kraj nawiązał bliższe relacje ze Stanami Zjednoczonymi i stał się poważniejszym partnerem w walce np. z Boko Haram – organizacją, która przeprowadzała liczne ataki terrorystyczne na obszarze Nigerii, Czadu, Kamerunu i Nigru.
W latach 1982-1990 Czadem rządził Hissene Habre, który obecnie oskarżony jest o zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości oraz stosowanie tortur. Właśnie on został obalony przez obecnego prezydenta analizowanego państwa. Habre sądzony jest nie w Czadzie, a w Senegalu. Z jednej strony jest to forma pociągnięcia do odpowiedzialności byłego afrykańskiego przywódcy, przez właśnie państwa z Afryki. Z drugiej strony, uznaje się to za próbę ominięcia jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze, zgodnie z zasadą afrykańskie sprawy rozwiązywane są w Afryce. W tym celu powołano specjalny sąd o nazwie: Chambres Africaines Extraordinaires, który ma za zadanie przeprowadzić proces byłego przywódcy Czadu.
Republika Czadu uzyskała niepodległość w 1960 r. od Francji. Powierzchnia państwa wynosi 1 284 000 kilometrów kwadratowych. Graniczy od północy z Libią, od południa z Republiką Środkowoafrykańską, od wschodu z Sudanem a od zachodu z Nigrem, Nigerią i Kamerunem. Według szacunków z czerwca 2015 r. Czad zamieszkuje 11 631 456 osób. Ponad 44% obywateli nie ukończyło 14 roku życia (CIA Factbook).
Krystian Chołaszczyński
Źródło: Chad president says will reintroduce constitutional term limits, 9 luty 2016, http://www.reuters.com/article/us-chad-election-idUSKCN0VI230, [dostęp dn. 11.02.2016]; GLOBAL ELECTIONS CALENDAR, https://www.ndi.org/electionscalendar, [dostęp dn. 11.02.2016]; R. Buijtenhuijs, Le Tchad est inclassable: le referendum constitutionnel du 31 mars 1996, http://www.politique-africaine.com/numeros/pdf/062117.pdf, [dostęp dn. 11.02.2016]; AFRICAN ELECTIONS DATABASE Elections in Chad, http://africanelections.tripod.com/td.html, [dostęp dn. 11.02.2016]; oficjalna strona Chambres Africaines Extraordinaires, http://www.chambresafricaines.org/index.php/presentation-des-chambres/contexte-de-creation.html, [dostęp dn. 11.02.2016]; Prosecutor recommends life jail sentence for Chad’s ex-ruler, 10 luty 2016, http://www.reuters.com/article/us-senegal-justice-habre-idUSKCN0VJ26L, [dostęp dn. 11.02.2016].
