Ewa Nowicka, Małgorzata Głowacka-Grajper (red.), „Antropolog i jego magia. Współczesne inspiracje twórczością Claude’a Lévi-Straussa”

Ewa Nowicka, Małgorzata Głowacka-Grajper (red.), Antropolog i jego magia. Współczesne inspiracje twórczością Claude’a Lévi-Straussa, Zakład Wydawniczy NOMOS, Kraków 2013, ss. 262

            Książki pod redakcją wybitnych specjalistek w obszarze antropologii – Ewy Nowickiej i Małgorzaty Głowackiej-Grajper, zatytułowanej „Antropolog i jego magia. Współczesne inspiracje twórczością Claude’a Lévi-Straussa” nie może zabraknąć na półkach czytelników zainteresowanych współczesną kulturą. Jest wszak pełna nowatorskich oraz oryginalnych ujęć dotykających refleksji Claude’a Lévi-Straussa. Zainspiruje z pewnością niejednego badacza nauk społecznych do podjęcia własnych badań w obszarze wielości i współistnienia wielu kultur, ich złożoności – paradoksalnie niestety zanikającej, zwłaszcza pod wpływem brutalnej i drapieżnej amerykanizacji – oraz różnorodności, a także wszystkich tych, którzy nie godzą się na bezmyślną partycypację społeczną.

            Autorzy tekstów zamieszczonych na kartach monografii: Andrzej Szyjewski, Aleksandra Herman, Karolina Grabowska-Garczyńska, Ewa Nowicka, Wojciech Połeć, Cezary Ciemniewski, Grażyna Kubica, Małgorzata Głowacka-Grajper, Michał Mokrzan, Katarzyna Kaniowska, Marcin Lubaś, Jarosław Utrat-Milecki, Łukasz Ostrowski, zdołali doskonale unaocznić użyteczność koncepcji Claude’a Lévi-Straussa w sferze problemowego myślenia o tym, co ma charakter kulturowy, polityczny, społeczny. Zaprezentowali autorskie podejścia i interpretacje jego rozważań. Ich istotą jest ucieczka od prostego myślenia pojmującego tę postać jako pewien punkt odniesienia czy swoisty etap w rozwoju nauki. Skłonienie się ku możliwości ich wykorzystania do pojęcia złożoności ludzkiej percepcji, zjawisk społecznych, także władzy kulturowej, mechanizmów właściwych dobom modernizmu oraz postmodernizmu. 

            Kolejne części książki: „Współczesna antropologia i myślenie strukturalne”, „Lévi-Straussowskie inspiracje w badaniach nad szamanizmem”, „Współczesne czytanie »Smutku tropików«”, „Etyczne problemy antropologii” odsłaniają wielowymiarowość konkretnych koncepcji antropologa. Pokazują między innymi możliwości rozpatrywania strukturalizmu w roli metody badania zjawisk religijnych. Odsłania to prekursorski charakter badań Claude’a Lévi-Straussa. Istotny wkład badaczy sprowadza się do pokazania czytelnikowi ich elastyczności w sensie funkcjonalności w obszarze wykorzystania do własnych badań. Cenne są zwłaszcza wątki krytyczne. Pomagają ocenić prezentację mocnych i słabych stron metod analizy wykorzystywanych do badań nad rytuałem.

            Szczególnie cenne w refleksji kolejnych badaczy jest to, że wykazali oni słabości innych interpretacji myśli Claude’a Lévi-Straussa dostępnych w rozlicznych opracowaniach dostępnych w łonie polskiej i światowej literatury przedmiotu. Zaznajomienie się z nimi pozwoli czytelnikowi na uniknięcie, niepowtórzenie błędów oraz zrozumienie bezsensowności bezmyślnego przepisywania mylących opinii. Umożliwiają także dostrzeżenia najważniejszych kryteriów czytania oraz zrozumienia Claude’a Lévi-Straussa, a zwłaszcza odczytywania przekazu obecnego w jego szczególnym języku. Ogromnie wartościowa w tym względzie jest z pewnością analiza retoryki myśliciela.

            Aktualność oraz uniwersalizm – pomimo upływu czasu od publikacji dzieł tegoż wybitnego antropologa – jest widoczna szczególnie wyraźnie w obszarze rozważań na temat etycznych problemów antropologii. Autorzy przyjrzeli się w sposób trafny, rzetelny oraz intersubiektywny etnocentryzmowi i zróżnicowaniu kulturowemu, od których nie sposób uciec dzisiaj, w dobie XXI wieku. Poruszyli również kwestie niesłychanie kontrowersyjne, kreśląc między innymi relacje pomiędzy rasą a nauką, ukazując rasizm z perspektywy antropologa. Interesująco uzasadniony jest w tej mierze pogląd o uznaniu w kulturze uwarunkowania rasy, a nie rasy jako determinanty kultury. Fascynujące badawczo są dokonane operacjonalizacje wykorzystanych pojęć. Warto poddać je pod rozwagę jako koncepty funkcjonalne do dalszych badań.

            Książkę pod redakcją Ewy Nowickiej oraz Małgorzaty Głowackiej-Grajper, pod tytułem „Antropolog i jego magia. Współczesne inspiracje twórczością Claude’a Lévi-Straussa” poleca się wszystkim tym czytelnikom, którzy poszukują inspiracji badawczych i własnych ścieżek naukowych. Jest to także nieoceniona pomoc w zrozumieniu złożoności kulturowej współczesnego świata dla tych, co czują się zagubieni lub rozdarci pomiędzy tym, co rodzime a tym, co amerykańskie czy zachodnie. Daje ona pełne spojrzenie – z perspektywy Claude’a Lévi-Straussa – na specyfikę współczesnych społeczeństw.

Krzysztof Wróblewski

Książka jest dostępna na stronie Zakładu Wydawniczego „Nomos”: http://www.nomos.pl/products/151/p/558

a.me.

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *