Krystyna Basińska, Jacek Halasz (red.), „Etyka w medycynie. Wczoraj i dziś. Wybrane zagadnienia”

Krystyna Basińska, Jacek Halasz (red.), Etyka w medycynie. Wczoraj i dziś. Wybrane zagadnienia, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2013, ss. 372

            Monografia naukowa pod redakcją Krystyny Basińskiej i Jacka Halasza pod tytułem „Etyka w medycynie. Wczoraj i dziś. Wybrane zagadnienia” stanowi kontynuację gdańskiej tradycji refleksji etycznej. Zawiera w sobie głęboko przemyślany i świetnie skomponowany konglomerat wybranych wątków historycznych etyki w medycynie oraz zagadnień z obszaru współczesnej problematyki bioetyki. Jest owocem namysłu nad dokonującą się w sferze moralności, medycyny, edukacji dla bezpieczeństwa oraz szerzej – nauk społecznych zmianą postrzegania człowieka w świetle jego fizyczności. To niewątpliwie cenny, bo w dużej mierze interdyscyplinarny wkład w rozwój wiedzy naukowej na temat moralności w obliczu problemów medycznych dzisiejszego świata.

            Warto nadmienić, iż książka odznacza się różnorodnością obranych do analiz paradygmatów, co oddala zarzut właściwy wielu publikacjom w tym zakresie, to znaczy stronniczości i zamknięcia w ramach jednej szkoły badawczej. Co więcej, autorzy wykazali się dojrzałością oraz konsekwencją w obszarze łączenia historycznych aspektów etyki w medycynie z jej dotychczas nierozwiązanymi lub w jakiś sposób eksplorowanymi praktycznymi problemami. Włączyli do swych analiz ciekawe perspektywy badawcze na przykład sprawiedliwości dystrybutywnej Amartyi Kumura Sena, „etyki geriatrycznej”, Karty Ottawskiej, genezy wprowadzenia procedury DNR (no not resuscitate) czy przeszczepów twarzy. Zyskali dzięki temu nowe, dotychczas nieanalizowane w literaturze przedmiotu argumenty w zakresie sporów bioetycznych.

            Autorzy – za sprawą swych tekstów – dokonali kompleksowego przeglądu koncepcji teoretycznych oraz ujęć praktycznych z obszaru etyki medycyny począwszy od starożytności. Odnieśli się między innymi do Hipokratesa, wczesnochrześcijańskich źródeł etyki lekarskiej. Następnie przyjrzeli się refleksji etycznej teoretyków i praktyków – dowiedli ich korzeni, pokazali treść i istotę, by następnie określić wpływ na kolejne pokolenia naukowców. Rozważania te stanowią niejako wprowadzenie do badań nad etyką medycyny i bez wątpienia będą lekturą obowiązkową dla wszystkich, którzy dopiero zaczynają zapoznawanie się z jej specyfiką. To, że dotyczą nieraz zamierzchłych czasów, nie oznacza, iż utraciły na znaczeniu czy aktualności i to właśnie sprawia, że czytelnik uzna je za tak fascynujące.

            W drugiej części książki, badacze skoncentrowali się na analizie współczesnych problemów etycznych w praktyce medycznej. Przyjrzeli się procesom oraz przejawom odchodzenia medycyny od idei humanistycznych, zagubieniu człowieka na horyzoncie refleksji naukowej, rezygnacji z antropocentrycznego spojrzenia na naukę. Sformułowali postulaty naprawcze, które wydają się kluczowe w kontekście kształtowania dzisiejszego bezpieczeństwa obywatelskiego, ściślej także zdrowotnego w Polsce.

            Niezwykle ciekawe są fragmenty poświęcone bioetyce. Autorzy, sięgnąwszy do światowej literatury przedmiotu (w dużej mierze anglosaskiej, francuskiej) omówili podejścia zarówno teoretyczne, jak i metodologiczne kluczowe w sferze badań nad nią. Warto bardzo wyraźnie podkreślić, że wiele z nich po raz pierwszy na gruncie prac polskojęzycznych zostało omówione właśnie na kartach niniejszej publikacji. Poszerzyli także tradycyjny obszar zainteresowania o nowe aspekty z dziedziny marketingu czy ekonomii, zwracając uwagę między innymi na znaczenie badania potrzeb pacjentów, analizując medyczne i ekonomiczne kryteria gwarantowanej opieki zdrowotnej. Efekt jest naprawdę godny uznania.   

            Wartościowa publikacja pod redakcją Krystyny Basińskiej oraz Jacka Halasza pod tytułem „Etyka w medycynie. Wczoraj i dziś. Wybrane zagadnienia” odsłania przed polskim czytelnikiem dotychczas nierozpoznane lub wymagające doprecyzowania, uzupełnienia czy zmodyfikowania koncepcje wynikające ze stykania się dwóch dyscyplin naukowych i sfery praktycznej, mianowicie bioetyki i medycyny. Pokazuje zmiany, jakie dokonały się na przestrzeni lat w postrzeganiu człowieka w ich kontekście, a także rysuje wyzwania, jakie wciąż czekają zarówno przed teoretykami, jak i praktykami. Uzmysławia rangę solidaryzmu społecznego w XXI wieku. Niewątpliwie jest to zatem lektura obowiązkowa nie tylko dla tych, którzy zajmują się prowadzeniem badań nad etyką w medycynie lub zaczynają dopiero eksplorować tę dziedzinę wiedzy. To także niezwykle ważna książka dla praktyków, którzy nie godzą się na rezygnację z antropocentrycznego spojrzenia na rzeczywistość społeczną oraz celują w zachowaniu podmiotowości człowieka. Gorąco się ja zatem poleca wszystkim, którzy czują, że jest jeszcze szansa dla moralności społeczeństw w globalnej wiosce.

Krzysztof Wróblewski

Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej „Impuls”: http://impulsoficyna.pl/wyszukaj/etyka-w-medycynie-wczoraj-i-dzis,1531.html

           

a.me.

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]
Facebook

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *