Na początek przedstawiam końcowe prognozy podziału mandatów oparte o dotychczasowe moje podejście, czyli średnią dla sondaży z ostatniego miesiąca
Zjednoczona Prawica                     36,6 proc.
KO                                                      30,0 proc.
Lewica                                                 10,0 proc.
Trzecia Droga (PSL+Polska 2050)    10,2 proc.
Konfederacja                                      9,4 proc.
Bezpartyjni Samorządowcy              2,4 proc.

Przy takich wynikach można oczekiwać, że poszczególne komitety uzyskają ilości mandatów zawarte w przedziałach

              Zjednoczona Prawica                     196-201
KO                                                      145-151
Lewica                                                   27-42
Trzecia Droga (PSL+Polska 2050)      36-46
Konfederacja                                        32-40

Taki wynik, w praktyce, może oznaczać pat powyborczy i wielkie trudności w sformowaniu i utrzymaniu się rządu.
Jednak im dłużej przyglądam się różnym obecnym sondażom, analizuję i poszukuję ewentualnych podobieństw do sytuacji z poprzednich wyborów, tym bardziej jestem przekonany, że te wybory będą w sposób istotny różnić się od poprzednich. Wpłynąć może na to jeden istotny czynnik, który nie był poprzednio obserwowany w tak silnym natężeniu. Chodzi mi o duży odsetek respondentów, którzy odmawiają wskazania konkretnej partii, na która będą głosować.
Są badania sondażowe, i to wykonywane całkiem blisko terminu wyborów, gdzie liczba takich respondentów wynosi około 20 procent, a nawet, w skrajnym przypadku, aż 24 procent wszystkich badanych.
To nie wydaje się normalne, żeby aż tylu ludzi, i to blisko wyborów, nadal nie wiedziało na kogo głosować. Raczej można domniemywać, że z jakichś względów nie chcą oni ujawnić swoich preferencji i obawiają się tego czynić.

Wiąże się z tym zaraz pytanie, zwolennicy jakich partii nie chcę ujawniać swoich prawdziwych sympatii, a może nawet, deklarują poparcie na  jakąś partię, a faktycznie będą głosować na inną. Można oczekiwać, że główna przyczyną takiego zachowania, jest presja środowiskowa, kreowana przez media, która wskazuje pewne partie jako godne poparcia, a inne są wyśmiewane  jako obciachowe, nazywane faszystowskimi i przypisywane są im najgorsze czyny i intencje, a ich działacze poniżani.
Nie będziemy mieli dużych trudności by wskazać te partie, których medialny mainstream nie toleruje. To oczywiście PiS i Konfederacja. I można oczekiwać, że to właśnie zwolennicy tych partii, nie będą skorzy do publicznego chwalenia się swoim wyborem, także podczas sondażowego badania.
W Polsce, nie tylko media, ale i kampania wyborcza, szczególnie totalnej opozycji, kreuje atmosferę wprost nietolerancji wobec elektoratu PiS, czy Konfederacji.
Przykładów na to jest zbyt dużo, a jeden bardziej szokujący od drugiego. Nawet niektórzy ludzie ze statusem akademickim, od których należałoby oczekiwać jakieś powściągliwości i kultury, zdają się wprost przejawiać jakieś zachowania anormalne. Pan profesor Markowski, dla przykładu, chwalił się w mediach społecznościowych następującym zachowaniem: „W moim domu na dwóch przyjęciach posprawdzałem wszystkim portfele i wszystkich, którzy mieli kartą Vitay w portfelach wyrzuciłem z domu”. (karta, czy konto, Vitay, pozwala korzystać z usług Orlenu).
Z kolei, najważniejsi politycy PO posuwali się do gróźb i straszyli, że pojawią się silni ludzie i będą wchodzić do różnych instytucji i wyprowadzać stamtąd osoby, które im się nie podobają. Aktywowana przez KO akcja „silni razem” posuwa się do straszenia wszystkich, nawet tzw. symetrystów, którzy tylko czasem i nieśmiało zauważali, że obecny rząd może nie wszystko zrobił źle. Wszyscy oni, w tzw. „wolnej Polsce” mają pójść „siedzieć”.

Wobec takiej atmosfery, wręcz nagonki, nie można się dziwić, że cześć ludzi będzie ukrywać swoje preferencje, lub nawet podawać nieprawdziwe.
Problemem jest oszacowanie skali tego zjawiska i jego wpływu na wynik wyborów. Aby tego dokonać, należało się na czymś oprzeć.
Pewnym wyjściem dla oceny może być sytuacja podczas ostatnich wyborów na Węgrzech i Słowacji, gdzie to zjawisko, różnicy miedzy wskazaniami sondażowymi a wynikami wyborów, także mocno zaobserwowano. Tam wyniki rzeczywiste partii liberalnych okazały się sporo słabsze od wskazań sondażowych, zaś partie tzw. populistyczne, uzyskały o wiele więcej niż dawały im sondaże.
Bardziej odpowiedni  dla nas wydaje się przypadek Węgier, gdzie wprost zaistniało duże podobieństwo do wyborów w Polsce, a wiele pomysłów na kampanię i konkretne  rozwiązania, jak referendum, zostały potem zastosowane w Polsce.
Na Węgrzech wyniki wyborów różniły się następująco względem średniej sondażowej z ostatniego miesiąca. Partia Viktora Orbana – Fidesz, czyli jakby u nas PiS, uzyskała 4,7 proc. głosów więcej niż wskazywały sondaże. Z kolei opozycyjny blok „Zjednoczeni dla Węgier”, stanowiący u nas odpowiednik trzech partii deklarujących stworzenie rządu po wyborach, czyli KO, Lewicy i Trzeciej Drogi, otrzymał w sumie aż 9,3 proc mniej głosów niż dawały mu sondaże, zaś „Ruch Naszej Ojczyzny”, który, z pewnymi zastrzeżeniami, można by porównać do naszej Konfederacji, uzyskał 2,4 proc. więcej głosów. Resztą nadwyżki podzieliły się mniejsze partie.

Jeśli dziś zastosować podobną korektę dla warunków polskich i doliczyć, bądź odliczyć, odpowiednią poprawkę, analogicznej wielkości jak na Węgrzech, uzyskamy następujące wyniki
Zjednoczona Prawica                     41,3 proc.
KO                                                      24,5 proc.
Lewica                                                 8,2 proc.
Trzecia Droga (PSL+Polska 2050)   8,3 proc.
Konfederacja                                      11,8 proc.
Bezpartyjni Samorządowcy              3,5 proc.
Wtedy rozkład mandatów po wyborach byłby następujący
Zjednoczona Prawica                    232
KO                                                     122
Lewica                                               26
Trzecia Droga (PSL+Polska 2050)  28
Konfederacja                                     51
Gdyby zaś Trzecia Droga nie osiągnęła progu, co tutaj wygląda dość prawdopodobnie (TD tylko 0,3 proc. ponad progiem), to wówczas rozkład mandatów byłby jeszcze bardziej asymetryczny na korzyść Zjednoczonej Prawicy i wyglądałby tak
Zjednoczona Prawica                    246
KO                                                     132
Lewica                                               27
Konfederacja                                     54

Widzimy, że w warunkach dużej niepewności wskazań sondażowych związanych z niechęcią do ujawniania preferencji wyborczych bardzo trudno jest  prognozować wynik wyborów. Widać to było na Węgrzech, gdzie jeszcze bezpośrednio przed wyborami opozycja miała wielką nadzieję osłabienia  Orbana i przynajmniej odebrania mu większości konstytucyjnej, a faktycznie uzyskał on swoje największe dotychczasowe zwycięstwo i pozbawił opozycję wszelkich rojeń. U nas podobnie może się stać i widzę spore prawdopodobieństwo realizacji jakiejś wersji scenariusza węgierskiego, choć pewnie nie tak drastycznej jak ta pokazana na końcu.

Stanisław Lewicki