Nigeryjczyk Mubarak Bala spędził w szpitalu psychiatrycznym w Kano 18 dni, w którym umieściła go rodzina po tym jak zadeklarował, że nie wierzy w Boga. Kano to stolica północnego stanu Kano w Nigerii i jedno z największych miast. W 2000 r. oficjalnie wprowadzono w tymże regionie prawo szariatu.
Po wyjściu ze szpitala psychiatrycznego Mubarak Bala powiedział, że pragnie pogodzić się ze swoją rodziną, która go umieściła we wspomnianej placówce. Jednakże, w związku z licznymi pogróżkami, Bala nie zamierza dłużej przebywać w Kano i zamierza wyprowadzić się z północy Nigerii. Mubarak Bala z wykształcenia jest inżynierem specjalizującym się w budownictwie chemicznym, a ze szpitala został zwolniony 1 lipca 2014 r., lecz informacja ta została podana później ze względów bezpieczeństwa. Według niepotwierdzonych informacji, rodzina mężczyzny oddała go do szpitala psychiatrycznego, gdyż obawiała się o własne bezpieczeństwo. Oskarżenie o apostazję w nigeryjskich stanach z obowiązującym prawem szariatu jest karane śmiercią. W specjalnym oświadczeniu Bala stwierdził, że wyjaśnił z rodziną wszelkie nieporozumienia i doszło do pojednania. Problemem nadal jest ojciec Nigeryjczyka, Muhammad Bala, który pełni wpływową funkcję islamskiego przywódcy i oficjalnie nie może tolerować niemuzułmanina w swojej rodzinie. O sprawie stało się głośno, gdy Bala za pośrednictwem telefonu komórkowego i poczty internetowej poinformował o swojej historii inne osoby. W szpitalu Aminu Kano Teaching Hospital, lekarz psychiatra zdiagnozował Mubaraka Bala jako przypadek efektu ubocznego cierpienia związanego ze zmianą osobowości. Został zwolniony w związku ze strajkiem lekarzy pracujących w szpitalu przeciwko warunkom tam panującym.
Sprawę od samego początku pod swoim nadzorem miała organizacja International Humanist and Ethical Union (Międzynarodowa Unia Humanistyczna i Etyczna IHEU), która ściśle współpracowała z Lagos Humanists and Skeptics. Z jednej strony wynajęli prawnika dla Mubaraka Bala a z drugiej naciskali na nigeryjskie władze by te zainterweniowały. IHEU to jedyna globalna organizacja zrzeszająca humanistów, ateistów, osoby świeckie, laików oraz wolnomyślicieli kulturowych i etycznych. Została założona w 1952 r. w Amsterdamie. Obecnie siedziba mieści się w Londynie, a sama Unia ma charakter międzynarodowej organizacji pozarządowej (NGO). Posiada swoich przedstawiciele w wielu komitetach Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz innych ponadnarodowych instytucjach.
W Islamie nie ma rozdziału między tym co świeckie, a tym co religijne. Jak pisał Mustafa Az-Zarka: „(…) szariat jest wolny od wad (…) jest prawy i dobry, kieruje życiem ludzkim ku prostej drodze (…)”. Inaczej rzecz ujmując normatywność Islamu wyrażana jest w tzw. prawie szariatu, którego źródłem jest Koran, Sunna, kijas, czyli rozumowanie przez analogię (w Nigerii raczej nie stosowany) oraz idźma, czyli zgoda wspólnoty w danej sprawie, gdyż umma/wspólnota nie może się mylić. Za twórcę podstaw muzułmańskiego prawa uznaje się Asz-Szafii’ego (767-820), który założył szkołę prawną znana jako szafiicką, lecz dla Afryki Zachodniej ważniejsza okazała się szkoła malikicka Malika Ibn Anasa (ok. 711-795), nauczyciela Szafii’ego. W tym też regionie większość mają sunnici. Nigeryjskie prawo szariatu jest bardzo rygorystyczne: kobiety muszą zasłaniać twarz, a za przestępstwa obowiązują surowe kary takie jak chłosta, amputacja czy kamieniowanie. W stanie Kano istnieje policja „szariatowa” zw. Hisbach, która sama siebie traktuje jak policję stanową. Oprócz pouczania w kwestiach religijnych, dokonuje również aresztowań homoseksualistów oraz kobiety trudniące się prostytucją. Zwalczają ponadto handel wyrobami alkoholowymi – zniszczono ponad 240 tysięcy butelek. Prawo szariatu obowiązuje w 12 stanach północnych Nigerii z 36 obecnie istniejących. Są to: Zamfara, Kano, Sokoto, Katsina, Bauchi, Borno, Jigawa, Kebbi, Yobe, Kaduna, Niger i Gombe.
Najwcześniejsze osadnictwo na obszarze Kano związane było z ludem Hausa, które trudniło się zbieractwem i myślistwem oraz posiadało kult Tsumburbury. Ustanowienie pierwszego tworu państwowego wiąże się z dynastią Bagauda, którzy stworzyli system oparty na scentralizowanej władzy około 999 r. n. e. a pierwszym władcą miał być legendarny Bayajidda. Królestwo Kano istniało ponad 3 wieki. Około XII w. Hausa mieli zostać zislamizowani. Na początku XIX w. dużą pozycję zyskał inny muzułmański lud, Fulani. Od 1914 r. Wielka Brytania sprawowała władzę nad Protektoratem i Kolonią Nigeria aż do 1960 r. W Kano do dnia dzisiejszego Hausa i Fulani stanowią większość. W tym też stanie działa organizacja terrorystyczna Boko Haram.
dr Krystian Chołaszczyński
/ame/