Całość działań ma skupić się na osłabieniu organizacji o nazwie Patriotyczne Siły Oporu Ituri (Ituri Patriotic Resistance Force/Front for Patriotic Resistance of Ituri; Forces de Résistance Patriotique d’Ituri FRPI).
Misja pokojowa ONZ w Kongo jest największą na świecie, a do jej głównych zadań należy zwalczanie paramilitarnych formacji, które na wschodzie tego afrykańskiego kraju prowadzą działania zbrojne. Znaczącym problemem jest duża liczba tych organizacji – jeśli uda się z jedną zawrzeć porozumienie, pojawiają się nowe na jej miejsce. Szef misji Martin Kobler powiedział, że nowa operacja ONZ może skończyć się sukcesem porównywalnym z operacją przeciwko rebelii Ruchu 23 Marca z 2013 r. – większość członków wywodziła się z ludu Tutsi i posiadali wsparcie Rwandy i Ugandy. W listopadzie 2013 r. Ruch 23 Marca stanął przed groźbą całkowitego zniszczenia i z tego powodu zgodził się na rozmowy pokojowe i zaprzestanie działań.
Konflikt na linii Hutu-Tutsi ma charakter nie tylko międzyetniczny, lecz także realnie wpływa na międzynarodowe relacje w całym środkowoafrykańskim regionie. Przykładem tego mogą być stosunki między Demokratyczną Republiką Kongo a Rwandą, które od wielu lat prowadzą spór dotykający wschodnie obszary DRK.
Demokratyczna Republika Kongo (République Démocratique du Congo) to duży kraj, którego powierzchnia wynosi 2 344 858 kilometrów kwadratowych. Stolicą jest Kinszasa. Liczbę ludności szacuje się na 77 433 744 osób i jest ona bardzo rozdrobniona etnicznie (ponad 200 wspólnot). Językiem urzędowym jest francuski, ale istnieją też języki etniczne lokalne.
Misja Stabilizacyjna Organizacji Narodów Zjednoczonych w Demokratycznej Republice Konga (Mission de l’Organisation des Nations Unies en République Démocratique du Congo MONUSCO) powstała 1 lipca 2010 r. w miejsce Misji Organizacji Narodów Zjednoczonych w Demokratycznej Republice Konga MONUC. Została ona upoważniona do skorzystania z wszelkich możliwych środków, w celu ochrony ludności cywilnej. MONUSCO ma składać się maksymalnie z 19 815 osób z personelu wojskowego, 760 obserwatorów wojskowych, 391 policjantów oraz 1 050 członków jednostki pomocniczej o charakterze policyjnym. W praktyce misja ONZ dysponuje trzema batalionami piechoty, jednym batalionem artylerii oraz jednostką specjalną. W związku z nowymi zagrożeniami ze strony rebeliantów, do akcji zostały wysłane śmigłowce bojowe.
Formacje milicyjne spod znaku FRPI powstały prawdopodobnie w 2002 r. Szczyt potęgi możemy szacować na rok 2006 – około 15 tysięcy członków głównie z ludu Ngiti – kiedy to doszło do porozumienia między walczącymi. W 2003 r. na czele FRPI stanął Germain Katanga, który wszczął rebelię w dystrykcie Ituri. On i jego podwładni mięli dopuszczać się morderstw, zniewalania seksualnego i wciągania siłą do armii osób poniżej 15 roku życia. W trakcie działań zbrojnych miało zginąć 50 000 obywateli a znaczna liczba musiała opuścić miejsce zamieszkania. W 2007 r. Katanga został postawiony w stan oskarżenia przez Międzynarodowym Trybunałem Karnym w Hadze i w 2014 r. skazany. Ponowne powstanie rebelii FRPI wiąże się z postacią Cobra Matata (Banaloki Matata), który chciał zradykalizować działania, lecz jego aresztowanie w styczniu 2015 r. opóźniło rozwinięcie akcji zbrojnych na północnym wschodzie DRK. Oblicza się, że obecnie wspomniana formacja milicyjna może liczyć około 400 członków. Jednakże rozmach działań (zajmowanie wiosek, nielegalny handel cennymi kruszcami) powoduje, że stanowi ona realne zagrożenie dla stabilności tej części analizowanego kraju.
Krystian Chołaszczyński
Źródło: Congo CIA Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cg.html, [dostęp dn. 10.06.2015]; U.N. deploys troops, helicopters to back Congo in fight with rebels, 10 czerwiec 2015, http://www.reuters.com/article/2015/06/10/us-congodemocratic-fighting-idUSKBN0OQ1Q120150610, [dostęp dn. 10.06.2015]; oficjalna strona internetowa MONUSCO, http://monusco.unmissions.org/, [dostęp dn. 10.06.2015]; MONUSCO United Nations Organization Stabilization Mission in the Democratic Republic of the Congo, http://www.un.org/en/peacekeeping/missions/monusco/mandate.shtml, [dostęp dn. 10.06.2015]; DR Congo rebel chief Cobra Matata transfered to Kinshasa, 5 styczeń 2015, http://www.dailymail.co.uk/wires/afp/article-2897707/DR-Congo-rebel-chief-Cobra-Matata-transfered-Kinshasa.html, [dostęp dn. 10.06.2015]; Congo warlord flown to The Hague, 18 październik 2007, http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7050506.stm, [dostęp dn. 10.06.2015]; M. Kavanagh, UN Attack Helicopters Support Congo Fight Against Ituri Rebels, 5 czerwiec 2015, http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-06-05/un-attack-helicopters-support-congo-fight-against-ituri-rebels, [dostęp dn. 10.06.2015]; DRC: Who’s who in Ituri – militia organisations, leaders, http://www.irinnews.org/report/53981/drc-who-s-who-in-ituri-militia-organisations-leaders, [dostęp dn. 10.06.2015].
