Dnia 26 maja 2015 r. członkowie Zgromadzenia Narodowego, czyli niższej izby parlamentu, późno w nocy zainicjowali proces impeachmentu głowy państwa. Teraz Wysoki Trybunał Konstytucyjny musi zadecydować, czy prezydent złamał ustawę zasadniczą i może zostać odwołany.
Jak podaje agencja Reutera, 121 członków Zgromadzenia Narodowego przychyliło się do wniosku o impeachment. Należy zauważyć, że w izbie niższej zasiada 151 deputowanych, a jej przewodniczącym jest Jean Max Rakotomamonjy. Taki obrót spraw, to dla wielu komentatorów olbrzymie zaskoczenie. Prezydent Rajaonarimampianina był uważany za zwiastun stabilizacji i pogodzenia skonfliktowanych środowisk politycznych. Zasiada on na stanowisku głowy państwa zaledwie od 16 miesięcy. Jeszcze przed głosowaniem, ambasada Stanów Zjednoczonych miała wywierać presję na parlamentarzystów, grożąc izolacją i brakiem pomocy zagranicznej. Wydaje się, że efekt tego był odwrotny.
Inną kwestią jest polityczna rzeczywistość istniejąca na Madagaskarze. Prezydent Rajaonarimampianina w ostatnim czasie wydawał decyzje, które nie miały poparcia w parlamencie. System polityczny w analizowanym państwie określa się mianem semiprezydenckiego. Jednakże w parlamencie większość stanowią przeciwnicy prezydenta, a partia, która wyniosła Rajaonarimampianina na najwyższy urząd, wycofała swe poparcie. Od pewnego czasu samodzielna polityka głowy państwa budziła olbrzymie niezadowolenie wśród opozycyjnych względem niego parlamentarzystów. To właśnie uważa się za przyczynę przeforsowanego projektu odwołania prezydenta.
Jak donosi BBC, członkowie parlamentu mieli skarżyć się na brak szacunku ze strony prezydenta. Niezadowolenie miało budzić stanowisko prezydenta wobec uprawnień parlamentu i jego wewnętrznego regulaminu. Pojawiały się również oskarżenia o korupcję. Zgodnie z konstytucją, by można było zainicjować procedurę impeachmentu, 2/3 członków izby niższej musi zagłosować za takim rozwiązaniem. Jednakże tuż po głosowaniu prezydent stwierdził, że odbyło się ono niezgodnie z przepisami. Według niego na sali plenarnej miało być tylko 80 deputowanych a w dokumentach wpisano 125 osób (według zwolennika prezydenta – Lawmaker Lydia Toto – na sali miało być 102 deputowanych). Tym samym uważa, że głosowanie nie ma mocy sprawczej, a cała sprawa wiąże się nie z krytyką jego prezydentury, lecz faktem, że odmówił przyznania samochodów członkom parlamentu – miało chodzić o różnego rodzaju kosztowne przywileje. Jak powiedział w wywiadzie radiowym: „Wciąż tu jestem. Wciąż tu stoję”. Bez względu na dalsze losy wniosku o usunięcie z urzędu prezydenta, Madagaskar ponownie wkracza w fazę politycznego kryzysu.
Jednym z poważniejszych zarzutów wobec głowy państwa, ma być mieszanie religii i spraw państwowych. Prezydent Rajaonarimampianina miał przemawiać w różnych kościołach, a kwestia świeckości państwa na Madagaskarze jest niezwykle istotna. Poprzednik obecnej głowy państwa, Marc Ravalomanana miał również przemawiać w kościołach i był to jeden z powodów zamachu stanu w 2009 r. – od tego czasu trwa polityczny kryzys. Wśród innych zarzutów pojawia się zbytnie zadłużanie państwa poprzez nadmierne wydatki socjalne oraz brak odpowiedniej reakcji na wybuch epidemii dżumy w 2014 r.
Hery Martial Rakotoarimanana Rajaonarimampianina urodził się 6 listopada 1958 r. w Antananarywie. W 1982 r. uzyskał tytuł magistra ekonomii na Uniwersytecie w Antananarywie (Université d’Ankatso Antananarivo). Później w 1986 r. podyplomowo ukończył studia z zakresu finansów i rachunkowości na l’Université de Trois Rivières w Kanadzie. W 1991 r. uzyskał zawodowy certyfikat Diplôme d’Expertise Comptable du Certified General Accountant’s Association (C.G.A) w Kanadzie. W latach 1991 – 1995 był dyrektorem ds. badań w Narodowym Instytucie Księgowości i Przedsiębiorczości (l’Institut National des Sciences Comptables de l’Administration d’Entreprises INSCAE). Od 1995 r. prowadził prywatną działalność biznesową. W 2009 r. został ministrem finansów, a 25 stycznia 2014 r. został zaprzysiężony na prezydenta.
Według szacunków za 2014 r. Madagaskar zamieszkiwało 23 201 926 obywateli. Spośród nich 52% kultywuje wierzenia lokalne, 41% to chrześcijanie, a 7% to muzułmanie. Stolica to Antananarywa, a językami urzędowymi są: francuski i malgaski.
Krystian Chołaszczyński
Źródło: Madagascar MPs vote to impeach President Rajaonarimampianina, 27 maj 2015, http://www.bbc.com/news/world-africa-32897313, [dostęp dn. 28.05.2015]; Madagascar president says nation needs stability, not impeachment, 27 maj 2015, http://www.reuters.com/article/2015/05/27/us-madagascar-politics-president-idUSKBN0OC17C20150527, [dostęp dn. 28.05.2015]; Madagascar president challenges impeachment vote Mount, 27 maj 2015, http://www.reuters.com/article/2015/05/27/us-madagascar-politics-idUSKBN0OC0Z820150527, [dostęp dn. 28.05.2015]; Madagascar CIA Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ma.html, [dostęp dn. 28.05.2015].
