Polski katolicyzm już od dawna posiada skłonności heretyckie, odbiegające od wykładni Kościoła powszechnego, a tendencja ta ma swoje korzenie – jak sądzę – w polskim romantyzmie i głoszonych wówczas pogańskich ideach mesjanistycznych starających się nadać polskiemu cierpiętnictwu narodowemu będącemu skutkiem ucisku zaborców, a zwłaszcza carskiej Rosji jakieś znaczenie sakralne bądź magiczne. O ile jednak w XIX wieku skłonność ta miała znaczenie literackie i raczej metaforyczne,  o tyle później urosła do monstrualnych rozmiarów, wywierając realny wpływ na bieg wypadków. Jednym z przejawów powyższej tendencji była odbiegająca […]