Lider opozycji w Zimbabwe, Morgan Tsvangirai, dnia 22 sierpnia 2014 r. zapowiedział, że jego partia Ruch na rzecz Demokratycznej Zmiany MDC może przeprowadzić liczne protesty przeciwko prezydentowi Robertowi Gabrielowi Mugabe i jego rządowi w związku z nieudolną polityką i brakiem poprawy gospodarczej w kraju.
Morgan Tsvangirai, który w 1999 r. założył i do dnia dzisiejszego przewodniczy Ruchowi na rzecz Demokratycznej Zmiany (Movement for Democratic Change) sam ma problemy. Po przegranych przez opozycję wyborach w 2013 r. coraz głośniej było słychać w MDC nawoływania o zmianę lidera, który po raz kolejny nie był w stanie pokonać rządzącego Zimbabwe od 1980 r. prezydenta Mugabe (najpierw jako premier a później jako prezydent). W kwietniu 2014 r. Tsvangirai odwołał sekretarza generalnego partii, który najgłośniej miał nawoływać o zmianę lidera. Należy podkreślić, że w starciach o najwyższy urząd w państwie, lider MDC trzykrotnie przegrywał z prezydentem Mugabe – w 2002 r., w 2008 r. oraz w 2013 r. Inną kwestią są oskarżenia o sfałszowanie przez rządzących tychże wyborów. W związku z tym MDC zapowiedział, że nie weźmie udziału w wyrobach w 2018 r. jeśli nie zostaną zmienione zasady rejestracji wyborców – agencja Reutera.
Należy w tym miejscu zauważyć, że prezydent Mugabe oraz jego partia (Afrykański Narodowy Związek Zimbabwe – Front Patriotyczny Zimbabwe African National Union-Patriotic Front ZANU-PF) cieszą się dużym poparciem w środowisku wiejskim a zwłaszcza wśród ludu Szona/Shona, który stanowi zdecydowaną większość w Zimbabwe. Wg danych CIA Factbook, na 13 771 721 obywateli przypada 82% przedstawicieli ludu Szona/Shona. Druga co do wielkości wspólnota etniczna, Ndebele, to tylko 14% mieszkańców Zimbabwe. To właśnie Ndebele oraz mieszkańcy miast stanowili elektorat MDC, który pozwolił mu na zwycięstwo w wyborach parlamentarnych w 2008 r. – mobilizacja elektoratu MDC oraz polityczna apatia Szona/Shona spowodowały, że Mugabe musiał podzielić się władzą. Z tego powodu w 2009 r. powstał koalicyjny rząd MDC i ZANU-PF, którego głównym zadaniem miało być uchwalenie nowej ustawy zasadniczej oraz naprawa sytuacji gospodarczej. Natomiast Tsvangirai został premierem – odtworzono ten urząd. Polityczny pat dwóch formacji skutkował brakiem sukcesów nowego rządu i nieprzerwanym politycznym starciem dwóch liderów: Tsvangirai-Mugabe. W konsekwencji nowa ustawa zasadnicza uchwalona w 2013 r. była zgodna z projektem ZANU-PF i prezydenta Mugabe, którzy w wyborach powszechnych wygrali wszystko i potwierdzili swoją dominującą pozycję w Zimbabwe.
Morgan Tsvangirai był w Zimbabwe znanym działaczem związkowym – lata dziewięćdziesiąte XX w. – i do dziś propaguje hasła socjaldemokratyczne. W wywiadzie z 22 sierpnia 2014 r. podkreślił, że w Zimbabwe największym problemem jest bezrobocie sięgające 80% oraz znaczny odsetek obywateli pracujących bez żadnej umowy, w niecywilizowanych warunkach. Inną kwestią jest praktyczny brak inwestycji zagranicznych, upadek coraz większej ilości lokalnych firm oraz niewypłacanie na czas pensji. Z tego powodu MDC planuje zmobilizować swój elektorat a zwłaszcza wykluczonych i bezrobotnych. Liczy również na wsparcie klasy pracującej. Tsvangirai zapowiada serię protestów, które miałyby ogarnąć cały kraj. Ostatnie duże protesty w Zimbabwe miały miejsce w 2007 r. i spotkały się z ostrą kontrakcją policji oraz wojska, które są politycznie związane z prezydentem i jego politycznym zapleczem. Tsvangirai przestrzega rządzących przed wykorzystaniem policji i wojska do tłumienia protestów, gdyż on i jego partia mają być zdesperowani i „wolą umrzeć jako wolni ludzie”. Jednakże uważa się, że strach może stanąć na przeszkodzie planom MDC.
Natomiast rzecznik ZANU-PF, Rugare Gumbo powiedział, że państwo jest gotowe sprostać tego typu problemom. „Mamy siły porządkowe, które są w pełni wyposażone aby sobie z tym poradzić, więc nie martwimy się o nic”. Morgan Tsvangirai swoje ostrzeżenie wysłał również do Wspólnoty Rozwoju Afryki Południowej (Southern African Development Community SADC). Prezydent Robert Mugabe w połowie sierpnia 2014 r. objął w SADC roczne przewodnictwo.
Źródło: Zimbabwe CIA The World Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/zi.html, [dostęp dn. 25.08.2014]; M. Dzirutwe, Zimbabwe’s opposition leader hints at anti-Mugabe protests, 22 sierpień 2014, http://www.reuters.com/article/2014/08/22/us-zimbabwe-protests-idUSKBN0GM10020140822, [dostęp dn. 25.08.2014]; Executive Secretary Briefs President Mugabe, 6 sierpień 2014, http://www.sadc.int/news-events/news/executive-secretary-briefs-president-mugabe/, [dostęp dn. 25.08.2014]; oficjalna strona internetowa SADC, http://www.sadc.int/, [dostęp dn. 25.08.2014].
Dr Krystian Chołaszczyński
/ame/
