Anita Czupryn, Dorota Kowalska, Ostatni samuraj. Rozmowy o generalne Petelickim,  Warszawa 2013, ss. 432

            Książka pod tytułem „Ostatni samuraj. Rozmowy o generalne Petelickim” to zbiór wspomnień, rozważań, zaskakujących anegdot o generalne Sławomirze Petelickim, opowiedzianych Anicie Czupryn oraz Dorocie Kowalskiej przez członków jego rodziny, przyjaciół, znajomych i tych, którym był on bliski. Głosy artystów, polityków, ludzi pracujących w służbach specjalnych i mundurowych, ludzi ze świata biznesu, stworzyły wielobarwny i wielowymiarowy obraz człowieka o którym błędnie myśleliśmy, że za sprawą medialnych przekazów wiemy już wszystko. Jakże bardzo się myliliśmy! Dopiero wywiady zamieszczone na kartach tejże publikacji uświadamiają nam jakie było naprawdę to w gruncie rzeczy nieznane nam oblicze, tej wbrew pozorom znanej i nietuzinkowej postaci.

            Wartością dodaną książki – o czym warto na samym początku wspomnieć – jest to, że uczy w jaki sposób, wzorcowo przeprowadzić wywiad. Jak formułować pytania, ukierunkować się na rozmówcę wraz ze wszystkimi jego właściwościami psychofizycznymi, a jednocześnie faktycznie uzyskać odpowiedzi na pytania. Uczy więc zdolności, które są obecnie rzadkością wśród dziennikarzy. Dlatego właśnie publikację tę poleca się nie tylko tym, którzy są zainteresowani sprawą generała Sławomira Petelickiego, ale i wszystkim chcącym doskonalić swój warsztat dziennikarski. Anita Czupryn oraz Dorota Kowalska wykazały się wszak w tym względzie imponującym talentem oraz kompetencjami.

            Wywiady stanowiące trzon książki poprzedza treściwa i ciekawa przedmowa generała Adama Rapackiego. Dowie się z niej czytelnik jaki był jej bohater prywatnie – że miał swoje małe dziwactwa, wady i zalety. Niekoniecznie „trzymał władzę”, jak wielu sądziło, bo w ich interesie było tak sądzić, lecz raczej znamionował go autorytet ciężko wypracowany przez lata za sprawą służby między innymi w elitarnym GROM-ie i dzięki swojej imponującej wiedzy w obszarze bezpieczeństwa i wojskowości. To świetne wprowadzenie do kolejnych rozmów poszerzających i rozświetlających ten pokrótce nakreślony obraz, a także narracja to rozlicznych zdjęć – z sytuacji zawodowych, prywatnych, a nawet intymnych – będących bonusem dla czytelnika, zamieszczonych na końcu książki.

            Dziennikarki – Anita Czupryn i Dorota Kowalska – porozmawiały z siedemnastoma barwnymi postaciami, między innymi z: Januszem Petelickim, Michałem Komarem, Danielem Olbrychskim, Marylą Rodowicz, Pawłem Kukizem, Pawłem Grasiem, Agnieszką Petelicką. Każda z nich zapamiętała generała Sławomira Petelickiego na swój sposób w wyniku specyficznych więzi, jakie wytwarzał on z różnymi typami osobowości, z jakimi utrzymywał kontakty w swoim życiu. To nierzadko wzruszające i zmuszające również to autorefleksji świadectwa. Poszczególne jego wizerunki – powstałe na kanwie kolejnych opowieści – łączy jednak jedno. Otóż pokazują one tytułowego „Ostatniego samuraja” jako osobę niesamowicie ciepłą, realizującą w życiu od najmłodszych lat swoje pasje, szanującą człowieka, odznaczającego się dużym poczuciem humoru, dystansem do siebie, a przede wszystkim skupionego na pracy dla dobra ojczyzny, nieustannie doskonalącego się po to, aby móc się jej przysłużyć.

            Najciekawsze są fragmenty dotyczące upodobań generała Sławomira Petelickiego. Jego przyjaciele często cytują jego ulubione anegdoty, dowcipy i tłumaczą ich znaczenie. Dają one spojrzenie na swoisty ethos, któremu był on wierny, a także wynikają z tego prawidła i wskazania, jakimi kierował się w życiu. Jednocześnie umożliwiają dostrzeżenie obciążeń – zarówno o charakterze moralnym, jak i fizycznym – idących w parze z realizacją odpowiedzialnych funkcji. Uświadamiają nam, że bohater książki był człowiekiem z krwi i kości – cierpiał i radował się zupełnie tak jak my.  

            Z pewnością warto sięgnąć po książkę przygotowaną przez Anitę Czupryn i Dorotę Kowalską pod tytułem „Ostatni samuraj. Rozmowy o generalne Petelickim”. Opowieści o dokonaniach i życiu jej bohatera, wypływające z rozmów przeprowadzonych przez autorki, stanowią piękne świadectwo tego, w jaki sposób można z godnością przysłużyć się ojczyźnie i nie utracić przy tym swojego człowieczeństwa. Pozwalają przy tym zweryfikować wizerunek wytworzony za sprawą medialnego przekazu i wyrobić sobie własny pogląd na zagadkę wpisaną w biogram tego bez wątpienia nietuzinkowego człowieka. 

Książka jest dostępna na stronie wydawnictwa: http://www.czarnaowca.pl/literatura_faktu/ostatni_samuraj,p2132393991

Krzysztof Wróblewski

a.me.