28 lutego 2012 upłynie 116 rocznica śmierci Ante Starcevicia, twórcy chorwackiego (partykularnego) nacjonalizmu.

Nacjonalizm chorwacki przechodził przez, schematycznie rzecz ujmując, następujące fazy:

1.fazę”napoleońską”

2.fazę panslawistyczną

3.fazę praktyczno-antymadziarską,

4.fazę antypanslawistyczną

5.fazę  antyserbską.

6.fazę ustaszowską, przed i w trakcie NDH

7.fazę nacjonalizmu w warunkach demoliberalnych (tu dwa aktualne  nurty: oficjalny i opozycyjny).

Ante Starcevic był tym właśnie, który zerwał z panslawizmem i, uznawszy dynastię habsburską za wroga narodu chorwackiego, w czym się tragicznie pomylił, zainicjował radykalny nurt chorwackiego nacjonalizmu, nadając mu oblicze antyhabsburskie,antywęgierskie i antyserbskie, nie wyzbywając się do końca elementów panslawistycznych.

Był on również ewidentnym romantykiem, spadkobiercą wielorakich mitów, nostalgikiem swoiście pojętego średniowiecza i alfabetu zwanego „Głagolicą”.

Według chorwackiego historyka, a zarazem prezesa fundacji „Bet Israel”, p. Ivo Goldsteina, Starcevic był antysemitą.

Nacjonaliści chorwaccy, działający w warunkach kotła bałkańskiego, nie zawsze byli koncepcjom Starcevicia wierni, bowiem ich rozumowanie bardzo często owocowało taktyką czysto oportunistyczną.

Sam Starcevic był myślicielem, którego bez wahania można uznać za rewolucyjnego nacjonalistę.

Jego rewolucyjna postawa spotkała się z zasadniczą i ostrą krytyką Kościoła. W przyszłości Josip Frank złagodzi rewolucyjne oblicze dziedzictwa Starcevicia i opowie się za użyciem Kościoła dla celów narodowych. Tak samo będzie rozumował Ante Pavelic, uznając religię za podstawę rodziny chorwackiej.

Starcevic jest  niemniej uważany w oficjalnie katolickiej Chorwacji, i to do dziś , za „ojca ojczyzny”.

Prezentowany wyżej filmik jest archiwalnym nagraniem z roku 1991, z okresu kiedy niepodległość Chorwacji nie była jeszcze uznana przez RFN.

Reportaż pokazuje  walkę HOS ( Hrvatske Obrambene Snage – Chorwackie Oddzialy  Obronne) z samego początku wojny.

W sekwencjach 1:19  i 2:36 widać zawieszony na ścianie biura  odrodzonej Chorwackiej Partii Praw portret Stracevicia (po prawej stronie, patrząc z perspektywy widza).
Starcevic był  jednym z zalozycieli historycznej Partii Praw.

Na tarczach żołnierzy HOS widać  ustaszowskie hasło „Za  Dom Spremni”. (” Za Dom, Gotovi”). 

Symbolika ustaszowska, oraz granicząca z prawdziwym delirium symbolika o charakterze mitologicznym, jest również obecna na video (dołączonym w aneksie) zawierającym hymn odrodzonej Partii Praw. Sama melodia jest nie mniej ni więcej jak tylko  parafrazą hymnu organizacji ustaszowskiej „Puska Puca”.

W aneksie zamieszczam również tekst hymnu w języku oryginału.

Autorem słów i wykonawcą jest legendarny Marko Perkovic Thompson.

W świetle powyższego, łagodny ton komentarza anglojęzycznej telewizji  może zaskoczyć.

Niepodległość Chorwacji na początku lat 90.  była demoliberałom  potrzebna.

Prezentowane materiały  należy oglądać jako archiwalne ciekawostki.

Postaram się pisać o tych sprawach więcej i obszerniej w przyszłości.

Aneks

———

Lijepo li je Hrvat biti, majko hvala ti,
ljubit Boga bližeg svoga, tu i umrijeti,
ljubit Boga bližeg svoga, tu i umrijeti.

Sad pogledaj sa visine, Oče Domovine,    tlum.  „Teraz popatrz z  wysokości, Ojcze Ojczyzny” –  chodzi o Starcevicia.
 
Pravaška te krila nose, s tim se ponose,
Pravaška te krila nose, s tim se ponose.

HSP-ovci pozdravljaju svoju Domovinu,
Za Dom spremni i slobodu Hrvatskome rodu,
Za Dom spremni i slobodu Hrvatskome rodu.

Živi vječno zemljo moja nemoj se kriti,
Pravac će te uvijek znati časno braniti,
Pravac će te uvijek znati časno braniti.

( ar )

Facebook