W dniu 15 czerwca 2014 r. członkowie organizacji al-Shabab dokonali ataku w mieście Mpeketoni niedaleko Lamu. W tej nadmorskiej miejscowości zaatakowano hotele, restauracje oraz posterunek policji. Miało zginąć co najmniej 48 osób. Według świadków wymiana ognia trwała parę godzin (około pięciu) i podpalono kilka budynków.

            Samo miasto położone jest na samym lądzie, niedaleko wyspy Lamu będącej atrakcją turystyczną (najstarsza osada ludu Suahili). Do samego ataku przyznała się grupa al-Shabab, która skupia somalijskich muzułmanów sprzeciwiających się obecności kenijskich wojsk uczestniczących w międzynarodowej operacji Unii Afrykańskiej w Somalii. Kenia wysłała swoje oddziały w 2011 r. Według dziennikarki BBC, zastrzelony miał zostać każdy, który nie był w stanie wymówić wersetów z Koranu – świętej księgi Islamu. Atak w Mpeketoni przyniósł najwięcej ofiar od czasu wydarzeń w centrum handlowym w Nairobi (Nairobi’s Westgate shopping centre) z 21 września 2013 r. kiedy to zginęło 61 cywilów, 6 członków służb bezpieczeństwa oraz 5 napastników.

            Jak podał kenijski minister spraw wewnętrznych Joseph Ole Lenku, atak rozpoczął się o godzinie 20:30 czasu miejscowego w niedzielę, kiedy większość miejscowych oglądała mecz piłki nożnej odbywającego się w trakcie obecnego mundialu w Brazylii. Członkowie al-Shabab mieli ukraść furgonetkę i nią przemieszczać się po ulicach Mpeketoni. Pierwszy atak miał miejsce przeciwko funkcjonariuszom policji. Przed ich posterunkiem miano spalić pięć pojazdów. Większość ofiar to Kenijczycy – nie ucierpieli żadni cudzoziemcy. Oprócz komisariatu policji, hotelów i restauracji, podpalono banki, urzędy oraz agencje prasową AFP. Liczbę napastników ocenia się na 50 a podczas ataku mieli krzyczeć Allahu Akbar i wymachiwać flagą al-Shabab.

            Organizacja al-Shabab, która przyznała się do ataku, zapowiedziała kolejne akty przemocy. W tej sytuacji władze Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych odradzają  swoim obywatelom wyjazd do Kenii. Sama Wielka Brytania, kilka dni wcześniej, zamknęła swój konsulat w portowym mieście Mombasa.

            Kenijska interwencja w Somalii została spowodowana porwaniem przez al-Shabab dwóch Hiszpanek z organizacji Lekarze bez Granic w okolicach wyspy Lamu. Jednakże, liczne ataki somalijskiej organizacji oraz fakt, że kontrolowała ona południe Somalii (władze w Mogadiszu nie miały tam żadnych wpływów) stanowiło spore zagrożenie dla samej Kenii. Operacja wojsk kenijskich o kryptonimie Linda Nchi (Ochrona Kraju), która trwała od 16 października 2011 r. do 2 czerwca 2012 r. skoncentrowana była na zniszczeniu organizacji al-Shabab oraz wsparciu oficjalnych władz w Somalii. Teoretycznie operacja zakończyła się sukcesem – opanowano większość obszaru i miasta. Organizacja al-Shabab nie została jednak zniszczona. Dnia 2 czerwca 2012 r. siły kenijskie weszły w skład sił stabilizacyjnych AMISOM (The African Union Mission in Somalia) stworzonych przez Unię Afrykańską 19 stycznia 2007 r. i poparta rezolucją Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1744 z 2007 r. Obecnie siły międzynarodowe liczą 21 586 żołnierzy i pochodzą z Ugandy, Burundi, Dżibuti, Sierra Leone, Etiopii oraz Kenii. Na czele stoi obecnie gen. Silas Ntigurirwa. Poza tym, w skład AMISOM wchodzi 560 policjantów.

            Organizację al-Shabab (Harakat al-Shabaab al-Mujahideen, حركة الشباب المجاهدين‎) oskarża się o ścisłe relacje i powiązania z al-Kaidą (Al-Qaeda, القاعدة). Al-Shabab dosłownie z arabskiego oznacza „Młodzież”. Początkowo była to młodzieżowa radykalna frakcja w ramach Unii Trybunałów Islamskich (The Islamic Courts Union ICU, اتحاد المحاكم الإسلامية‎), która w 2006 r. zajęła Mogadisz. Po etiopskiej interwencji i wyparciu Unii, al-Shabab się wydzieliła i od tego czasu funkcjonuje samodzielnie. Oblicza się, że w jej skład może wchodzić od 7 do 9 tysięcy członków. Po operacji kenijskiej armii al-Shabab straciła kontrolę w miastach lecz nadal dominuje na obszarach wiejskich na południu Somalii. Organizacja w swoich celach ma wprowadzenie prawa islamskiego w fundamentalne wersji znanej jako wahhabizm. Obecnie na czele grupy stoi Ahmed Abdi Godane znany jako Mukhtar Abu Zubair, który z rzadka pokazuje się publicznie – jego poprzednik Moalim Aden Hashi Ayro zginął w ataku lotniczym zorganizowanym przez Stany Zjednoczone.

dr Krystian Chołaszczyński

/ame/