Consilia Maria Lakotta, Mariska z węgierskiej puszczy, Wydawnictwo M, Kraków 2014, ss. 350

W dzisiejszych, trudnych czasach kryzysu człowieka myślącego i świadomego swojej ludzkiej godności ze świecą szukać powieści, w której nie szerzy się fizycznej rozpusty i w której nie króluje moralny upadek. Jeszcze trudniej jest, jeśli oczekuje się, aby niosła ona ze sobą wartościowy przekaz i nie tylko stanowiła doskonałą rozrywkę, ale i dawała lekcję godnego życia. Wszystkim czytelnikom znużonym poszukiwaniom, bez wahania poleca się nową propozycję Wydawnictwa M, a mianowicie książkę autorstwa cenionej na całym świecie, katolickiej pisarki Consilii Marii Lakotty zatytułowaną „Mariska z węgierskiej puszczy”.

            Przed przybliżeniem fabuły, warto zwrócić uwagę na jeden z największych walorów powieści. Mianowicie na czas i miejsce jej akcji. Otóż dzieje się ona w latach 1910-1953, na Węgrzech. To słabo spopularyzowane tło historii przyczynia się do nadania opisywanym wydarzeniom niezwykłego klimatu oraz wrażenia zapoznawania się z egzotyką. Autorka osiągnęła ten efekt za sprawą doskonałej znajomości opisywanej kultury, sprawnych opisów ducha narodu, duszy narodowej Węgrów, a także folkloru oraz efektów stykania się na jednym terytorium różnych etnosów. Należy przy tym nadmienić, iż osoby dobrze znające historię Węgier czy też losy mieszkańców tego państwa, będą miały świetną okazję do spojrzenia na nią z perspektywy ludzi z krwi i kości. Ten dokładnie przemyślany kontekst czyni recenzowaną powieść jedną z tych, które nie dają o sobie szybko zapomnieć, lecz na długo zapisują się w pamięci.

            Realistycznie, plastycznie i z dbałością o każdy detal, nakreślony kontekst dopełnia fikcyjna, ciekawie rozplanowana fabuła. Jej bohaterami są fikcyjne, ale dobrze umotywowane psychologicznie postacie, które mogły wówczas stanowić część narodu węgierskiego, któremu w udziale przypadły ciężkie czasy. To małżeństwo Mariski i Jarosa oraz ich syn Michael – ksiądz. Autorka dołożyła starań, aby pokazać dzieje małżeństwa i rodziny w obliczu zagrożenia pojętego jako moment krytyczny nie tyle w sensie jednostkowym, ale w łonie historii wielkiej grupy społecznej. Dzięki temu czytelnik jest w stanie dostrzec proces kształtowania się postaw wobec przyjaciół i wrogów na skutek określonych wydarzeń, a także interesujący proces utrwalania się zarówno hierarchii wartości, jak i stereotypów właściwych czasom przełomów.

            Jednym z najciekawszych wątków powieści jest kwestia socjalizowania dziecka przez matkę. Autorka pokazuje w jakim zakresie proces wychowawczy determinuje dorosłego człowieka, jak wpływa na jego sposób myślenia na różnych etapach rozwoju. Uzmysławia tym samym, że ostrożność i odpowiedzialność za słowa i czyny jest podwójna w momencie, kiedy uczy się drugiego człowieka jak żyć. Ta nauka życia przyniesie czytelnikowi powody do uśmiechu, smutku, współczucia, empatii, ale i do głębokiego namysłu nad relacjami rodzinnymi oraz zależnościami – symetrycznymi oraz asymetrycznymi zachodzącymi w ramach rodziny i społeczeństwa. Może ona być przydatna wszystkim, którzy uważają, że rodzicielstwo to wyzwanie, które warto podjąć i któremu można sprostać.

            Należy również zauważyć, że Consilia Maria Lakotta wiele uwagi poświęciła nie tylko zarysowaniu przyczyn zachowań, czy nawet pewnych ich sekwencji lub konfiguracji, ale i konsekwencjom. To szczególnie ważne, gdy głębiej przemyślimy charakter więzi oraz przekaz wartości, jaki zachodził pomiędzy Mariską a Michaelem. Nie oznacza to jednak, że przyniesie nam to gotowe odpowiedzi na takie pytania jak na przykład: czy warto się poświęcać w życiu w imię wyższych idei? czy warto być niezłomnym? jakim wartościom nie wolno się sprzeniewierzyć? jaką cenę warto zapłacić za spokój sumienia? Pytania te nie są właściwe jedynie miejscu i czasowi opisanym przez autorkę, lecz pozostają aktualne także dziś. Za ich uniwersalizmem przemawia przedmiot refleksji, który nasuwa się czytelnikowi w trakcie lektury.

            Powieść Consilii Marii Lakotty pod tytułem „Mariska z węgierskiej puszczy” docenią z pewnością wszyscy czytelnicy, którzy cenią sobie literaturę, która porusza serce i wyobraźnię. Doskonałe, obrazowe i plastycznie nakreślone tło wydarzeń sprawia, że czytelnik czuje się niemal uczestnikiem akcji, poznaje losy narodu węgierskiego od podszewki. Zaznajamia się z troskami, jakie towarzyszyły ludziom żyjącym w tych trudnych, ale i przełomowych czasach. Uświadamia sobie znaczenie człowieka i kształtowania więzi z innymi ludźmi w momentach krytycznych. Poza tym zadaje sobie pytania o jakość własnych postaw wobec bliźniego i o swoje znaczenie w kontekście dziejów rodziny, społeczności, ludności globalnej wioski. Jest to zatem książka ze wszech miar wartościowa i godna polecenia wszystkim czytelnikom, którzy od lektury oczekują nie tylko rozrywki, ale i przesłanki refleksji.

Książka jest dostępna na stronie Wydawnictwa M: http://www.mwydawnictwo.pl/p/1117/mariska-z-w%C4%99gierskiej-puszty

Krzysztof Wróblewski

a.me.