Tym samym Front Ludowy Wybrzeża Kości Słoniowej (Ivorian Popular Front/Front Populaire Ivoirien FPI) oficjalnie powraca na krajową scenę polityczną, którą bojkotował od wyborów parlamentarnych w 2011 r. Obecnie liderem FPI jest Pascal Affi N’Guessan, natomiast były prezydent Gbagbo oczekuje na proces przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym za zbrodnie przeciwko ludzkości podczas politycznego konfliktu w 2010 r. Wtedy urzędujący prezydent Gbagbo nie uznał wyborczej porażki z obecną głową Wybrzeża Kości Słoniowej, Alassane Ouattarą.
Wybór Pascala Affi N’Guessana na kandydata na prezydenta odbył się podczas wiecu partyjnego w Abidżanie 8 sierpnia 2015 r., w którym uczestniczyło tysiące członków i sympatyków FPI. Najgłośniej skandowali dwa hasła: „Uwolnić Gbagbo” i „Affi prezydentem”.
Wybrzeże Kości Słoniowej to najprężniej rozwijająca się gospodarka w Afryce Zachodniej wśród byłych francuskich kolonii. Głównym towarem eksportowym jest kakao, a wspomniane ożywienie nastąpiło najszybciej w ciągu ostatnich pięciu lat, właśnie w czasie prezydentury Outtary. O ile zwolennicy FPI, głównej partii opozycyjnej, nie kwestionują zasług obecnego przywódcy Wybrzeża Kości Słoniowej w zakresie polityki gospodarczej, o tyle podkreślają jak niewiele udało się uczynić w materii pojednania narodowego, a jeśli chodzi o sprawiedliwość i rozliczenia z czasów wojny to są one tylko jednostronne. Ten ostatni fakt, jest też podkreślany przez obrońców praw człowieka (Reuters).
Jak powiedział kandydat na prezydenta N’Guessan: „Pokój to nie tylko odłożona broń. Czy możemy powiedzieć, że na Wybrzeżu Kości Słoniowej panuje pokój, jeśli prezydent Gbagbo przebywa w Hadze? Z setkami aresztowanych więźniów politycznych, nie ma pokoju na Wybrzeżu Kości Słoniowej”.
Według analityków sceny politycznej analizowanego państwa, przed zaplanowanymi na październik wyborami prezydenckimi pozycja obecnej głowy państwa jest na tyle silna, że może on wygrać już w pierwszej turze. Posiada on poparcie koalicyjnej Partii Demokratycznej Wybrzeża Kości Słoniowej (Democratic Party of Ivory Coast/Parti Démocratique de la Côte d’Ivoire — Rassemblement Démocratique Africain) oraz własnej formacji o nazwie Rally of the Republicans/Rassemblement des Républicains. Natomiast N’Guessan pozostaje głównym kontrkandydatem pomimo osłabienia IPF po podziale z początku 2015 r. Wtedy to były minister spraw zagranicznych Aboudramane Sangare wraz z grupą zwolenników opuścił szeregi Frontu Ludowego Wybrzeża Kości Słoniowej. Uważany za twardogłowego Sangare uważa, że należy dalej bojkotować wybory i scenę polityczną, aż do momentu wypuszczenia Gbagbo z Hagi. Natomiast umiarkowani członkowie IPF skupieni wokół N’Guessana podkreślają, że dalszy bojkot mógłby wypchnąć wspomnianą partię z głównego nurtu politycznego i tym samym zaszkodzić jej interesom, sprawie i socjaldemokratycznym koncepcjom (Reuters).
Kryzys polityczny na Wybrzeżu Kości Słoniowej oficjalnie zaczął się w 2010 r. kiedy ówczesny prezydent Laurent Gbagbo przegrał wybory prezydenckie z Alassane Ouattara, lecz wyniku nie uznał. Okres dwuwładzy, w którym na północy kraju zgromadzili się zwolennicy Outtara, a na południu siły wierne Gbagbo doprowadził do wojny domowej i śmierci ok. 3 tysięcy osób. Dnia 11 kwietnia 2011 r. Gbagbo został aresztowany, a jakiś czas później przewieziony do Hagi i postawiony przed Międzynarodowym Trybunałem Karnym. Od tego momentu trwa polityczna niestabilność. Uznaje się, że przekonanie FPI do pełnego udziału w życiu politycznym może doprowadzić do pojednania w kraju. Należy zauważyć, że lider i założyciel Frontu Ludowego Wybrzeża Kości Słoniowej w wyborach z 2010 r. zdobył według oficjalnych danych aż 46% ważnie oddanych głosów w drugiej turze.
Laurent Gbagbo urodził się 31 maja 1945 r., a z wykształcenia jest historykiem. Od 23 listopada 2011 r. przebywa w areszcie śledczym w Hadze. Dnia 12 czerwca 2014 r. Gbagbo usłyszał cztery zarzuty zbrodni przeciwko ludzkości, które obejmują zabójstwo, gwałty, prześladowania oraz inne nieludzkie czyny. Czyny te miały zostać popełnione między 16 a 19 grudnia 2010 r. podczas marszu protestujących zwolenników Alassane Ouattara pod budynki Radio Television Ivorienne RTI w Abidżanie/Abidjan. Odbyły się wtedy starcia z siłami bezpieczeństwa. Gbagbo oskarża się także o przemoc wobec uczestniczek protestu w Abobo, 3 marca 2011 r. Natomiast 17 marca 2011 r. Abobo a 12 kwietnia 2011 r. Yopougon zostały ostrzelane już w trakcie wojny pomimo, że były to obszary gęsto zaludnione.
Wybrzeże Kości Słoniowej było francuską kolonią. Uzyskało niepodległość w 1960. Pierwszym prezydentem został Félix Houphouët-Boigny, który pełnił swój urząd do swojej śmieci w 1993 r. Aż do roku 1999 Wybrzeże Kości Słoniowej było symbolem stabilności i harmonijnego rozwoju w zachodniej Afryce. Wtedy to prezydent Henri Bédié został obalony przez Roberta Guéï. Bédié uciekł z kraju, lecz uznaje się, że to on podzielił kraj pod względem religijnym i etnicznym – oparł ideę narodu na prawie krwi, a zwłaszcza na tradycji ludu Akan. Miał być szczególnie wrogo nastawiony przeciwko Muzułmanom z północy, którym przewodził Alassane Ouattara. Guéï również wykorzystał te podziały w trakcie kampanii prezydenckiej w 2000 r. i nie dopuścił do wyborów Ouattara, lecz nie docenił siłę Gbagbo, który wygrał. Jednakże istniejące podziały doprowadziły do wybuchu wojny w 2002 r. i śmierci wielu obywateli – w pierwszych godzinach walk zginął sam Guéï a Ouattara schronił się w ambasadzie francuskiej. Muzułmanie z północy kraju czuli się dyskryminowani i chwycili za broń, jednocześnie tworząc koalicyjne tzw. Nowe Siły (Forces Nouvelles de Côte d’Ivoire). Walki, które trwały do 2004 r., przeszły do historii jako I wojna domowa na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Od tego czasu istniała strefa buforowa między południem kontrolowanym przez siły rządowek, a północą pod władzą Nowych Sił. Wybory z 2010 r. miały zjednoczyć kraj, lecz doprowadziły do krótkiej II wojny domowej na Wybrzeżu Kości Słoniowej. Wtedy też siły wierne Ouattara zajęły cały kraj – uzyskał też wsparcie ze strony Francji i Organizacji Narodów Zjednoczonych, które działały w ramach Operacji ONZ na Wybrzeżu Kości Słoniowej (United Nations Operation in Cotê d’Ivoire UNOCI).
Liczbę ludności na Wybrzeżu Kości Słoniowej szacuje się na 22 848 945 osób. Językiem oficjalnym jest francuski. Według danych za 2008 r. około 38,6% obywateli to Muzułmanie a 32,8% to Chrześcijanie. Tradycyjne wierzenia kultywuje 11,9% osób mieszkających na obszarze analizowanego państwa. Natomiast według informacji za 1998 r. skład etniczny wygląda następująco: Akan 42.1%, Voltaiques/Gur 17.6%, Północni Mande 16.5%, lud Kru 11%, Południowi Mande 10%, inni 2.8% (m. in. około 130 000 Libańczyków oraz 14 000 Francuzów). Stolica to Jamusukro/Yamoussoukro.
Krystian Chołaszczyński
Źródło: Gbagbo’s FPI picks presidential hopeful after years of boycotts, 8 sierpień 2015, http://www.reuters.com/article/2015/08/08/us-ivorycoast-election-idUSKCN0QD0QF20150808, [dostęp dn. 10.08.2015]; Crise au FPI/ La Justice dit non à Abou Dramane Sangaré, 5 kwiecień 2015, http://news.abidjan.net/h/545356.html, [dostęp dn. 10.08.2015]; B. Popławski, B. Szeniawska, Gorzka czekolada Społeczne aspekty uprawy kakao w Wybrzeżu Kości Słoniowej, Warszawa 2013; Africa: Cote d’Ivoire CIA The World Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/iv.html, [dostęp dn. 15.09.2014].
