Grace Mugabe (49 lat) jest drugą z kolei żoną prezydenta Republiki Zimbabwe Roberta Gabriela Mugabe (90 lat), który nieprzerwanie rządzi od 1980 r. najpierw jako premier a później jako głowa państwa. Urodziła mu trójkę dzieci a wyszła za niego w 1996 r. W ostatnim jednak czasie coraz częściej w Zimbabwe pisało się o ewentualnym następcy dla wiekowego przywódcy państwa i partii – Afrykański Narodowy Związek Zimbabwe-Front Patriotyczny (Zimbabwe African National Union-Patriotic Front ZANU-PF). Wśród kandydatów ma być Grace Mugabe.
Jak donosi BBC, Grace Mugabe ostatnio zaktywizowała swoją polityczną działalność i już oficjalnie weszła do polityki Zimbabwe. Miała zostać wybraną krajowym sekretarzem Ligi Kobiet, która jest jednym z organów rządzącej od 1980 r. partii ZANU-PF. Jednakże funkcję zacznie pełnić dopiero w grudniu 2014 r. kiedy jej wybór zostanie zaakceptowany przez zjazd partii, który odbywa się raz na rok. Należy zauważyć, że stanowisko Grace Mugabe pozwala, by zasiadała w najważniejszym partyjnym organie jakim jest Politbiuro. Po wyborach prezydenckich z 2013 r., które zdecydowanie zwyciężył urzędujący Robert Mugabe, pojawiły się głosy, iż należałoby rozpocząć poszukiwania następcy dla wiekowego prezydenta. Młody wiek Grace Mugabe, dla której to również było drugie małżeństwo, może być z jednej strony odpowiedzią pewnych kręgów w ZANU-PF na tendencje do szybkiego znalezienia następcy lub sposobem na wewnętrzną grę.
Pojawiają się opinie, że wzrost pozycji Grace Mugabe może być element wewnętrznej wojny partyjnej o sukcesję. Jak podaje Mail & Guardian, oficjalne wejście pierwszej damy do polityki ma być sposobem na zmniejszenie pozycji frakcji innej kobiety, wiceprezydent Joice Mujuru. Mujuru, która jest wiceprezydentem – drugą osobą w państwie i partii – od 2004 r., przez ostatnią dekadę miała zyskać potężnych przeciwników. Z jednej strony uznaje się, że frakcja ministra sprawiedliwości Emmersona Mnangagwa robi dużo, by grudniowy zjazd partii nie wybrał Mujuru jako sukcesorkę Mugabe, a z drugiej strony mamy bratanka obecnego prezydenta Ignatiusa Chombo, który jest ministrem samorządu lokalnego. Zwłaszcza Mnangagwa miał doprowadzić do tego, że krajowa sekretarz Ligi Kobiet Oppah Muchinguri naciskała, by Grace Mugabe weszła do polityki i w ostateczności tak się stało – to właśnie Muchinguri ma Grace Mugabe zastąpić. Jednakże walka o władzę w partii może być jeszcze większa. Niektórzy analitycy podejrzewają, że objęcie kluczowego stanowiska w Lidze Kobiet przez Grace Mugabe, pozwoli Muchinguri starać się o partyjne stanowisko sekretarza administracji, które obecnie jest zajmowane przez ministra spraw wewnętrznych Didymusa Mutasa, który uznawany jest za sojusznika Mujuru. Muchinguri natomiast to najbliższa współpracownica Emmersona Mnangagwa. Niektórzy sugerują, że Muchinguri na partyjnym zjeździe, mając za sobą Grace Mugabe, może rzucić wyzwanie samej Mujuru.
Oppah Muchinguri na zjeździe Ligi Kobiet, który odbył się na farmie prezydenta Mugabe w Mazowe w prowincji Mashonaland Central, oficjalnie oskarżyła wiceprezydent Mujuru o uzurpowanie sobie pozycji prezydenta Mugabe i wprowadzanie do prowincjonalnych ciał partyjnych swoich ludzi, nie zawsze zgodnie ze statutem. W tej sytuacji Muchinguri zaproponowała by Grace Mugabe przejęła najważniejsze stanowisko w Lidze Kobiet, jednocześnie nazywając ją Mhai, co w języku ludu Manyika znaczy „matka”. Głównym celem Grace Mugabe miałoby być uratowanie partii a Muchinguri wystawiając pierwszą damę, miała zniwelować pozycję głównej sojuszniczki Mujuru w Lidze, Olivii Muchena (Mail & Guardian).
Jednakże należy pamiętać, że Grace Mugabe nie ma wielkiego doświadczenia w pracach partii, co może być problemem podczas zatwierdzania jej nominacji. Zgodnie ze statutem do władz wykonawczych organów ZANU-PF może zostać wybrana osoba, która ma za sobą 15 lat doświadczenia pracy partyjnej. Wybór Grace Mugabe może być niebezpiecznym precedensem mogącym zagrozić jedności partii – wg politologa Eldreda Masunungure. Zwolennicy Mujuru mają bagatelizować problem poprzez sugerowanie, że Liga Kobiet to nie najważniejszy organ a wybór Grace Mugabe nie został jeszcze zatwierdzony. Inną kwestią jest, że większość zwolenników Emmersona Mnangagwa nie posiada piętnastu lat partyjnego doświadczenia a nowe wewnętrzne prawo wyborcze było pomysłem Mujuru (Mail & Guardian). Tym samym walka wewnątrzpartyjna dopiero się rozkręca: czy Mugabe będzie trzymał się statutu i nie dopuści do objęcia przez żonę stanowiska, czy ugnie się rodzinnym związkom? Czas pokaże.
Niektórzy dziennikarze sugerują wprost, że wejście Grace Mugabe do polityki to z jednej strony realne widmo podziału ZANU-PF a z drugiej możliwa wyborcza klęska w 2018 r. Grace Mugabe ma być osobą bardzo ambitną a zarazem bardzo „dzielącą”. Jej polityczna aktywizacja ma przynieść więcej złego niż pożytku dla partii – można usłyszeć takie głosy wśród członków ZANU-PF. Grace Mugabe ma być znana ze swego zamiłowania do luksusowego życia. Podkreśla się, że farma w Mazowe została przejęta w nie całkiem zgodny z prawem sposób. Inną kwestią ma być bardzo cięty język pierwszej damy, co nieraz już szkodziło jej mężowi i samej partii. Najbardziej znanym skandalem z jej udziałem, miało być publiczne oskarżenie lokalnych uzdrowicieli o szukanie złota na jej farmie – miało to być w trakcie rytualnej uroczystości. Inną kwestią jest jej opinia, że wszystkim gwałcicielom należy ścinać głowy. W związku z tym, pojawiają się w ZANU-PF głosy, że Grace Mugabe może wejść do polityki, „byle się tylko zamknęła dla jej dobra i jej męża” (shut up for her sake and her husband’s) – Bulawayo 24 News.
Źródło: Zimbabwe’s Grace Mugabe enters Zanu-PF politics, 15 sierpień 2014, http://www.bbc.com/news/world-africa-28812801, [dostęp dn. 17.08.2014]; The political hands behind the rise of Grace Mugabe, 4 sierpień 2014, http://mg.co.za/article/2014-08-04-the-political-hands-behind-the-rise-of-grace-mugabe, [dostęp dn. 17.08.2014]; Grace Mugabe divides Zanu-PF, 14 sierpień 2014, http://www.bulawayo24.com/index-id-news-sc-national-byo-51982.html, [dostęp dn. 17.08.2014].
dr Krystian Chołaszczyński
/ame/
