Teoretycznie w Polsce obowiązuje klauzula sumienia. Lekarze, pielęgniarki, położne mają możliwość odmówić uczestniczenia w czynnościach niezgodnych z zasadami moralnymi. W praktyce jednak okazuje się, że nie jest to takie proste. Pokazał to przypadek położnej z rzeszowskiego szpitala Pro Familia, Agaty Rejman. Po tym, jak jej sprawa została nagłośniona, odezwało się z całej Polski wiele osób w podobnej sytuacji. Dlatego zdecydowaliśmy się powołać do życia stowarzyszenie „Ręce życia” i portal poświęcony tym zagadnieniom.

Podczas dzisiejszej konferencji prasowej senator Kazimierz Jaworski oraz mec. dr Paweł Bała, reprezentujący grupę założycielską, przedstawili nową organizację. Podstawowym celem stowarzyszenia jest pomoc osobom, które znalazły się lub znajdą w sytuacji podobnej, jak Agata Rejman. Potrzebna jest wymiana informacji i miejsce, gdzie można jej zasięgnąć. Począwszy od wzoru klauzuli sumienia, w jaki sposób pracownicy służby zdrowia powinni złożyć oświadczenie o powołaniu się na nią. Wobec niejasności przepisów bardzo cenne są wszelkie doświadczenia praktyczne. W jaki sposób pracodawcy reagują na takie sytuacje, jakie działania próbują podejmować, by w praktyce zablokować możliwość powoływania się na klauzulę sumienia. Przykładowo, w przypadku Agaty Rejman i jej koleżanek pracodawca usiłował początkowo im np. tłumaczyć, że położne nie mogą się powoływać na klauzulę sumienia w przypadku tzw. zabiegu usuwania ciąży. Położne przecież nie wykonują tego zabiegu, a jedynie czynności pomocnicze, w rodzaju wyniesienia szczątków zabitego dziecka.

Na przykładzie Agaty Rejman widać również, że dochodzi do konfliktów prawnych. Pro Familia posunęła się nawet do tego, że zażądała od położnej 50 tys. zł za rzekome naruszanie dóbr osobistych, które miało polegać na tym, że pani Agata powiedziała, że w szpitalu zabija się dzieci, a oni przecież tylko przeprowadzają zgodne z prawem zabiegi aborcyjne. W takich sytuacjach nowe stowarzyszenie będzie starało się udzielać rad, a w miarę możliwości obejmować pokrzywdzonych opieką prawną.

Docelowo celem stowarzyszenia będzie doprecyzowanie przepisów mówiących o klauzuli sumienia. Także rozciągniecie jej na inne grupy zawodowe, np. na farmaceutów. Doprecyzowanie przepisów polegać musi przede wszystkim na ujednoliceniu. Dziś klauzula sumienia w przypadku lekarzy a z drugiej strony pielęgniarek i położnych to odmienne zapisy, co nie znajduje żadnego wytłumaczenia. Doprecyzowany też musi zostać sposób powoływania się na klauzulę. W którym momencie pracownik służby zdrowia może to zrobić, w jakiej formie, itp.

W dniu dzisiejszym stowarzyszenie składające się z położnych, prawników i etyków i osób zaangażowanych w obronę życia rozpoczyna swoją działalność. Od dzisiaj skontaktować się z nami można przez stronę internetową: www.recezycia.pl

Kazimierz Jaworski

aw