Krzan: Dmowski  i Lloyd George

Nie wiemy co myślał były brytyjski premier David Lloyd George widząc jak Luftwaffe od lipca 1940 roku bombarduje główne ośrodki miejskie Wielkiej Brytanii. Miał dużo czasu do   przemyśleń, zmarł 26 marca 1945 r. W 1919 r. w czasie paryskiej konferencji pokojowej Lloyd George przekierował polityką angielską na dawne, tradycyjne tory wspierania Niemiec jako przeciwwagi dla Francji i Rosji, w imię odwiecznej brytyjskiej balance of power. „Przyszłość pokaże, jak Anglia na tym wyjdzie” – skomentował Dmowski w Polityce polskiej i odbudowaniu państwa w 1925 r. Po […]

Krzan: Projekt Dmowskiego przebudowy Europy

Pierwsze półrocze 1917 r. przyniosło dwa znaczące wydarzenia w ogarniętej wojną Europie. Rewolucja lutowa w Rosji obaliła carat i pomimo że Rząd Tymczasowy utworzony w oparciu o Dumę wytrwał w wojnie po stronie Ententy, jednak coraz bardziej widoczna była dwuwładza w Rosji po powstaniu Petersburskiej Rady (Sowietu) Delegatów Żołnierskich i Robotniczych. Drugim istotnym wydarzeniem było przystąpienie do wojny Stanów Zjednoczonych, co nastąpiło wobec nierozstrzygniętej sytuacji na frontach i utrzymującej się silnej pozycji militarnej i politycznej Niemiec. 22 stycznia 1917 roku w orędziu do Senatu USA […]

Wielomski: Upadek kosmopolitycznych imperiów. Nowe państwa i granice w Europie środkowo-wschodniej jako skutek procesów narodowotwórczych w XIX wieku

W literaturze światowej od kilkudziesięciu lat trwa gwałtowna polemika dotycząca procesów narodowotwórczych w Europie XIX wieku, rzutująca na oceny podobnych zjawisk powstawania narodów w świecie postkolonialnym powojennym. W dyskusji tej wyłoniły się dwa stanowiska: 1/ Wedle licznych badaczy, tak zwanych modernistów, odwołujących się do warsztatu socjologicznego, zwykle marksistów lub marksizujących, powstawanie narodów jest wynikiem gwałtownych przemian ekonomicznych i społecznych pod wpływem kapitalizmu i gospodarki rynkowej. W świecie tradycyjnym pojęcie narodu było nieznane, a przynajmniej nie w naszym rozumieniu tego słowa. Człowiek przynależał do uniwersalnej wspólnoty […]

Kozicki: Konferencja pokojowa w Paryżu 1919 r.

Delegacja Polska na konferencję pokojową została zorganizowana przez Komitet Narodowy Polski w chwili, gdy Komitet otrzymał zaproszenie do wyznaczenia swych przedstawicieli na konferencję (16 I 1919 r.). Mianowano wówczas delegatem R. Dmowskiego i utworzono sekretariat delegacji. Później uzupełniono i zreorganizowano Delegację po porozumieniu z rządem warszawskim i po przybyciu do Paryża Biura Prac Kongresowych i Delegacji Ekonomicznej. Na początku byli delegatami R. Dmowski i I.J. Paderewski, a ich zastępcą – dr Kazimierz Dłuski. Później zaś byli mianowani delegatami: Władysław Grabski (1 IV 1919 r.), Stanisław […]

Eckardt: Dyplomacja najwyższej próby. Traktat Wersalski 1919-2019

100 lat temu, 28 czerwca 1919 roku, podpisany został Traktat Wersalski. Przywracał Polskę na mapę Europy po 123 latach zaborów. Nie byłoby tego sukcesu, gdyby nie opatrznościowy duet Paderewski-Dmowski. Pierwszy, światowej sławy pianista, wypełniający po brzegi największe sale koncertowe, ustosunkowany, rozrywany towarzysko, uważnie słuchany. Drugi, tytan pracy organicznej, strateg i ponadprzeciętny intelekt. Synergia ich talentów pozwoliła przywrócić „sprawę polską” na salony dyplomatyczne i w efekcie przynieść nam niepodległość. Wyjałowiona gospodarczo i sponiewierana wojną Polska miała wówczas niezbędny, jak byśmy to dzisiaj powiedzieli, kapitał ludzki, potrafiący […]