Jak donosi BBC z 3 października 2014 r. 9 żołnierzy sił pokojowych pochodzących z Nigru zginęło w zasadzce podczas patrolu w północno-wschodnim Mali. Organizacja Narodów Zjednoczonych miała potwierdzić informację o śmierci członków misji międzynarodowej.
Wojska francuskie i państw afrykańskich interweniowały w Mali w styczniu 2013 r. po tym jak zagrożona była stolica kraju Bamako przez islamskich bojowników. Wtedy miasta na północy Mali zostały przejęte przez siły interweniujące, natomiast rebelianci skupili swoje działania przeciwko misji ONZ, która miała mieć charakter stabilizujący i pokojowy. Oficjalnie MINUSMA jako siły ONZ liczące 9 000 żołnierzy rozpoczęły pracę w lipcu 2013 r.
Jak poinformował rzecznik ONZ Stephane Dujarric konwój składający się z dwóch samochodów dostawczych oraz ciężarówki z paliwem został zaatakowany przez uzbrojonych bojowników poruszających się na motocyklach. Wydarzenie miało miejsce między dwoma miastami Menaka i Ansongo położonymi na obszarach pustynnych na północnym wschodzie Mali – region Gao. Atakujący mieli korzystać z wyrzutni rakiet, które skierowali na ciężarówkę z paliwem by zwiększyć liczbę ofiar. Według wstępnych informacji za atakiem ma stać islamska policja o nazwie Ruch na Rzecz Jedności i Dżihadu w Afryce Zachodniej (Movement for Oneness and Jihad in West Africa MUJAO) – właśnie region Gao uznaje się bastion organizacji a celem MUJAO ma być wprowadzenie prawa szariatu w Mali.
Od końca czerwca 2014 r. zginęło w sumie 22 żołnierzy sił MINUSMA. W zdecydowanej większości przyczyną śmierci był wybuch zdalnie sterowanych min lądowych. Sytuacja w Mali skomplikowała się w 2012 r. kiedy miał miejsce najpierw bunt Tuaregów a następnie wojskowy zamach stanu, który odsunął od władzy prezydenta Amadou Toumani Touré. Od tego czasu w analizowanym państwie jest niespokojnie – uaktywniły się w tym samym czasie różne skrajne formacje muzułmańskie.
W połowie stycznia 2012 r. organizacja reprezentująca interesy Tuaregów o nazwie Narodowy Ruch Wyzwolenia Azawadu (Mouvement national pour la libération de l’Azawad MNLA) wraz z bojownikami islamskimi z formacji Ansar Dine, Al-Kaida Islamskiego Maghrebu (Al-Qaida in the Islamic Maghreb AQIM) oraz Ruch na Rzecz Jedności i Dżihadu w Afryce Zachodniej (Mouvement pour l’unicité et le jihad en Afrique de l’Ouest MUJAO) przeprowadzili serię ataków na północy Mali. Tuaregowie mieli uzyskać wsparcie od dezerterów oraz żołnierzy wracających po wojnie domowej w Libii. W związki z niepowodzeniami sił rządowych, 22 marca 2012 r. miał miejsce wojskowy zamach stanu a władzę przejął organ o nazwie Narodowy Komitet na rzecz Przywrócenia Demokracji i Państwa (Comité national pour le redressement de la démocratie et la restauration de l’Etat CNRDR) na czele z kpt. Amadou Sanogo. Konstytucja została zawieszona a instytucje rządowe rozwiązane. Dnia 6 kwietnia 2012 r. MNLA ogłosił powstanie państwa Azawad na zajętej północy. W tym też czasie Tuaregowie i islamscy bojownicy rozpoczęli ze sobą walczyć. Mediacja ze strony Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej ECOWAS a zwłaszcza rola prezydenta Burkina Faso Blaise Compaoré spowodowały, że Amadou Toumani Touré oficjalnie zrezygnował z urzędu a nowym tymczasowym prezydentem został Dioncounda Traoré – 12 kwiecień 2012 r. W sierpniu 2012 r. powstał rząd jedności narodowej a Mali oficjalnie poprosiło ONZ o wsparcie. Od stycznia 2013 r. siły islamskie przeszły do ofensywy a MNLA szukało porozumienia z oficjalnym rządem. Po zdobycia miasta Konna przez bojowników malijskie władze otrzymały wyraźne wsparcie wojsk francuskich oraz afrykańskich (AFISMA) w ramach operacji Serval – od stycznia 2013 r.
MINUSMA czyli Wielowymiarowa Zintegrowana Misja Stabilizacyjna ONZ w Mali (The United Nations Multidimensional Integrated Stabilization Mission in Mali) została ustanowiona rezolucją Rady Bezpieczeństwa nr 2100 z 25 kwietnia 2013 r. a jej celem ma być wspieranie procesu politycznego i przeprowadzenie szeregu zadań stabilizacyjnych związanych z bezpieczeństwem ludności cywilnej a także linii komunikacyjnych, monitorowanie przestrzegania praw człowieka, stworzenie warunków do udzielenia pomocy humanitarnej, umożliwienie powrotu osobom przesiedlonym oraz przygotowanie wolnych i uczciwych wyborów. W celu wykonania zadań siły MINUSMA mają współpracować z malijskimi i francuskimi siłami zbrojnymi. Maksymalny możliwy skład osobowy misji to: 11 200 osób personelu wojskowego oraz 1 440 policjantów. Językiem urzędowym Mali jest francuski. Obecnie prezydentem Mali wybranym w wyborach powszechnych jest Ibrahim Boubacar Keïta.
Źródło: Mali’s UN troops killed in 'deadliest attack’, 3 październik 2014, http://www.bbc.com/news/world-africa-29475975, [dostęp dn. 06.10.2014]; MINUSMA United Nations Stabilization Mission in Mali, http://www.un.org/en/peacekeeping/missions/minusma/background.shtml, [dostęp dn. 06.10.2014].
dr Krystian Chołaszczyński
