Źle się stało, że 11 listopada stał się okazją do świętowania przeciwko so­bie i budowania podziałów. Dlatego podejmę ryzyko, by tak jak prowadziłem 11 listo­pada w latach 70. i 80., tak i teraz poprowadzić marsz i zademonstrować, że przy istotnych różnicach sza­nujemy odmienne tradycje pracy dla Polski z naszej hi­storii. Dlatego zaczniemy przy Grobie Nieznanego Żoł­nierza, który powinien być wspólny dla wszystkich. Chcę, byśmy poszli koło pomnika prymasa Wyszyńskiego, który uosabia tradycję wspólnoty i uwzględnia rolę Kościoła w polskiej historii. Chciałbym, byśmy poszli koło redakcji „Robotnika” na Krakowskim Przedmieściu przy Wareckiej. Chciałbym, byśmy złożyli kwiaty pod pomnikiem mar­szałka Piłsudskiego (symbolu wałki o wolność), pomnikiem Witosa, Paderewskiego, Dmowskiego, czyli przywód­ców różnych nurtów patriotyzmu. Oni wszyscy za­służyli się Polsce, choć wcale się nie lubili. Im wszystkim należy się nasza wdzięczność. Oni się nie kochali, ale wszyscy kochali Polskę” – powiedział prezydent Bronisław Komorowski w wywiadzie dla „Rzeczpospolitej”.

Tak oto, po raz pierwszy od 2006 roku, kiedy odsłonięty został pomnik Romana Dmowskiego – Głowa Państwa Polskiego odda hołd jednemu z głównych współtwórców odrodzonej w 1918 i 1919 Niepodległości. Będzie to także pierwszy przypadek oficjalnego złożenia wieńca przez przedstawiciela państwa pod tym pomnikiem. Godzi się przypomnieć, że pomnik powstał dzięki wysiłkom Komitetu Budowy (w jego skład wchodzili wtedy m.in. prof. Stefan Kurowski, gen. Tadeusz Wilecki, Ryszard Parulski, Bogusław Kowalski), który zawiązał się na początku obecnego wieku. Jednak dopiero wejście na scenę polityczną Ligi Polskich Rodzin i jej wpływy w Radzie Miasta Warszawy i Sejmiku Województwa Mazowieckiego – uczyniły te starania realnymi. Miasto Warszawa, mimo niechęci Lecha Kaczyńskiego, wyasygnowało na ten cel 400 tys. złotych i podjęło się go wybudować. W tej sprawie niewątpliwą zasługę ma Roman Giertych, który niejako „wymusił” na Lechu Kaczyńskim decyzję o wpisaniu do budżetu miasta tej sumy. Brakującą sumę 150 tys. zł wyasygnował Sejmik Województwa Mazowieckiego. Tu oporów nie było – rządząca na Mazowszu koalicja PSL-LPR-PO-PiS była jednomyślna.

Pomnik odsłonięto 10 listopada 2006 roku, poświęcił go ks. prałat Henryk Jankowski. Przez pierwsze lata był on obiektem ataków ze strony organizacji lewackich, oblewany był farbą, a nawet podpalany, organizowany przy nim happaneingi i demonstracje. Akcje te cieszyły się poparciem „Gazety Wyborczej”, która im patronowała. Pojawiły się nawet pomysły zburzenia pomnika. Z drugiej strony zaczął kojarzyć się jako miejsce spotkań i manifestacji organizacji radykalnych, skrajnych., a w zeszłym roku z palonymi samochodami i widokiem młodych ludzi ostrzonych na łyso. Prezydent RP Lech Kaczyński omijał pomnik szerokim łukiem, dając w licznych wywiadach wyraz swojej niechęci do „tradycji endeckiej”. Wytworzyła się niebezpieczna sytuacja – w której Roman Dmowski był traktowany jako postać „drugiej kategorii”. Owszem, Sejm RP przyjął uchwałę oddającą część Dmowskiemu, wymieniano go nieraz podczas przemówień w dniu 11 Listopada (uczynił to np. Aleksander Kwaśniewski), ale nikt nie odważył się pójść pod jego pomnik. „Gazeta Wyborcza” prowadziła kampanię mającą przekonać polską inteligencję, że Dmowski to twórca „polskiego antysemityzmu”, i nic ponadto.

Dopiero w tym roku dojdzie do przełomu. Wieniec prezydenta RP pod pomnikiem Romana Dmowskiego oznacza oficjalne uznanie tego polityka przez III RP. Symboliczne będzie też to, że organizowany przez Kancelarię Prezydenta Marsz Niepodległości zakończy się właśnie pod pomnikiem Dmowskiego. I choćby z tego powodu należy przywitać ten fakt z satysfakcją.

Jan Engelgard

myslpolska.pl

aw