Jak donosi BBC, śledczy z Organizacji Narodów Zjednoczonych, którzy prowadzili śledztwo w Gambii, nie zostali dopuszczeni do kilku więzień, gdzie rzekomo miano naruszać prawa człowieka. Tym samym uniemożliwiono rzetelne zbadanie sytuacji więźniów oraz działaczy politycznych nie związanych z ekipą rządzącą w tym afrykańskim państwie.
Dwaj eksperci wysłani przez Organizację Narodów Zjednoczonych miało zbadać przypadki pozasądowych egzekucji na więźniach oraz nadużywania przemocy wobec oponentów obecnej władzy, dziennikarzy oraz aktywistów społecznych. Podczas ich wizyty w Gambii odmówiono im dostępu do wszystkich więzień. Chodzi zwłaszcza o oskarżenia, iż w więzieniu o zaostrzonym rygorze o nazwie Banjul miano bez sądowych wyroków wykonywać najwyższą karę, czyli karę śmierci. Jeden ze śledczych Christof Heyns powiedział, że musi tam być coś ważnego skoro próbuje się to ukryć. Poza tym, śledczy podczas swojej wizyty w Gambii mieli otrzymywać liczne informacje, że w badanym państwie działają różnego rodzaju formacje paramilitarne a Narodowa Agencja Wywiadu Gambii (The Gambia’s National Intelligence Agency) ma często sięgać po metody, które możemy zakwalifikować jako tortury. Końcowy raport ma zostać przedstawiony Radzie Praw Człowieka ONZ na początku 2015 r. Gambia od pewnego czasu krytykowana jest za łamanie praw człowieka a zwłaszcza prezydent tego państwa Al Hadji Yahya Jammeh.
To nie pierwszy przypadek, gdy o Gambii jest głośno w kontekście praw człowieka. Dwa lata temu prezydent Jammeh podczas muzułmańskiego święta pojednania i przebaczenia Eid al-Fitr wygłosił przemówienie, gdzie zapowiedział wykonanie egzekucji w ciągu miesiąca na wszystkich więźniach, na których zapadł takowy wyrok. Najostrzej wtedy zareagowała Unia Afrykańskia, która wygłosiła apel o anulowanie tejże decyzji. Przyjmuje się, że mogło wtedy chodzić o 47 osób, w większości więźniów politycznych. Miały być to pierwsze egzekucje od 27 lat. Kara śmierci w Gambii została zniesiona za prezydentury Dawdy Jawara, lecz przywrócona w 1995 r. po wojskowym zamachu stanu z poprzedniego roku, który na najwyższy urząd państwa wyniósł Jammeha. W odpowiedzi na zapowiedź egzekucji więźniów, do Gambii przybył Nassirou Bako Arifari, który w owym czasie był ministrem spraw zagranicznych Beninu. Został wysłany przez benińskiego prezydenta Thomasa Boni Yayi, który wtedy przewodniczył Unii Afrykańskiej. Zaledwie rok wcześniej Jammeh po raz czwarty wygrał wybory prezydenckie a po nich wydał specjalne oświadczenie, w którym stwierdził, że jego przeciwnicy mogą iść do piekła bo on boi się tylko Allaha. Ostatecznie, w związku z międzynarodową presją, po wykonaniu egzekucji na 9 więźniach, kolejne zostały wstrzymane.
Yahya Jammeh urodził się w maju 1965 r. W 1994 r. miał miejsce zamach stanu, w wyniku którego objął najwyższy urząd w państwie. Do historii przechodzą jego wypowiedzi a o niektórych wcześniej już pisałem. W 2012 r. zapowiedział, że pozostanie u władzy przez najbliższy miliard lat (a billion years) jeśli tylko Bóg zechce. Natomiast w 2007 r. ogłosił, że wynalazł lek na AIDS oraz bezpłodność a jego mikstura opiera się na ziołowej mieszance. Rok później zapowiedział, że wszyscy homoseksualiści w Gambii zostaną ścięci. W sposób zdecydowany rozprawia się z politycznymi przeciwnikami i krytykami. Istnieją podejrzenia, że Jammeh stał za zabiciem w 2004 r. dziennikarza Deyda Hydara.
Nowożytna historia Gambii sięga roku 1455, kiedy Portugalia ustanowiła pierwszą swoją stację w tymże kraju – wcześniej obszar ten był częścią m. in. Imperium Songhaj a później Imperium Mali a także był w zainteresowaniu arabskich handlarzy. Biorąc pod uwagę usytuowanie geograficzne wzdłuż rzeki Gambia, obszar ten dla europejskich kolonistów był niezwykle istotny. Obecne granice analizowanego państwa zostały ustalone między Wielką Brytanią a Francją w 1889 r. a pięć lat później Gambia stała się brytyjskim protektoratem. Niepodległość uzyskała w 1965 r. a pierwszym premierem został Dawda Jawara, który w 1970 r. został wybrany prezydentem. W latach 1982-1989 Senegal i Gambia tworzyły luźną konfederację o nazwie Senegambia. W 1994 r. por. Yahya Jammeh w drodze zamachu stanu obalił Jawara. Na uwagę zasługuje system głosowania: wyborcy w dniu głosowania dostają kulę, którą wrzucają do bębnów ze stali a każdy bęben oznacza innego kandydata.
Podział etniczny w Gambii wygląda następująco: Mandinka – 42%; Fulanie – 18%; Wolofowie – 16%; Jola/Diola – 10%; Serahuli/Soninke – 9% i in. Językiem oficjalnym jest angielski. Około 90% obywateli to muzułmanie. Liczbę ludności szacuje się na 1 925 527 osób (CIA Factbook).
Źródło: Torture investigators denied access in Gambia, says UN, 7 listopad 2014, http://www.bbc.com/news/world-africa-29958679, [dostęp dn. 10.11.2014]; African Union urges Gambia to stop prisoner executions, 24 sierpień 2012, http://www.bbc.com/news/world-africa-19366101, [dostęp dn. 10.11.2014]; Dozens of death row prisoners in Gambia risk imminent execution, 28 sierpień 2012, http://www.amnesty.org/en/news/dozens-death-row-prisoners-gambia-risk-imminent-execution-2012-08-28, [dostęp dn. 10.11.2014]; ECOWAS Court Agrees to Hear Case Brought by Inmates on Death Row Against The Gambia, 15 kwiecień 2013, http://hrbrief.org/2013/04/ecowas-court-agrees-to-hear-case-brought-by-inmates-on-death-row-against-the-gambia/, [dostęp dn. 10.11.2014]; F. Chothia, The Gambia’s Yahya Jammeh, 3 październik 2013, http://www.bbc.com/news/world-africa-24383225, [dostęp dn. 10.11.2014]; The Gambia profile, 3 wrzesień 2014, http://www.bbc.com/news/world-africa-13380407, [dostęp dn. 10.11.2014]; Gambia CIA Factbook, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ga.html, [dostęp dn. 10.11.2014].
