Jadwiga Lach-Rosocha, Pedagogia przeżycia estetycznego w wychowaniu człowieka jako osoby, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2013, ss. 474

            Przed współczesną edukacją pojawia się wiele wyzwań podyktowanych zmianami społecznymi będącymi konsekwencją procesów globalizacji i postępującego kryzysu moralnego. Taka sytuacja wymaga po pierwsze uświadomienia sobie, że stare podejścia w wielu wymiarach uległy dezaktualizacji, a po drugie potrzeba całkiem nowych sposobów myślenia o formule wychowania. Z właściwości dokonujących się przemian doskonale zdaje sobie sprawę Jadwiga Lach-Rosocha, czego dowodzi swą najnowszą monografią naukową pod tytułem „Pedagogika przeżycia estetycznego w wychowaniu człowieka jako osoby”. Pokazuje w niej bowiem możliwe drogi wychowania wspierającego jednostkę w tych trudnych czasach oraz celującego w ukazaniu jej realnej perspektywy osiągnięcia pełnego człowieczeństwa. Tak zarysowane wyzwania wiążą się z potrzebą nauczenia jednostki godnego i odpowiedzialnego korzystania z przywileju wolności. Jest to więc bezwzględne opowiedzenie się przeciwko nagminnemu dzisiaj nadużywaniu wolności oraz ślepemu dążeniu ku autodestrukcji młodych ludzi.

            Warto docenić, że Jadwiga Lach-Rosocha bardzo poważnie potraktowała przedmiot swoich dociekań. Pomimo wyraźnego ukierunkowania na danie odbiorcom możliwości praktycznego zastosowania wyników jej badań, dała im mocną podbudowę teoretyczną. Dopiero wszakże zrozumienie przesłanek, brzmienia i konsekwencji konkretnych szkół oraz koncepcji umożliwia pełne dostrzeżenie towarzyszących im obciążeń i walorów. To z kolei jest niezbędne przed rozpoczęciem stosowania założeń w ramach procesu wychowawczego. W związku z powyższym, autorka uważnie przyjrzała się wychowaniu personalistycznemu przez pryzmat dotychczasowych badań estetycznych.

            Rezultatem takiego dojrzałego podejścia do obiektu badania jest najbardziej reprezentatywny przegląd ujęć, jaki znajdziemy w literaturze przedmiotu. Przykładowo Jadwiga Lach-Rosocha definiując przeżycie estetyczne nie ograniczyła się tylko i wyłącznie do omówienia kwestii z obszaru pedagogiki, lecz uwzględniła również paradygmaty: filozoficzne, fenomenologiczne, psychologiczne, estetyczne, antropologiczne, teologiczne, poetyckie. Nie są to przy tym jedynie pobieżne omówienia, lecz wyczerpujące, opatrzone obrazowymi przykładami, wykłady. Zaprezentowała więc interdyscyplinarne i nowatorskie podejście. Trudno będzie kolejnym autorom podejmującym tę tematykę przeskoczyć tak wysoko postawioną poprzeczkę.

            Na równie wysokim poziomie merytorycznym jest rozdział poświęcony koncepcjom wychowania osoby przez przeżycie estetyczne. Z uwagi na specyfikę przedmiotu rozważań, autorka słusznie najwięcej uwagi poświęciła koncepcjom filozoficznym – od starożytnych Gorgiasza, Sokratesa i Platona, przez Lwa Szestowa, do współczesnych Emmanuela Lévinasa, Józefa Tischnera. Poza tym uwzględniła koncepcje religijne, na przykład Mircei Eliadego, psychologiczne – Carla Gustawa Junga i innych, estetyczne – między innymi Stefana Kisielewskiego, pedagogiczne – Johna Dewey’a i innych. Każde z tych omówień zawiera odwołania do najważniejszych tekstów źródłowych oraz opracowań, dzięki czemu monografia będzie stanowiła cenną pomoc naukową i dydaktyczną dla wszystkich podejmujących się analizowania koncepcji wychowania oraz znacznie inspiracji osobotwórczych w ich łonie.

            Książkę autorstwa Jadwigi Lach-Rosochy pod tytułem „Pedagogika przeżycia estetycznego w wychowaniu człowieka jako osoby” gorąco poleca się wszystkim tym, którzy poszukują inspiracji do badania w obszarze pedagogiki przeżycia estetycznego. Będzie ona również pomocna dla czytelników pragnących zrozumieć predyspozycje człowieka i drogi stawania się osoby w przeżyciach estetycznych, przyjrzeć się bliżej tożsamości pojętej jako aksjologiczny imperatyw socjalizacji. Niewątpliwie stanowi ona ważny krok w kierunku lepszego zrozumienia wyzwań, jakie stoją współcześnie przed wszystkimi wychowawcami oraz dostrzeżenia możliwych dróg, którymi można podążać ku osiągnięcia stanu pełnego człowieczeństwa.

Krzysztof Wróblewski

Książka jest dostępna na stronie Oficyny Wydawniczej Impuls: http://impulsoficyna.pl/wyszukaj/pedagogia-przezycia-estetycznego,1499.html

a.me.