Koncepcja skierowanego przeciw ZSRR sojuszu polsko-niemieckiego w 1939 roku stała się ostatnio przedmiotem budzącej żywe emocje publicystycznej dyskusji. Dla jej uczestników podstawowym punktem odniesienia jest przebieg samej wojny, co sprzyja tworzeniu scenariuszy historii alternatywnej i formułowaniu argumentów opartych na faktach nieznanych kierownikom polskiej polityki zagranicznej lat 30. Wydawnictwo Universitas proponuje spojrzenie na to frapujące zagadnienie z innego punktu widzenia.
Jan Sadkiewicz w książce „Ci, którzy przekonać nie umieją”. Idea porozumienia polsko-niemieckiego w publicystyce Władysława Studnickiego i wileńskiego „Słowa” (do 1939) rezygnuje z perspektywy ex post, sięgając w zamian do dorobku publicystów, którzy już wtedy, przed 1939 rokiem, apelowali o podjęcie antysowieckiej współpracy z Berlinem – ludzi, którzy przewidzieli pakt Ribbentrop-Mołotow i tragiczne dla Polski skutki aliansu z Zachodem.
Jan Sadkiewicz rekonstruuje proces kształtowania się i ewolucji koncepcji współpracy polsko-niemieckiej począwszy od jej genezy, przez postulaty odprężenia relacji z Berlinem, dyskusje nad perspektywami trwałego porozumienia, po zmierzch idei „germanofilskiej” w przededniu wybuchu wojny. Przedstawia argumenty, które być wzięte pod uwagę nie tylko przez recenzentów, ale i przez twórców polityki zagranicznej II RP. Spójność, logika i konsekwencja koncepcji sformułowanej przez Władysława Studnickiego, Stanisława Cata-Mackiewicza i innych publicystów wileńskiego „Słowa” sprawiają, że bez jej uwzględnienia trudno o rzetelną ocenę dylematów stojących przed Józefem Beckiem.
Napisali o książce:
Praca jest merytorycznie świetną, ale w czytaniu lekturą gorzką i smutną.
prof. Andrzej Piskozub
Książka wprowadza nowe punkty widzenia, przełamuje istniejące w polskiej historiografii stereotypowe postrzeganie tej grupy i jej poglądów. Dużą zaletą recenzowanej publikacji jest rekonstrukcja poglądów publicystów „Słowa”, a nie ocenianie ich „ex post”, przez pryzmat późniejszych wydarzeń.
prof. Krzysztof Ruchniewicz
Jan Sadkiewicz we wnikliwy i przekonujący poddał analizie zgromadzony przez siebie bogaty materiał źródłowy, a następnie sformułował oryginalne, ciekawe i dowodzące jego dużych umiejętności analitycznych wnioski.
dr hab. Zdzisław Zblewski
Książka Jana Sadkiewicza dotyczy jednego z najbardziej kontrowersyjnych wątków polskiej myśli politycznej XX wieku, czyli idei porozumienia polsko-niemieckiego w okresie międzywojennym. Sadkiewicz poddał gruntownej analizie publicystykę czołowego polskiego germanofila Władysława Studnickiego i w interesujący sposób zestawił ją z poglądami Stanisława Cata-Mackiewicza. Można się nie zgadzać z widoczną fascynacją Autora poglądami obu tych postaci, ale uznać należy ich wagę w trwającym wciąż sporze o wybór, jakiego dokonali politycy rządzący Polską w latach 1938-1939.
prof. Antoni Dudek
Sojusz polsko-niemiecki A.D. 1939 z innej perspektywy
Władysław Studnicki i Stanisław Cat-Mackiewicz w walce o sojusz polsko-niemiecki w czasie, kiedy nie była to jeszcze historia alternatywna – ich publicystyczne zmagania w książce „Ci, którzy przekonać nie umieją”. Idea porozumienia polsko-niemieckiego w publicystyce Władysława Studnickiego i wileńskiego „Słowa” (do 1939) opisuje Jan Sadkiewicz, rekonstruując koncepcję polsko-niemieckiego sojuszu przeciwko ZSRR stworzoną na długo przed klęską 1939 roku. Opowieść o ludziach, którzy przewidzieli pakt Ribbentrop-Mołotow i zaproponowali sposób na uniknięcie wojny na dwa fronty.
Książkę można kupić na stronie Wydawnictwa Universitas:
