Dzisiaj obchodzimy szóstą rocznicę śmierci jednego z najoryginalniejszych współczesnych polskich myślicieli i dydaktyków – Józefa Kosseckiego.

Jego rodzina wywodziła się ze starej szlachty z Podola herbu Rawicz. Ojciec – Stefan – wojskowy –związany był z obozem piłsudczykowskim, we wrześniu 1939, jako pułkownik dowodził 18 Dywizją Piechoty i został ciężko ranny w bitwie z korpusem Hansa Guderiana pod Łomżą. Aresztowany w 1940 roku przez NKWD zginął utopiony jako jeniec na Morzu Białym. Awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady. Matka- Jadwiga z Zarembów, była wdową po ordynacie machnowieckim Włodzimierzu Twardowskim.

W czasie wojny Józef Kossecki mieszkał wraz z matką w Łańcucie. W latach 50 – tych studiował w Politechnice Śląskiej w Gliwicach na wydziale budownictwa. Po ukończeniu tych studiów w 1958 roku został zatrudniony w macierzystej jednostce jako asystent, a następnie jako starszy asystent. Był tam zatrudniony do 1960 roku.

Jako współzałożyciel i działacz opozycyjnej Ligi Narodowo-Demokratycznej został aresztowany przez SB 7 maja 1960 roku w Warszawie wraz z kilkoma współpracownikami. 29 maja 1961 roku w tajnym procesie został skazany na 2 lata pozbawienia wolności. Wziął na siebie całą winę za kierowanie organizacją. W więzieniu przebywał do 19 grudnia 1961 roku.

Po uwolnieniu i krótkim pracy w biurze projektowym kontynuował karierę w IPPT PAN Tam pracował jako adiunkt do 1973 roku. Opublikował w tym czasie kilkanaście artykułów naukowych z zakresu mechaniki teoretycznej. Przygotowując się do egzaminu doktoranckiego z filozofii zainteresował się dorobkiem cybernetycznym Mariana Mazura, zwłaszcza teorią systemów autonomicznych, co miało najważniejszy wpływ na jego dalszą działalność naukową. Pod wpływem Mazura zmienił dyscyplinę naukową z nauk technicznych na nauki społeczne.

Jeszcze w latach 50 –tych zainteresował się również pracami Feliksa Konecznego, zwłaszcza jego teorią cywilizacji. W 1969 r. wykorzystał teorię cywilizacji Konecznego oraz teorię systemów autonomicznych Mazura do opracowania maszynopisu własnej teorii cywilizacji, wydanej oficjalnie prawie 30 lat później jako „Podstawy nauki porównawczej o cywilizacjach”. Ważny wpływ na myśl twórczą Kosseckiego miały też prace Leona Petrażyckiego dotyczące teorii prawa i moralności, a w szczególności norm społecznych.

Józef Kossecki jest niewątpliwym twórcą wyjątkowo oryginalnego nurtu polskiego nurtu cybernetyki społecznej, której to pierwszy zarys ogłosił w roku 1973.

Cybernetyka społeczna – inaczej teoria sterowania społecznego- nawiązuje do idei łączenia nauk społecznych i humanistycznych z naukami przyrodniczymi i ścisłymi. Na zachodzie rozwijano cybernetykę w ujęciu technicznym, co powodowało trudności do stosowania jej wyników w zmieniającym się społeczeństwie. Marian Mazur opracował podstawy teoretyczne umożliwiające przedstawianie zjawisk społecznych w sposób ścisły, w którym określonemu bodźcowi może odpowiadać wiele różnych reakcji zależnych od aktualnych stanów oddziałujących ze sobą systemów, bądź systemu i jego otoczenia (traktowanego jako system). Tym samym umożliwiają one opisywanie procesów rzeczywiście obserwowanych w społeczeństwie. W tym kierunku poszedł Kossecki, który rozwinął analizę zachowań społecznych i przełożył je na modele cybernetyczne. Wyjaśnił też w jaki sposób zbudowane modele cybernetyczne mogą służyć sterowaniu życia społeczeństwa i poszczególnych jego dziedzin, m. innymi w walce politycznej, skutecznej propagandzie, a nawet w polityce międzynarodowej. Ważnym aspektem poznania zasad cybernetyki była umiejętność unikania manipulacji informacją i wykluczania fałszywych narracji. Sam Kossecki uważał, że jego prace dotyczące cybernetyki społecznej są pionierskie i szalenie ważne dla elit państwa. Umożliwiają bowiem wypracowanie podstaw przewagi informacyjnej nad konkurencyjnymi, zagranicznymi ośrodkami władzy.

Zrozumiawszy dogłębnie tajniki sterowania, dawny buntownik wydedukował, że to PRL jest dla Polaków w owym okresie najlepszym systemem do rozwoju cywilizacyjnego i kulturowego. Zrozumiał też, że najdoskonalszym wówczas homeostatem, czyli elementem sterującym polskim społeczeństwem, były struktury PZPR. Włączył się zatem z pełnym zaangażowaniem w życie społeczno- polityczne . W 1974 wstąpił do PZPR, całym sercem popierając nakreślony wówczas przez ekipę Gierka program rozwoju społeczno gospodarczego. Reprezentując skrzydło narodowe popierał to wszystko, co służyło wzmocnieniu zasobów narodowych, np. uważając wzrost demograficzny za jeden z najważniejszych czynników warunkujących istnienie narodu- walczył z przerywaniem ciąży jako prezes Towarzystwa Kultury Moralnej.

W latach 70-tych udzielał się dużo w prasie publikując szereg artykułów w Trybunie Ludu, Walce Młodych, Prawu i Życie, Żołnierzu Wolności, Wojsku Ludowym. Propagował w całym kraju cybernetykę społeczną w wielu ośrodkach akademickim, najdłużej w latach 1972-1987 na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Kossecki widząc rozwój ruchów opozycyjnych w Polsce, a przede wszystkim KOR-u i Solidarności rozumiał, że są one elementami destrukcyjnymi, inspirowanymi z zewnątrz i śmiertelnie zagrażają utrwalonym w PRL zdobyczom narodowym – rozwojowi demograficznemu, gospodarczemu, armii, edukacji. Widział, że działalność tzw. „doradców z Warszawy” działających przy „Solidarności” ma jedynie na celu wykorzystanie robotników oraz przejęcie władzy przez to gremium. Z niepokojem obserwował także w PZPR powrót do stanowisk środowiska odsuniętego w roku 1968. Zaangażował się wobec tego w kontrakcję do niekorzystnych jego zdaniem zmian. Zjednoczenie Patriotyczne Grunwald powstałe wiosną 1981 było próba zintegrowania środowisk narodowych w łonie partii . Józef Kossecki był jednym z jego głównych inspiratorów i koryfeuszy. Na łonie wydawnictw Grunwaldu zaczęto publikować prace Dmowskiego i Giertycha, promować postać Pileckiego oraz naświetlać zbrodnie Stefana Michnika etc.

Od 1985 roku Kossecki szkolił struktury ORMO prawie we wszystkich ministerstwach, widząc w tym ruchu pewna kontrolę społeczną nad organami milicji obywatelskiej.

Będąc zdeklarowanym przeciwnikiem zmian okrągłostołowych po 1989 Kossecki w dalszym ciągu tworzył struktury opozycyjne wobec środowiska Solidarności, które uważał za zdradę idei narodowej. Wraz ze Stanisławem Tymińskim szefował Partii X, aż do 1999.
W latach 80-tych i 90 tych wraz dojściem do władzy ludzi o zapatrywaniach kosmopolitycznych i atlantystycznych dla Kosseckigo – narodowca zabrakło miejsca i na uczelniach i w prasie . Dorobek polskich naukowców stawał się zbędny. Zlikwidowano także jego katedrę. Usuwano także stopniowo jego cybernetykę ze szkoleń struktur mundurowych. Karierę naukową docent zakończył w roku 2001 w Kielcach.
I właśnie wtedy poświęcił się całym sercem, nieodpłatnie działalności społecznej prowadząc kursy cybernetyki dla wszystkich, jeżdżąc po Polsce, nagrywając kolejne materiały. Naukowiec – idealista właśnie wtedy odniósł swój największy sukces. Dzięki rewolucji informacyjnej, dzięki internetowi, jego przesłanie zainspirowało dziesiątki młodych ludzi. Wielu właśnie z wykładów Kosseckiego zrozumiało, co to jest dbanie o zasoby narodowe, zdobywanie informacji, unikanie manipulacji.

Józef Kossecki zmarł 18 listopada 2015. Wychował razem z małżonką – profesor Elżbietą z domu Sulimierską pięcioro dzieci.

Piotr Panasiuk