Nigdy nie mogłem nadziwić się tym moim kolegom endekom, którzy będąc wszechstronnie oczytanymi w literaturze narodowej, wiedzącymi doskonale, czym jest piłsudczyzna i jej współczesne emanacje, wybierają ją jednak w imię tzw. „odpowiedzialności za państwo i cywilizację” w momencie, kiedy przychodzi możliwość dokonania realnego wyboru politycznego w myśl szkoły endeckiej.

Było to doskonale widać podczas drugiej tury wyborów prezydenckich, kiedy zwabieni przez Jarosława Kaczyńskiego na grunt „gejowsko-cywilizacyjny”, na którym „husarskie skrzydła” starły się z „tęczowymi flagami”, ochoczo wpisali się w scenariusz napisany przy ulicy Nowogrodzkiej. Jak jeden mąż zaagitowali wówczas na swoich fejsbukach, że w imię polskiej racji stanu trzeba poprzeć „piłsudczyka”, bo inaczej będzie sodoma i gomora.

W kąt poszło myślenie, iż w polityce nie należy kierować się emocją, ani porywem chwili i że należy ją widzieć jako łańcuch przyczynowo-skutkowy, oddzielony od szlamu propagandowego. Nagle okazało się, że kamienie milowe szkoły endeckiej, jakimi są geopolityka i stosunki międzynarodowe, a więc jedna z podstawowych z prerogatyw głowy państwa, przestały mieć znaczenie.

Silniejsza okazała się poprawność polityczna narzucona przez neo-sanację, aniżeli chłód i beznamiętna endecka analiza, pozwalająca oddzielić ziarna od plew, ale widać taki urok części dzisiejszych narodowców. Są oni jak socjaliści, którzy tworzą trudności niewystępujące w innych systemach gospodarczych, by potem z pełnym zaangażowaniem je zwalczać.

W przypadku owych endeków, najpierw z pełnym zaangażowaniem zwalczają sanację i jej polityczne wcielenia, by za chwilę na tę sanację (w imię „odpowiedzialności za Polskę”) zagłosować, a następnie, kiedy pomogą jej zdobyć lub utrzymać władzę, znów ją mężnie i z całym przekonaniem zwalczać. Pachnie mi to swoistym „syndromem sztokholmskim”, ale trudno. Tak mi się to wszystko skojarzyło.

Przyznam, że stworzenie przez Prawo i Sprawiedliwość „endeków patriotów”, idących przy dyszlu neo-sanacji, czy to z racji autentycznego patriotyczno-religijnego wzmożenia, czy z pobudek czysto finansowych, jest majstersztykiem. Wiedzieć jednak wypada, że nie jest to żadna nowość, bo i za czasów II Rzeczypospolitej, szczególnie w jej schyłkowym okresie, tego typu patentów nie brakowało, zwłaszcza na odcinku narodowo-radykalnym.

Niemniej wciąż wywołuje to moje zdziwienie, a w zasadzie zadumę nad „endeckością” części moich kolegów, których naprawdę cenię i lubię. Przyznam jednak, że ich hamletyzowanie, niczym w tragedii klasycznej, że oto w drugiej turze zostali postawieni w sytuacji wyboru bez wyjścia, bawiło mnie niepomiernie. Podobne jak Jarosława Kaczyńskiego, któremu podali na tacy głowę Andrzeja Dudy.

Gdyby byli oni chociaż w części tak realistyczni jak prezes Prawa i Sprawiedliwości, to dzisiaj nie mieliby tego całego dyskomfortu, że właśnie cnotę stracili, a rubelka nawet nie zarobili. Wróć. Z rubelkiem to przesadziłem. Prezes za przysługi potrafi płacić, choć rzadko kiedy kwituje, co jest niewątpliwie szkołą realistycznego myślenia. O cnocie się nie wypowiadam. Jest ostatnią rzeczą, która ma w polityce jakiekolwiek znaczenie.

Maciej Eckardt
„Myśl Polska” (Nr 31-32, 2-9 sierpnia 2020)