Moje wystąpienie stanowi kontynuację problemu szczegółowo rozrysowanego przez moją Żonę. Interesuje mnie problem wpisania myśli konserwatywnej w transformację metabolizmu po zakończeniu epoki agrarnej, gdy od 200 lat trwa epoka industrialna, kapitalistyczna. Konserwatystów często postrzega się jako obrońców cywilizacji agrarnej i jej grupy rządzącej, czyli arystokracji. Stąd definicja Samuela Huntingtona, że konserwatyzm to „teoria arystokratyczna”. Pogląd ten dominuje u badaczy marksistowskich i marksizujących socjologów polityki – np. u Karla Mannheima, badaczy niemieckiego konserwatyzmu z NRD lub Szkoły Frankfurckiej. Jeśli zdefiniujemy konserwatyzm jako doktrynę broniącą świata […]
Kategoria: Filozofia polityczna
Ziętek-Wielomska: Prawa podmiotowe a modernizacja
Referat wygłoszony na Ogólnopolskiej konferencji naukowej „Od wolności do uprawnień. Aksjologia praw podmiotowych”, która odbyła się w dniach 22-24 czerwca 2017 w Mogilnie. Problematyka praw podmiotowych ściśle łączy się z procesem (procesami) modernizacji, którym poddane zostały od ok. 200 lat najpierw społeczeństwa europejskie, a następnie społeczeństwa na pozostałych kontynentach. To dzięki wprowadzeniu takich liberalnych instytucji prawnych jak wolność zawierania umów, testowania, wyboru zawodu, prowadzenia działalności gospodarczej czy też po prostu osiedlania się w dowolnie wybranym miejscu możliwe było przejście ze świata feudalnych społeczeństw agrarnych do […]
Wielomski: Upadek mitu „rozwiązania amerykańskiego”. Wstęp do książki „Wolność – bóg, który zawiódł”
Przyznam, że nigdy nie ceniłem refleksji filozoficzno-politycznej Hannah Arendt. Jej najważniejszą książkę, a mianowicie rozprawę na temat istoty narodowego socjalizmu (Korzenie totalitaryzmu, 1951) uważam za dość powierzchowną, a przede wszystkim pisaną z pozycji słabo zakamuflowanej niechęci do katolicyzmu rzymskiego. Przyznać jednak muszę, że Arendt umiała sprzedawać samą siebie i tworzyć – jakbyśmy to dziś powiedzieli – pijarowski wizerunek wielkiej i głębokiej myślicielki, która rzuca czytającej publice całego świata nowe, wielkie i błyskotliwe idee. Jedną z takich właśnie idei, bardziej błyskotliwą niźli głęboką, była ta, którą […]
McKinley-Brennan: Wprowadzenie do książki „Wolność: bóg, który zawiódł”
Prezentujemy Państwu wprowadzenie do książki „Wolność: bóg, który zawiódł” autorstwa Christophera Ferrary, której pierwszy tom w języku polskim ukaże się w 2017 roku nakładem Wydawnictwa Wektory. Współczesna entuzjastyczna akceptacja rządów demokratycznych, które stoją na straży „ludzkich praw” nie powinna czynić nas ślepymi na istotne nauki historii. Główny nurt zachodniej refleksji nad optymalnym kształtem ustrojów politycznych rzadko dążył do zidentyfikowania jedynej akceptowalnej formy sprawowania władzy świeckiej. Powszechnie przyjmuje się naturalność podziału ustrojów politycznych: demokracja, monarchia, rządy uprzywilejowanej grupy (arystokracja) wciąż istnieją i ewoluują w zależności od […]
Ferrara: Przeciwko austriackiej herezji
Murray Rothbard miał wielu prominentnych katolickich przyjaciół w przeciągu swojego życia, ale ewidentnie żaden z nich nie zdołał go nawrócić. Twierdził, że jest „neotomistą” z powodu osobliwej zsekularyzowanej koncepcji „praw naturalnych”, oderwanej od jakiegokolwiek boskiego ustanowienia. Rothbard (i inni „Austriacy) próbowali przedstawić jego wersję praw naturalnych jako usankcjonowaną przez hiszpańskich scholastyków, ale, rzecz jasna, żaden scholastyczny filozof nigdy nie utrzymywał, iż mogą istnieć prawa naturalne bez boskiego prawodawcy nadającego im moc prawa naturalnego, które jest przyrodzonym udziałem człowieka w prawie wiecznym. Nie mogą istnieć prawa […]
Węgierski: Agonia kanadyjskiego konserwatyzmu
Choć zmarł w 1988 roku, George Parkin Grant pozostaje prawdopodobnie wiodącym tradycjonalistycznym filozofem w Kanadzie. W tym roku przypada 50 rocznica opublikowania jednego z jego najbardziej popularnych i przystępnych książek, Lament for a Nation: the Defeat of Canadian Nationalism [Elegia dla narodu: klęska kanadyjskiego nacjonalizmu – przyp.tłum.]. Po raz pierwszy została opublikowana w 1965 roku i druk był wielokrotnie wznawiany w Kanadzie. Lament for a nation opłakuje to, co Grant postrzegał jako koniec prawdziwej niepodległości Kanady w latach 60. XX wieku. Według jego narracji, torysowski premier […]
Wojciechowski: Przyrodzona godność człowieka. Polemika z Adamem Wielomskim
Klasyfikowanie ludzi ze względu na to czy posiadają oni godność przyrodzoną lub nie i w jakim stopniu, jest wg mnie absolutnie nie do przyjęcia. Podobnie jak razem z Januszem Korwin-Mikke nie można się zgodzić z tezą wyartykułowaną w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ, że jakoby „godność człowieka jest wartością niezbywalną…” – całkowicie pozbyli się jej przecież zbrodniarze tacy jak Hitler lub Stalin, tak samo nie można przypisywać człowiekowi przyrodzonej godności wyłącznie jednostronnie, tak jak czynił to przypomniany przez prof. Adama Wielomskiego (O fałszywej godności ludzkiej, […]
Wielomski: O fałszywej godności człowieka
Bywając często w niemieckich bibliotekach zdarza mi się zaglądać na półki działu „Prawo”. W części bibliotek znajduje się mini-dział „Menschenwürde” (godność człowieka). Jest to subdyscyplina w niemieckiej filozofii prawa nauczająca, że każdemu człowiekowi, z samego faktu, że jest człowiekiem, przysługują uprawnienia. Są one opisane w prawach człowieka i uchwalone przez rozmaite ONZ-ty i podobne im instytucje międzynarodowe zajmujące się podlewaniem „mowy-trawy”. Prawnicy nie są biegli w filozofii i nigdy nie umieli powiedzieć skąd się wzięła „przyrodzona godność człowieka”, poza stwierdzeniem, że ojcem pojęcia był […]
Ziętek-Wielomska: Proletariat , który ubiera się u Hugo Bossa (od rewolucji proletariackiej do rewolucji konsumenckiej)
Na pytanie o to, w jakim systemie gospodarczym żyjemy, lewica odpowie, że w kapitalizmie, natomiast zwolennicy wolnego rynku, że w socjalizmie. I kiedy pierwsi walczą z neoliberalizmem, ci drudzy walczą o urzeczywistnienie tegoż liberalizmu. Kto z nich ma rację? Paradoksalnie rację mają obydwie strony: zwolennicy wolnego rynku twierdząc, że nie ma wolnego rynku, a lewica twierdząc, iż światem rządzą globalne koncerny, które za nic nie są odpowiedzialne. Obydwa twierdzania nie wykluczają się. W obecnym systemie jest coraz mniej miejsca na wolną przedsiębiorczość realizowaną przez […]
